CryoSat maakt eerste complete kaart met ijsdiktes Noordpool

Van zevenhonderd kilometer hoogte in een bijna polaire baan van 88 graden, heeft CryoSat de afgelopen zeven maanden metingen gedaan aan de dikte van het ijs op aarde. Satellieten hebben al aangetoond dat de hoeveelheid zee-ijs op de Noordpool afneemt. Sinds satellieten de dikte van het ijs meten, is het slechts twee keer dunner geweest dan in het voorjaar van 2011.

Nieuwe satelliet

Voordat we kunnen begrijpen hoe klimaatverandering de kwetsbare poolgebieden beïnvloedt, moeten we eerst meer weten over de variatie in ijsdikte door de jaren heen. Om die reden stelde een groep wetenschappers, samen met professor Duncan Wingham van het University College in London, in 1998 voor om een ijsmissie te lanceren.

CryoSat zou aanvankelijk in 2005 starten met de metingen, maar de satelliet ging verloren bij de lancering. In april 2010 werd een nieuwe CryoSat gelanceerd. Die heeft nu de eerste kaarten afgeleverd van de ijsdiktes op aarde. De kaarten tonen aan dat CryoSat een hoogstaande missie is die grote sprongen voorwaarts mogelijk maakt in het poolonderzoek.

Eerste kaarten

Professor Wingham: 'Een nieuwe missie is altijd een gok. Je moet lang wachten voordat je zeker weet of de satelliet goede gegevens levert. De CryoSat-missie geeft ons de geofysische informatie die we nodig hebben. Ik ben heel blij met de resultaten tot nu toe.'

CryoSat meet het ijs boven de zeespiegel, waarmee vervolgens de dikte van het totale ijspakket kan worden berekend. De gegevens waarmee de eerste kaarten zijn gemaakt, werden verzameld in januari en februari dit jaar. De maanden waarin het ijs op z'n dikst is.

Hoofddoel

'Deze belangrijke resultaten zijn een belangrijke stap naar het hoofddoel van de missie: de afname van zee-ijs meten in het poolgebied als gevolg van klimaatverandering', aldus Volker Liebig, ESA's directeur Aardobservatieprogramma's.

Door de bijna polaire baan van CryoSat worden sommige delen van de polen voor het eerst zichtbaar op satellietbeelden. Bovendien is de radar aan boord zo nauwkeurig, dat voor het eerst exact gemeten kan worden waar het ijs ophoudt en de oceaan begint.

Tien jaar werk

'Deze eerste resultaten geven veel voldoening', zegt Richard Francis, ESA's projectmanager van CryoSat-2 tijdens de ontwikkeling. 'Het heeft tien jaar geduurd om de stap te maken van het ontwerp naar de eerste resultaten. Tien jaar hard werken en toewijding door een team van minder dan honderd mensen, bijgestaan door nog enkele honderden met specifieke expertise.'

ESA’s CryoSat missiemanager Tommaso Parrinello voegt hieraan toe: 'Deze eerste resultaten zijn fantastisch. We krijgen een eerste blik in de potentie van deze missie. De komende maanden zullen we onverminderd doorwerken om meer inzicht te krijgen in de veranderingen van het poolijs.'

Meten op Groenland

De afgelopen maanden ondernam het CryoSat-team een missie op Groenland. Ze deed metingen van het ijs om de gegevens van CryoSat te kunnen valideren. Z.K.H. Prins Willem Alexander reisde af naar Groenland om het team te bezoeken en meer te weten te komen over de werkzaamheden van de validatiemissie.