Ruimtebezoeker Ansari doet ESA-experimenten aan boord ISS
De Iraans-Amerikaanse ondernemer Anousheh Ansari vertrekt op maandag 18 september voor tien dagen naar het Internationale ruimtestation ISS. Tijdens haar missie voert ze vier ESA-experimenten uit. Twee daarvan deed de Nederlandse ESA-astronaut André Kuipers eerder tijdens missie DELTA in 2004.
Ansari is na Dennis Tito, Mark Shuttleworth en Gregory Olsen de vierde particuliere ruimtevaarder. Ze wordt met een Sojoez-raket gelanceerd vanaf de Russische lanceerbasis Baikonoer, samen met de bemanningsleden van Expeditie 14: NASA-astronaut Michael Lopez-Alegria en de Russische kosmonaut Mikhail Tyurin.
Ansari maakt zich hard voor ruimteonderzoek. Ze draagt haar steentje bij door aan boord van het ruimtestation vier fysiologische experimenten uit te voeren. Twee daarvan worden geleid door Nederlandse wetenschappers.
Experimenten matchen
‘We kiezen de experimenten uit een pool van ongeveer vierhonderd verschillende projecten die op Europees niveau zijn geselecteerd’, vertelt Hilde Stenuit van ESA’s Mission Science Office. ‘We matchen de experimenten met de karakteristieken van een missie. In dit geval gaat het om een ruimtebezoeker die een korte missie vliegt en alleen voorbereidingen doet in het Russische Sterrenstad. De gekozen experimenten zijn daarom niet al te complex in training en uitvoering.’
Voor het Chromosome-2 experiment levert Ansari voor na en tijdens haar vlucht bloedmonsters. Uit onderzoek naar de lymfcellen wordt duidelijk welke reactie het menselijk lichaam geeft op straling uit de ruimte. De resultaten komen vooral van pas bij het plannen van langdurige bemande ruimtemissies.
Neocytolysis is een experiment dat hemopoëse onder de loep legt. Dit systeem in het menselijk lichaam vormt bloedcellen en werkt in de ruimte anders dan op aarde. Indicaties wijzen erop dat het lichaam een groot aantal rode bloedcellen vernietigt, als zich ophopingen vormen door de gewichtloze omstandigheden. Terug op aarde hebben astronauten dan ook last van tijdelijke bloedarmoede.
Sample
De experimenten onder Nederlandse supervisie zijn Sample en het Lage Rugpijn Experiment. De eerste is een zoektocht van onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen naar broedplaatsen van bacteriën aan boord van het ISS. Dat kan bijvoorbeeld zijn op instrumentenpanelen, keyboards en tandenborstels, maar ook op het lichaam van de astronauten zelf. Ansari neemt monsters die vervolgens op aarde worden onderzocht op pathogenetische (ziekteverwekkende) bacteriën.
Voor het Lage Rugpijn Experiment vult Ansari dagelijks een vragenlijst in. Algemeen werd aangenomen dat de invloed van aardse zwaartekracht op de ruggengraat de grootste oorzaak is voor rugklachten. Inmiddels is bekend dat ook astronauten er last van kunnen krijgen, vermoedelijk omdat een spiergroep die de ruggegraat op aarde beschermt, onder gewichtloze omstandigheden minder goed functioneert. Met de antwoorden van Ansari en andere ruimtevaarders hopen Nederlandse wetenschappers onder leiding van hoogleraar Chris Snijders van het Erasmus Medisch Centrum een definitieve conclusie te kunnen trekken.
