De ruimte vanuit huis: activiteiten voor kinderen en volwassenen
Nu er deze dagen zoveel mensen over de hele wereld binnen blijven, hebben wij een aantal activiteiten op een rijtje gezet die thuis gedaan kunnen worden om zodoende op een leuke en interessante manier de ruimte te verkennen.
Astronomie
ESASky is een geweldige tool om mee te beginnen, een portaal waar men de gehele hemel kan exploreren. Gebruikers kunnen via computer, tablet en mobiele telefoon kosmische objecten in het elektromagnetisch spectrum, dichtbij en ver, visualiseren - van gammastraling tot radiogolflengten - zoals waargenomen door vele ruimtevaartmissies en grondtelescopen, beheerd door ESA en andere agentschappen.
ESASky kan worden gebruikt via een verkenningsmodus en een wetenschappelijke modus. Via de verkenningsmodus kan men willekeurige objecten met de dobbelsteenknop weergeven, de naam van het favoriete object invoeren en hiernaartoe vliegen en van golflengte en/of observatorium switchen. De wetenschappelijke modus biedt gebruikers diverse opties, waaronder het downloaden van de gewenste data.
ESA's Planetary Science Archive website, het go-to platform voor wetenschappers die data gebruiken voor hun onderzoek naar ESA's planetaire missies, biedt ook een data gallery met afbeeldingen en andere gegevens.
Citizen science
Citizen science is een activiteit waarbij men vanuit huis wetenschappers kan helpen bij hun onderzoeken. Dit geeft iedereen de mogelijkheid om deel te nemen aan geweldig onderzoek in onder andere (geestes)wetenschappen. Men kan meer citizen science projecten online vinden, onder andere op The Zooniverse, 's werelds grootste en populairste platform voor onderzoek gedaan door mensen.
Een van de bekendste projecten is Galaxy Zoo, gelanceerd in 2007 om vrijwilligers aan te moedigen om astronomen te helpen met betrekking tot de visuele inspectie en classificatie van de vormen van galaxia in astronomische weergaven. Honderdduizenden vrijwilligers hebben hieraan deelgenomen, wat heeft geleid tot meerdere publicaties gebaseerd op de bijdrage van citizen scientists.
Een team van astronomen, planetaire wetenschappers en software ingenieurs, van ESA en andere onderzoeksinstituten, heeft vorig jaar de Hubble Asteroid Hunter gelanceerd. Dit is een citizen science project bestaande uit een verzameling van archiefbeelden van de NASA/ESA Hubble Space Telescope. Berekeningen geven aan dat een asteroïde mogelijk het gezichtsveld doorkruiste op het moment van de waarneming.
Door het identificeren van asteroïden die mogelijk voorkomen in deze beelden en het markeren van de exacte positie van de sporen, kunnen de vrijwilligers van dit project wetenschappers helpen bij het verbeteren van de asteröide baanbepaling en deze objecten beter karakteriseren. Dit betekent dat zij de banen en toekomstige trajecten van bekende en eerder onbekende asteroïden met ongekende precisie kunnen bepalen.
De sterren in de Melkweg verkennen
Access the video
ESA's Star Mapper is een andere interactieve visualisatie om de hemel te verkennen, zoals gemeten door de Hipparcos-missie. Hipparcos, actief tussen 1989 en 1993, was de eerste astrometrische ruimtemissie voor precieze metingen van de posities, bewegingen en afstanden van meer dan 100.000 sterren en heeft een grote invloed gehad op vele gebieden van astronomisch onderzoek.
De opvolger van Hipparcos, ESA's Gaia-missie, werd gelanceerd in 2013 en heeft met ongekende nauwkeurigheid meer dan één miljard sterren in kaart gebracht. De eerste en tweede Gaia-datareleases hebben een revolutie teweeggebracht op vele gebieden in de astronomie en er staan tal van nieuwe ontdekkingen in de wacht.
Gebruikers kunnen een deel van de tweede datarelease verkennen via Gaia's Stellar Family Portrait en meer te weten komen over de Hertzsprung-Russell diagram, een fundamenteel hulpmiddel in de astronomie om de evolutie van sterren te bestuderen.
Het is ook mogelijk om in Gaia's gegevens te duiken dankzij Gaia Sky, een real-time en 3D astronomische visualisatie software ontwikkeld aan het Astronomisches Rechen-Institut (Astronomiecentrum Heidelberg, Universiteit van Heidelberg, Duitsland). Gaia Sky bevat een simulatie van ons Zonnestelsel, een weergave van de tweede Gaia-datarelease en extra astronomische en kosmologische data om sterrenclusters, dichtbije galaxia en quasars, en de kosmische achtergrondstraling te visualiseren.
Ruimteactiviteiten voor kinderen
Op de ESA Kids website, beheerd door ESA Education, vindt men veel materiaal en activiteiten om kinderen thuis bezig te houden en al spelenderwijs te leren over wetenschap en ruimte, waaronder een maandelijkse tekenwedstrijd.
Kinderen kunnen ook diverse papieren modellen knutselen:
- Rosetta en Philae
- De Characterising Exoplanet Satellite, of Cheops
- Een stellaire globe gebaseerd op data van de Hipparcos-missie
- Een memory spel geïnspireerd door de BepiColombo-missie
- Overige ruimtelijke satellieten
- De aarobserverende Aeolus-satelliet
- Een van de Galileo-satellieten, het wereldwijde navigatiesysteem
- Een Ariane 5-lanceerraket
- Het Columbuslaboratium aan boord van het Internationale ruimtestation.
Hieronder vindt men een overzicht van filmpjes van enkele ESA-missies, die planeten en andere hemellichamen in ons Zonnestelsel onderzoeken en daar voorbij (deze video's zijn beschikbaar in meerdere talen.)
Access the video