Frank De Winne eerste Europese commandant van het ISS

De Winne zal worden gelanceerd vanaf de kosmodroom Bajkonoer in Kazachstan in het gezelschap van de Russische kosmonaut Roman Romanenko en astronaut Robert Thirsk van het Canadese ruimtevaartagentschap Canadian Space Agency (CSA). De vlucht van Frank De Winne houdt een belangrijke primeur in: voor het eerst zal de permanente bemanning van het ISS uit zes leden bestaan.

De eerste vier maanden van zijn missie aan boord van het ISS zal De Winne doorbrengen in de hoedanigheid van vluchtingenieur als lid van de permanente Expeditie 20-bemanning. In oktober 2009 worden drie leden van de zeskoppige bemanning vervangen en wordt De Winne commandant van Expeditie 21 tot zijn terugkeer naar de aarde in november. Hij neemt dan het roer over van de vorige commandant Gennadi Padalka.

De Winne werd aangeduid als ISS-commandant door het zogenaamde Multilateral Crew Operations Panel van het ISS-programma.

Verantwoordelijk

Als ISS-commandant is De Winne onder meer verantwoordelijk voor de uitvoering van de taken in het ISS en de leiding van de ISS-bemanning als één geïntegreerd team. Hij staat ook in voor de veiligheid van de bemanning en de bescherming van de verschillende elementen van het ISS, de apparatuur en de instrumenten.

Bovendien zal Frank De Winne ook de hoofdoperator zijn van de Japanse robotarm. Hij zal ook één van de twee astronauten zijn die het onbemande Japanse bevoorradingsruimteschip HTV 1 in de herfst van volgend jaar aan het ISS zal aanmeren met de robotarm van het station.

Tweede ruimtevlucht

Voor De Winne is het de tweede keer dat hij de ruimte ingaat. Eerder voerde hij van 30 oktober tot 10 november 2002 de Odissea-missie uit aan boord van het ISS.

Bij die gelegenheid was hij vluchtingenieur van het nieuw ontwikkelde Sojoez TMA-ruimteschip, terwijl hij met een Sojoez van het oudere type TM terugkeerde naar de aarde. Hij voerde een hele reeks wetenschappelijke en technologische experimenten en educatieve activiteiten uit.

Na zijn eerste ruimtevlucht heeft hij bijkomend getraind voor de spaceshuttle, het ISS, het Europese ruimtelabo Columbus en Europa's ruimtecargo Automated Transfer Vehicle (ATV) voor het ISS, waarvan het eerste exemplaar Jules Verne dit jaar een succesvolle missie uitvoerde.

Hij was reserve voor de Franse ESA-astronaut Léopold Eyharts voor de missie, waarbij Columbus aan het ISS werd vastgekoppeld. Eyharts was vluchtingenieur voor Expeditie 16. Hij werd tijdens spaceshuttle-missie STS 122 op 7 februari 2008 gelanceerd en keerde met vlucht STS 123 op 27 maart 2008 terug.

Symbolische primeur

De Winne heeft een Master in telecommunicatie en als burgerlijk ingenieur. Hij kreeg verschillende onderscheidingen, waaronder die van Officier in de Orde van Oranje-Nassau door de Nederlandse koningin voor zijn leiderschap tijdens Operation Allied Force in juli 1999. Van de Russische Federatie kreeg hij de Medal of Friendship. Hij is eveneens Goodwill Ambassador voor UNICEF.

"Dit is een nieuwe symbolische primeur voor Europa", aldus Simonetta di Pippo, ESA's directeur voor de bemande ruimtevaart. "Het demonstreert duidelijk dat het ISS-programma en de internationale partners de capaciteiten en het professionalisme van onze ESA-astronauten honoreren. Het is ook een weerspiegeling van de belangrijke rol die Europa bij de bemande ruimtevaart speelt na de grote successen van Columbus en ATV eerder dit jaar. Een en ander voorspelt veel goeds voor de toekomstige activiteiten in dit strategisch domein."

Federaal Wetenschapsbeleid blij

Ook in eigen land is men opgetogen over het nieuws. Emmanuelle Courthéoux van de dienst Ruimteonderzoek en -toepassingen - communicatie en valorisatie van het Federaal Wetenschapsbeleid: "Het Federaal Wetenschapsbeleid is blij met dit grote nieuws dat herinnert aan het succes van de Odissea-missie in 2002, de eerste die Frank De Winne als vluchtingenieur maakte."

De Winne zal tijdens zijn missie het gezelschap krijgen van een andere Europese astronaut: de Zweed Christer Fuglesang vliegt in juli 2009 voor 11 dagen naar het ISS tijdens vlucht STS 128 van de spaceshuttle.

Tweede langdurige missie voor Nespoli

Ondertussen is ook al bekend wie de volgende Europese ruimtemissie van lange duur gaat maken. Dat wordt de Italiaanse ESA-astronaut Paolo Nespoli die tijdens Expeditie 26 en Expeditie 27 vluchtingenieur zal zijn. Hij wordt in november 2010 gelanceerd om in mei 2011 naar de aarde terug te keren.

Voor Nespoli wordt het de tweede ruimtevlucht. In oktober vorig jaar vloog hij met de spaceshuttle (vlucht STS 120) naar het ruimtestation. Daarbij werd de in Europa gebouwde module Node 2, omgedoopt tot Harmony naar het ISS gebracht.

Aan dit verbindingselement werd afgelopen februari het Europese ruimtelabo Columbus vastgemaakt. Nespoli was vanuit de spaceshuttle en het ISS ook behulpzaam bij vier ruimtewandelingen, die nodig waren om het ruimtestation verder op te bouwen. Nog twee andere ESA-astronauten, de Nederlander André Kuipers en de Italiaan Roberto Vittori, zijn momenteel in training.