Belgische poolverkenners leveren unieke informatie voor CryoSat
De twee Belgische verkenners van de expeditie Arctic Arc eindigden hun geweldige tocht van 106 dagen door het Noordpoolgebied, geleid door opnamen van de Europese aardobservatiesatelliet Envisat, die hen veilig door afbrokkelend zee-ijs gidste. Poolverkenner Alain Hubert bezocht onlangs ESA om een unieke reeks metingen van de diepte van de sneeuwlaag te overhandigen.
Samenvallend met de lancering van het International Polar Year (IPY) 2007-2008 begonnen Alain Hubert en zijn gezel Dixie Dansercoer aan een tocht over het zee-ijs voor een expeditie van Siberië naar het noorden van Groenland via de Noordpool, wat nog nooit eerder was geprobeerd.
Tijdens hun expeditie kregen ze te maken met temperaturen tot -40° Celsius, kwamen ze poolberen tegen en moesten ze zware sleden voorttrekken. Ze moesten zee-ijs, opgestapeld tot een hoogte van verschillende meters, overwinnen en open water doortrekken, waar het ijs gebroken was. Toch vinden Alain en Dixie nog de tijd om elke 50 kilometer metingen van de sneeuwdiepte uit te voeren voor de missie CryoSat.
'Het was niet zo moeilijk om deze metingen voor CryoSat uit te voeren', aldus Alain. 'Het werd een deel van onze routine. Het moeilijkste deel van de expeditie was een voet voor de andere te plaatsen, wanneer het ijs rond je aan het breken is. Als medeoprichter van de International Polar Foundation en als onderzoeker en ervaren verkenner probeer ik een soort brug te bouwen tussen de wetenschap en de gemeenschap.'
'Door de veranderingen waar te nemen die plaatsvinden in het fragiele Arctische landschap kunnen we beter de gevolgen van de klimaatsverandering begrijpen en uiteindelijk ook het hele systeem aarde als een geheel. CryoSat is een opwindend project dat vragen zal helpen beantwoorden over het poolijs. We waren dan ook heel gelukkig om daaraan via onze Arctic Arc expeditie een bijdrage te kunnen leveren.'
De zogenaamde Earth Explorer-missie CryoSat wordt volgend jaar gelanceerd. De satelliet moet kleine veranderingen meten in de dikte van drijvend ijs op zee en ijs op het land. Een beter begrip van hoe sneeuw metingen van de dikte van het ijs beïnvloedt is bijzonder belangrijk.
Daarom heeft ESA een validatieprogramma opgezet met een aantal campagnes ter plaatse in de poolgebieden. Metingen op het ijs en vanuit de lucht zijn cruciaal om de geofysische onzekerheden in de CryoSat-metingen volledig te begrijpen en kenmerken. Op die manier kunnen de gegevens die CryoSat zal leveren zo nauwkeurig mogelijk geïnterpreteerd worden.
Tijdens een recente presentatie in ESA's technologisch onderzoekscentrum ESTEC in Noordwijk in Nederland overhandigde Alain Hubert de dataset aan Richard Francis, ESA's projectmanager voor CryoSat.
'Informatie over de diepte van de sneeuwlaag speelt een sleutelrol bij het produceren van kaarten van de veranderingen van de dikte van het ijs', aldus Richard Francis. 'Maar er zijn slechts relatief weinig metingen van op de grond beschikbaar. Toen Alain aanbood om tijdens zijn expeditie metingen uit te voeren, waren we daarvoor uitermate dankbaar.'
Maar omgekeerd waren de twee poolverkenners ook dankbaar dat ze van een al ronddraaiende ESA-satelliet konden gebruikmaken. In het kader van het lopende ESA-project Polar View, dat logistieke ondersteuning geeft aan het IPY, konden ze steunen op beelden van de aardobservatiesatelliet Envisat die hen gidste door een aantal gevaarlijke plaatsen waar het ijs aan het breken was.
'Toen we de kust van het noorden van Groenland naderden begon het zee-ijs in de Lincoln-zee op chaotische wijze te breken', verklaart Alain. 'Dat hadden we niet echt verwacht. We realiseerden ons dat we op geen enkele manier via de geplande route land konden bereiken. Gelukkig werden we gegidst door een router, die steunde op informatie van de Danish Technical University en waarbij gegevens werden gebruikt van ESA's satelliet Envisat. Zo konden we rond het open water heen trekken en uiteindelijk op een veilige manier land bereiken.'
Malcolm Davidson is ESA's Validation Manager voor CryoSat. 'ESA heeft nu de gegevens die door de Arctic Arc expeditie werden verzameld doorgegeven aan het zogenaamde CryoSat Validation and Retrieval Team', zegt hij.
'Het team was behoorlijk ongeduldig om de gegevens te krijgen en te beginnen met de analyse ervan. Uiteindelijk denken we dat samen met waarnemingen vanuit de lucht en gelijkaardige initiatieven van andere poolexpedities de gegevens ons zullen helpen betere metingen van de veranderingen van de ijsdikte te kunnen uitvoeren met de satelliet CryoSat 2.'
