Dagboek van André Kuipers - Deel 5: Trainen in de Sojoez
8 - 14 januari 2004 Ik zat nog in de auto van het vliegveld in Moskou naar Sterrenstad toen ik door mijn baas gebeld werd. Hij vertelde dat mijn Amerikaanse collega Bill McArthur van de missie is gehaald en vervangen wordt door Leroy Chiao. Dat kwam wel hard aan. Ik wist net als Bill dat er dingen speelden, maar dit hadden we niet verwacht.
Gelukkig is het niets ernstigs. Hij is gezond, maar moet om medisch procedurele redenen zes maanden aan de grond blijven. Ik heb hem gebeld en gevraagd hoe het was. Hij is er vrij nuchter onder, ook natuurlijk omdat hij gewoon één van de volgende vluchten krijgt.
Voor het team betekent deze bemanningswissel een ingrijpende verandering. Je hebt toch al een tijdje met z’n drieën samengewerkt, je bouwt een band op in die tijd, je kent elkaar, je helpt elkaar. Zijn vervanger is Leroy Chiao, een heel geschikte astronaut. Een stuk jonger dan Bill, maar wel heel ervaren. Net als ik vliegt Chiao voor het eerst in een Russische Sojoez. Dat wordt dus intensief trainen de komende tijd.
Bij de simulatie van vorige week ging natuurlijk weer van alles mis. De trainers maken het zo moeilijk mogelijk om ons klaar te stomen voor alle noodprocedures. In het ruimtestation trad drukverlies op en daarna brak er ook nog brand uit. We waren genoodzaakt zuurstofmaskers op te doen en probeerden de fictieve brand te blussen, maar het was zo erg dat we het station moesten verlaten. Vervolgens zijn we met masker op in ons ruimtepak gekropen en daarna in de krappe Sojoez-simulator om zogenaamd terug te vliegen naar de aarde. Zo’n training is heel zwaar, omdat je het masker op hebt tijdens de inspannende momenten en je door de rook geen ventilatie voor je ruimtepak kan aanzetten. Dus je verliest aardig wat litertjes vocht. Een letterlijke vuurdoop dus voor mijn nieuwe collega Chiao.
Zondag heeft mijn trainer Igor Ivanovic me extra training gegeven. Daar had ik speciaal om gevraagd. Met de bemanning volg je soms de grote lijnen. En ik wilde graag alle kleine details van de start en de eerste activiteiten daarna nog eens doornemen. Zeg maar: de link maken tussen theorie en praktijk; waarom doe je bepaalde handelingen en wat zijn de alternatieven? Igor is een oude rot in het vak, een wandelende encyclopedie, dus hij heeft dat allemaal haarfijn uitgelegd.
De volgende dag was weer reguliere training, die stond in het teken van video filmen. Video is belangrijk, je moet dingen vastleggen voor de media en voor experimenten. Er zijn verschillende camera’s aan boord en die moet ik allemaal leren gebruiken. Een stoomcursus cameraman eigenlijk, over lichtbronnen, de omgeving en zelfs monteren. Voor dat laatste heb ik natuurlijk geen tijd tijdens de missie, maar het is wel leuk om te leren.
Tijdens de missie ben ik tachtig procent van mijn tijd bezig met Nederlandse en Europese experimenten. Dinsdag kwamen er collega’s van ESTEC naar Sterrenstad die deze experimenten voorbereiden. Samen met de Russen werken ze de komende dagen in Sterrenstad aan de procedures die ik ga gebruiken in de ruimte. Ook kwam er een wetenschapper en hebben we metingen gedaan voor zijn experiment. Dat gaat over hoe de ogen en het evenwichtsapparaat samenwerken. Deze resultaten worden straks vergeleken met de metingen die tijdens gewichtsloosheid gedaan worden.
Tot slot ben ik woensdagavond bij de Amerikanen geweest die hier in Sterrenstad zitten. We hebben CNN gekeken, omdat president Bush zijn plannen met de NASA bekend maakte. Het klinkt goed allemaal. Hij wil dat de constructie van het ruimtestation voor 2010 af is. Dat betekent dat we nog steeds een goede kans hebben om in 2006 een Europese astronaut voor langere tijd daarboven kunnen hebben. En dan naar de maan en later naar Mars, in samenwerking met andere landen. Het zal voor mij waarschijnlijk net te laat zijn, maar ik was wat graag naar de maan gegaan. Ontdekken zit de mens in het bloed en mij dus ook.
