Belg 'DDO' voor komende vlucht van Ariane 5-raket

De DDO is zowat de grote baas van een campagne die twee maanden eerder begint met de aankomst van de satellieten die naar de ruimte moeten worden gelanceerd. Luikenaar Thierry Wilmart maakt deel uit van de kleine ploeg van vijf DDO's van Europa's ruimtehaven, het Centre Spatial Guyanais (CSG) in Kourou (Frans Guyana). Hij is verantwoordelijk voor de komende vlucht 157 van de eerste Ariane 5 Plus-raket. Die is uitgerust met een cryotechnische bovenste ESC A-rakettrap en kan tegelijk twee satellieten van vier tot vijf ton transporteren.

Hoe bent u DDO geworden?

Ik ben in Frans Guyana aangekomen als verantwoordelijke die de kwaliteit moet verzekeren van de systemen voor lokalisatie en het verzamelen van meetgegevens op afstand die de Ariane-raketten tijdens hun vlucht naar de ruimte volgen. Minder dan twee jaar later kwam ik bij de afdeling operaties van het Centre Spatial Guyanais. Het Franse ruimtevaartagentschap CNES of Centre National d'Etudes Spatiales, dat de Europese ruimtebasis beheert, heeft mij verschillende verantwoordelijkheden toevertrouwd en mij daarna voorgesteld DDO te worden. Ik denk dat er mensen in mij geloofden: ze gaven me een kans te bewijzen dat ik dit werk met een grote verantwoordelijkheid aankon. Ik denk dat ik ze niet heb teleurgesteld met de lanceercampagne van vlucht 146, die met een succes werd afgesloten.

Wanneer en waarom vond deze lancering plaats?

Een jaar geleden, op 26 november 2001, bracht een Ariane 44LP-raket de Amerikaanse satelliet DirecTV 4S in een goede baan om de aarde. Deze satelliet bevindt zich in een 'vaste' positie op 35.800 kilometer boven de evenaar en straalt rechtstreeks numerieke televisiebeelden naar de Amerikaanse huiskamers door. Ik was me ervan bewust dat de rol van de DDO zwaar was. Men mag niets aan het toeval overlaten, oog hebben voor alles en ter beschikking staan van iedereen.

Enkele maanden later deed u het nog eens over met een andere Ariane 4-lancering?

Toen ging het om een Ariane 44L, de krachtigste van de Ariane 4-familie van Europese lanceerraketten. Op 16 april 2002 bracht ze tijdens vlucht 150 een indrukwekkende satelliet van 4,7 ton in een baan om de aarde, de kunstmaan NSS 7 van de Nederlandse operator New Skies Satellites in Den Haag, die een globaal systeem van telecommunicatiesatellieten uitbaat. Deze satelliet wordt vanuit een positie boven de Atlantische Oceaan uitgebaat voor communicatie met hoog debiet.

Hoe wordt men eigenlijk DDO?

Een degelijke opleiding is belangrijk, zodat men een grondige kennis verwerft van de technische middelen en de verschillende processen. Men is immers de belangrijkste speler in een ingewikkeld systeem dat verschillende disciplines omvat en men moet er alle aspecten van beheersen.

Wat is de rol van de DDO voor, tijdens en na de lancering?

Op deze vraag is een vrij lang antwoord nodig, want deze rol is bijzonder complex. In enkele woorden gezegd moeten de satellieten, eenmaal ze in Guyana voor een lancering zijn aangekomen, worden klaargemaakt, laatste test ondergaan, gevuld worden met brandstof… Daarna worden ze verschillende dagen voor de lancering bovenop de lanceerraket aangebracht. De lanceerbasis moet ook voorbereid worden op alle taken die haar zijn toevertrouwd. Ze omvatten de middelen voor lokalisatie, het verzamelen van meetgegevens van op afstand, de optische en elektronische apparatuur, de telecommunicatie, de veiligheid van personen en goederen…

De DDO is een soort orkestleider die ervoor zorgt dat de partituur van de lancering door iedereen goed wordt gespeeld?

Het is het werk van een hele ploeg. Samen met alle operationele medespelers moet de DDO het normaal verloop van de operaties verzekeren en ervoor zorgen dat alles klaar is voor de lancering en, vooral, dat men kan inspelen op onvoorziene situaties. Om al deze verantwoordelijkheden te kunnen opnemen moet de DDO, tot grote voldoening van de klant of de klanten, de voorbereidingswerkzaamheden van de satelliet of de satellieten vastleggen en in de gaten houden. Als algemeen directeur van de lanceercampagne moet ik mij bezighouden met het opvolgen van de werkzaamheden op het terrein. Een spectaculaire en de meest stresserende fase is de finale aftelling tot de lancering van de raket. De DDO houdt dan alle vluchtparameters van de vlucht, die automatisch gebeurt, in de gaten. Na de lancering maakt hij een balans van de campagne en analyseert hij samen met al zijn helpers alle merkwaardige feiten.

Beschouwt u de DDO als de belangrijkste persoon bij een vlucht van de Ariane-raket?

Een lanceercampagne is het gevolg van de nauwe samenwerking van verschillende teams, die elk hun rol en hun verantwoordelijkheden hebben. De rol van de DDO bestaat erin de voorbereiding van de satellieten en de lanceerbasis te leiden tot het vastgestelde doel: een geslaagde lancering. U heeft gelijk dit te vergelijken met een orkestleider. Die is weliswaar belangrijk, maar hij kan slechts goed werk leveren wanneer hij omringd wordt door musici en zangers van goede kwaliteit!

Welke kwaliteiten zijn er volgens u nodig bij een DDO?

Naar mijn gevoel zijn essentiële kwaliteiten een analytische en synthetische geest, de capaciteit om lijnen te trekken en het nemen van initiatieven, de mogelijkheid zich aan nieuwe situaties aan te passen en een gevoel voor menselijke contacten. Men moet kunnen samenwerken met verschillende technische teams, zij die werken aan de raket en zij die verantwoordelijk zijn voor de satellieten.

Hoe verloopt uw leven in Kourou?

Goed… Werken op het Centre Spatial Guyanais is opwindend. Het is ook boeiend vanuit menselijk standpunt. Ik ontmoet mensen met heel verschillende horizonten en er zijn heel rijke culturele uitwisselingen. Er ontstaan sterke relaties die ons unieke momenten doen beleven. Het woud van Guyana zorgt dan weer voor een heus contact met de natuur op onze aarde. Ik doe veel aan sport, zoals de krijgskunsten en duiken en de stad Kourou biedt op dit vlak toch wel wat mogelijkheden.

Wat raadt u jongeren aan die ook DDO van een Ariane-lancering willen worden?

Ik ben ervan overtuigd dat jongeren dit sterk willen. Ze moeten erin geloven, er zich aan vastgrijpen en deze weg volgen met alle nodige middelen. Terwijl ze goed moeten weten dat ze naar de raad van anderen moeten luisteren, moeten ze ook volharden op de weg die ze hebben gekozen, als dit werkelijk is wat ze willen doen. Aan deze jongeren wens ik goed werk en veel geluk toe.