De sensoren


CryoSat-2's Siral 2 radar interferometer
 
CryoSat-2's Siral 2 radar interferometer
 
 
Camera versus sensor
 
Het waar te nemen voorwerp bepaalt met welke sensor de opname wordt gemaakt. Er zijn allerlei sensoren, onder andere camera's. Zo gebruik je voor het maken van een foto van je huis een fototoestel maar een camcorder voor het opnemen van mensen die het huis in- en uitlopen.

In het geval van remote sensing wordt het apparaat dat de beelden maakt meestal een sensor genoemd. De reden waarom 'sensor' de voorkeur krijgt boven 'camera' is dat remote sensing een veel bredere manier van gegevensverzameling is. Met een camera wordt gewoonlijk alleen voor het oog zichtbare informatie verkregen, terwijl we met remote sensing allerlei straling in het elektromagnetisch spectrum meten.

Een camera maakt voor de opnamen gebruik van zichtbare straling (licht), dus op een foto van bijvoorbeeld een huis zie je wat je in werkelijkheid ook ziet.
 
 
Het elektromagnetische spectrum
 
De voor remote sensing gebruikte sensoren kunnen ook informatie verzamelen die normaal gesproken onzichtbaar is voor het menselijk oog, omdat ze ook straling meten buiten het zichtbare deel van het spectrum.

Een voorbeeld waarvan je misschien al hebt gehoord, zijn de speciale brillen waarmee je in het donker kunt zien. Je ziet ze weleens in actiefilms. Die brillen verbeteren het zicht met infrarode verlichting.

Weet je waarom ze infraroodbrillen worden genoemd?


Moet je het antwoord schuldig blijven, neem dan de volgende informatie door en probeer het daarna opnieuw.

* Zie het antwoord van vraag 1 onderaan de pagina

Ieder voorwerp reflecteert een deel van het licht dat het bereikt. Dat deel van het licht is over het algemeen verantwoordelijk voor de kleur van het voorwerp.

Zie je bijvoorbeeld dat een plant groen is, dan komt dat doordat de plant het voor het oog groene deel van het licht terugkaatst. Als een appel rood is, is dat doordat het deel van het licht wordt weerkaatst dat overeenkomt met roodIeder voorwerp reflecteert een deel van het licht dat het bereikt. Dat deel van het licht is over het algemeen verantwoordelijk voor de kleur van het voorwerp.

Zie je bijvoorbeeld dat een plant groen is, dan komt dat doordat de plant het voor het oog groene deel van het licht terugkaatst. Als een appel rood is, is dat doordat het deel van het licht wordt weerkaatst dat overeenkomt met rood.

Sommige voorwerpen kaatsen niet alleen licht terug maar zenden ook straling uit.

Een vuur zendt warmte en licht uit, zodat je het zelfs in het donker kunt zien. Daarentegen kun je een appel niet zien als het donker is. Dat komt doordat een appel alleen licht reflecteert, terwijl vuur ook licht uitzendt.

Kun je nog drie voorbeelden geven van voorwerpen die straling uitzenden en drie voorbeelden van voorwerpen die straling weerkaatsen?


* Zie het antwoord voor vraag 2 onderaan de pagina

Meer informatie over de straling van voorwerpen vind je in de volgende viewgraph: Straling van voorwerpen. De door voorwerpen uitgezonden en weerkaatste licht en warmte noemen we straling. Straling is een verzameling elektrisch geladen deeltjes in beweging. De beweging is in dit geval een golf (vergelijkbaar met de golven op zee - zie ook de volgende viewgraph: Elektromagnetische golven: principes).

Dat betekent dat, als we de door een voorwerp uitgezonden of weerkaatste straling willen bepalen, we de golflengte moeten meten, d.w.z. de lengte van de van dat voorwerp afkomstige stralingsgolf. Door de golflengte van veel verschillende voorwerpen te meten, heeft men ontdekt dat sommige voorwerpen golflengtes terugkaatsen die onzichtbaar zijn voor het menselijk oog (zoals infrarood).

Alle mogelijke golflengtes worden samen het 'elektromagnetische spectrum' genoemd. Als toelichting op het elektromagnetische spectrum is door wetenschappers het hieronder afgebeelde overzicht opgesteld.
 
 
Wavelength
 
'elektromagnetische spectrum'
 
Opmerking: Sommige voorwerpen zijn ontworpen om straling uit te zenden op bepaalde golflengtes. Denk maar aan magnetrons, radio- en televisiezenders, enz.

Kun je nog drie voorbeelden geven van voorwerpen waarvan wij de straling met het blote oog niet kunnen zien?


* Zie het antwoord voor vraag 3 onderaan de pagina.
 
 
Passive sensors
   
Passieve sensoren
 
Passieve sensoren
 
Voor remote sensing worden sensoren gebruikt met een sterk uiteenlopende sensitiviteit voor golflengtes in het elektromagnetisch spectrum. Sommige sensoren zijn bijvoorbeeld gemaakt om alle 'groene' golflengtes te ontvangen, terwijl andere juist zijn ontworpen voor het infrarode gebied.

Zo is de infraroodbril speciaal bedoeld om voorwerpen te 'zien' die infrarode straling uitzenden (zelfs in het donker).

Alle sensoren die specifiek zijn ontworpen voor de ontvangst van door voorwerpen weerkaatste of uitgezonden golflengtes, noemen we passieve sensoren.
 
 
Active sensors
 
Active sensors
 
 
Actieve sensoren
 
Het grootste nadeel van passieve sensoren is dat je er bij bewolking of in het donker niets aan hebt. In die gevallen is dus een ander type sensor nodig. Die noemen we actieve sensoren, omdat ze straling uitzenden die ze na weerkaatsing door de waar te nemen voorwerpen terugontvangen en meten.

De voor remote sensing meest gebruikte actieve sensor is de radar.
 
 
* Antwoord 1: Met infraroodbrillen kun je voorwerpen in het donker 'zien' doordat ze infrarode straling uitstralen.

Antwoord 2:
Voorbeelden van uitgezonden straling: gloeilamp, magnetron, de zon.
Voorbeelden van reflectie: regenboog, auto, spiegel.
Antwoord 3: Ultraviolette straling, microgolven van een netwerk voor mobiele telefonie, gammastralen uitgezonden door radioactieve rots, röntgenstralen in ziekenhuizen, enz.
 
 
 
Last update: 15 december 2009


Beginselen van 'Remote Sensing'

 •  Platform (http://www.esa.int/SPECIALS/Eduspace_NL/SEMO2CE3GXF_0.html)
 •  Waargenomen voorwerpen (http://www.esa.int/SPECIALS/Eduspace_NL/SEM8GCE3GXF_0.html)
 •  De informatie van een beeld (http://www.esa.int/SPECIALS/Eduspace_NL/SEMAXCE3GXF_0.html)