Mars Express, SMART-1 en Rosetta:
ESA verkent het zonnestelsel

Mars Express naar Bajkonoer

In Toulouse (Frankrijk) zijn de tests afgelopen van Mars Express, de eerste Europese sonde die onze buurplaneet Mars zal verkennen. Mars Express werd gedurende zes maanden uitvoerig thermisch, mechanisch en elektrisch getest en werd op 19 maart samen met zijn lander Beagle 2 naar de kosmodroom Bajkonoer in Kazachstan verscheept aan boord van een Antonov 124-vliegtuig. Daar wordt de sonde begin juni 2003 met een Sojoez-Fregat-raket gelanceerd.

Mars Express werd gebouwd door Astrium en daarbij waren nog meer dan twintig andere Europese bedrijven betrokken. De complexe sonde moest enerzijds tegen een scherpe deadline gebouwd worden (een vaste lanceerdatum) en anderzijds mocht het prijskaartje niet te hoog oplopen. De sonde werd uiteindelijk gebouwd voor een prijs die amper de helft bedraagt van eerdere gelijkaardige missies, onder meer omdat bij de bouw van Mars Express werd gebruik gemaakt van kant-en-klare apparatuur en technologie, die reeds voor de Rosetta-missie was ontwikkeld.

In juni 2003 is er een bijzonder gunstig lanceervenster om Mars Express te lanceren. De afstand tussen de aarde en Mars zal dan minimaal zijn en dat gebeurt slechts om de 17 jaar. In december 2003 komt Mars Express in een elliptische bijna-polaire baan.

De orbiter van Mars Express heeft zeven wetenschappelijke instrumenten aan boord die onze buurplaneet grondig onder de loep zullen nemen. En Beagle 2 zal op het Marsoppervlak bodemmonders verzamelen en analyseren.

Alternatieve vluchtscenario's voor Rosetta

Na de beslissing om Europa's kometenjager Rosetta, als gevolg van de mislukking van de Ariane 5-missie V157 in december, niet te lanceren in januari hebben onderzoekers en ingenieurs verschillende alternatieve vluchtscenario's onderzocht. Ze bekeken de verwachte wetenschappelijke return, de technologische risico's die samenhangen met de inzet van Rosetta voor een nieuwe opdracht en hoe de kosten binnen de perken kunnen blijven.

Er blijven nu nog drie van negen mogelijke scenario's over. Bij twee ervan zou Rosetta de komeet Churyumov-Gerasimenko in het vizier nemen. Bij een ander vliegt hij in januari 2004 naar zijn oorspronkelijke doel, de komeet Wirtanen.

Met behulp van de Hubble Space Telescope, waaraan ESA een belangrijke bijdrage levert, en de telescopen van het European Southern Observatory in Chili wordt de komeet Churymov-Gerasimenko verder bestudeerd. Astronomen kunnen op die manier de kenmerken van de komeet bepalen, een vluchtanalyse maken en scenario's voor een landing op het hemellichaam uitwerken. Ze kunnen ook nagaan welke veranderingen nodig zijn op het vlak van hardware.

ESA bekijkt ook op welke manier Rosetta in de verschillende scenario's kan gelanceerd worden met eventuele alternatieven als back-up voor de Europese Ariane 5, zoals bijvoorbeeld de Russische Proton-raket. Een definitieve beslissing zal door het Science Programme Committee van ESA in mei bekend worden gemaakt.

SMART-1: Europa naar de maan, de maan voor Europa

ESA zal zijn maanmissie SMART-1 op 3 april 2003 aan de pers voorstellen in het European Space Technology Research Centre (ESTEC) in Noordwijk, Nederland.

SMART-1 is een prototype voor toekomstige ruimtemissies. Het gaat om een kleine en goedkope missie, waarbij de nadruk op miniaturisatie ligt. SMART-1 heeft tien experimenten aan boord die in de context van de eerste Europese wetenschappelijke missie naar de maan een massa technologische innovaties zal testen.

SMART staat voor Small Missions for Advanced Research and Technology, een programma waarbij men nieuwe oplossingen zoekt die ruimtemissies goedkoper moeten maken en voor hetzelfde geld meer wetenschappelijk onderzoek mogelijk maken. SMART-1 is een voorloper van een nieuwe filosofie, gebaseerd op de ontwikkeling van lichtgewichttechnologie voor ruimtetuigen. Dit komt niet alleen de ruimtevaart ten goede, maar de technologie moet de Europese ruimtevaartindustrie ook op commercieel vlak en op het vlak van technologische knowhow op de eerste rij doen blijven staan.

Centraal bij SMART-1 staat het uittesten van zogenaamde solar electric propulsion (SEP), gewoonlijk aangeduid als een ionenmotor. Deze sleuteltechnologie maakt toekomstige missies mogelijk zoals Bepi-Colombo naar Mercurius en de Solar Orbiter. En naast de wetenschap kijkt ook de telecommunicatie-industrie bijzonder naar de missie uit.

Te ESTEC zal de technologische voorbereiding van SMART-1 worden voorgesteld. Maar SMART-1 zal niet alleen nieuwe technologie demonstreren. Het is wel al een hele tijd geleden dat er nog astronauten op de maan rondwandelden, maar veel wetenschappelijke problemen kunnen slechts worden aangepakt door de maan globaal te bestuderen, precies zoals SMART-1 dat zal doen.

De nieuwe wetenschappelijke experimenten aan boord van SMART-1 zullen een aantal van mysteries in verband met de maan bestuderen. SMART-1 zal bekijken hoe de maan is ontstaan, zoeken naar waterijs en de maankorst analyseren. Naast voorstellingen van projectleiders zal de pers ook de sonde SMART-1 in de testfaciliteiten kunnen zien.

Meer informatie

ESA Communication Department
Media Relations Office
Paris, France
Tel: +33(0)15369 7155
Fax: +33(0)1 5369 7690

Een deelnameformulier en een programma voor de SMART-1 Media Day is hier te vinden.