ESTEC test supergestroomlijnde satelliet GOCE
De ‘Ferrari’ onder de satellieten, ESA’s GOCE zwaartekrachtsatelliet, is op 23 augustus aangekomen bij ESTEC. De supergestroomlijnde satelliet wordt dit najaar getest in de grote ruimtesimulator en de akoestische kamer.
Voordat GOCE in het voorjaar van 2008 gelanceerd kan worden, moet eerst duidelijk zijn of de satelliet is opgewassen tegen de lancering en de extreme omstandigheden in de ruimte. Het vluchtmodel wordt dan ook flink door elkaar geschud en in een vacuüm blootgesteld aan temperaturen boven het kookpunt en ver onder nul.
Het Nederlands instituut voor Ruimteonderzoek SRON, de TU Delft en Bradford Engineering kijken met grote belangstelling mee hoe de tests verlopen. De TU hielp bij het ontwerpen en voorbereiden van GOCE. SRON bouwt samen met de universiteit van München de High Level Processing Facility, een grondsegment dat de stroom van wetenschappelijke data kan verwerken tot leesbare gegevens. En Bradford Engineering bouwde een onderdeel van de ionenvoortstuwing die de satelliet op de juiste positie houdt.
Hoogstandje
GOCE is een technisch én wetenschappelijk hoogstandje. Ingenieurs hebben het vooral over de stroomlijn en het ‘drag free control system’. Samen zorgen die ervoor dat GOCE de aardse zwaartekracht kan meten vanuit de laagste baan die een aardobservatiesatelliet ooit beschreef: 260 kilometer. Of over het feit dat de satelliet geen losse onderdelen heeft, die de metingen zouden kunnen verstoren.
De meetinstrumenten aan boord zijn al even spectaculair, in het bijzonder de zes versnellingsmeters die over drie assen de veranderingen in zwaartekracht meten. ‘Ze doen dat zo nauwkeurig’, zegt missiewetenschapper Mark Drinkwater, ‘dat ze de kracht die één enkele sneeuwvlok uitoefent op het dek van een mammoettanker zouden kunnen detecteren!’
Geoïde
Wetenschappers benadrukken de nieuwe mogelijkheden die GOCE ze biedt. De satelliet is in staat een gedetailleerde geoïde te maken. Die beschrijft het zeeoppervlak als daar géén externe krachten op zouden inwerken. Met zo’n kaart kun je onderzoeken welk effect oceaanstromen hebben op het klimaat.
De meetgegevens van GOCE maken het ook mogelijk meer inzicht te krijgen in de samenstelling van de aarde onder het oppervlak. Dit is belangrijk om natuurlijke fenomenen zoals aardbevingen en vulkaanuitbarstingen beter te begrijpen.
Om al die gegeven te verzamelen, draait GOCE twintig maanden lang in een baan rond de aarde. De versnellingsmeters aan boord brengen het aardse zwaartekrachtveld honderd keer nauwkeuriger in kaart dan hun voorgangers. Het resultaat is een veel nauwkeuriger geoïde. ‘We verleggen de grenzen van aardobservatie met deze missie’, aldus Drinkwater. ‘Verschillen in de aardse zwaartekracht worden zichtbaar in meer detail en een veel grotere kwaliteit dan ooit tevoren.’
