De aarde en de maan door de ogen van Rosetta
ESA's kometenjager Rosetta vloog op 4/5 maart op weg naar de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko de aarde voorbij en maakte infrarode en visuele opnamen van onze planeet en haar natuurlijke satelliet de maan.
De opnamen werden bewerkt en maken deel uit van de eerste wetenschappelijke resultaten van Rosetta.
"De passage van de aarde was de eerste gelegenheid om de instrumenten aan boord van Rosetta te calibreren en valideren aan de hand van een werkelijk object in de ruimte en om er zeker van te zijn dat alles goed werkt wanneer we ons uiteindelijk reisdoel bereiken", aldus Angioletta Coradini, hoofdonderzoeker van de Visible and Infrared Thermal Imaging Spectrometer (VIRTIS).
Een krachtig instrument
"Hoewel we het VIRTIS-instrument alleen maar calibreerden tijdens de passage van de aarde, verkregen we opnamen van de aarde en de maan van een hoog wetenschappelijk gehalte", vertelde ze verder.
VIRTIS is een bijzonder krachtig instrument dat de fysische eigenschappen en samenstelling van objecten in de ruimte kan onderzoeken.
Op 4 en 5 maart, alvorens Rosetta de aarde het dichtst naderde en vanaf een afstand van 400.000 kilometer van onze maan, maakte VIRTIS deze beelden met hoge resolutie in zichtbaar en infrarood licht. Op deze opnamen was slechts een klein deel van het oppervlak van de maan verlicht (tussen 19% en 32%).
Infraroodbeelden
De opnamen, boven en links, zijn opnamen van de maan in het infrarood met de verlichting van de zon vanaf linksonder. In de eerste opname is te zien hoe VIRTIS de thermische straling opvangt die uniform van de maan komt.
De tweede opname bekijkt de zonnestraling die door het oppervlak wordt weerkaatst.
In het volgende beeld (onder) zijn Oceanus Procellarum, de krater Kepler en Mare Humorum te onderscheiden.
De overeenkomstige spectrale analyse (de chemische 'vingerafdruk') geeft aanwijzingen over het verschil in mineralogie tussen het hoogland op de maan en de 'maria' of 'zeeën'. Zo was het mogelijk belangrijke verschillen te zien tussen het voorkomen van twee soorten rotsen, bekend als poryxeen en olivijn.
De aarde in zichtbaar en infrarood licht
Na de dichtste nadering tot de aarde nam VIRTIS op 5 maart een reeks opnamen van onze planeet in hoge resolutie, zowel in zichtbaar als infrarood licht vanaf een afstand van 250.000 kilometer.
Slechts 49% van het aardoppervlak was zichtbaar voor Rosetta. In deze animatie (onder) van zichtbare opnamen worden rode, groene en blauwe kleuren gebruikt om de aarde in echte kleuren te laten zien.
De infrarode beelden in de volgende animatie werden gemaakt in het zogenaamd 'thermaal' infrarood. Dat toont de warmte die door het oppervlak van de aarde wordt uitgezonden. De animatie toont de complexe dynamica van de atmosfeer van de aarde.
Een lange weg naar de komeet
Wanneer Rosetta in 2014 bij komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko aankomt zal VIRTIS gebruikt worden om de samenstelling en de kenmerken van de vaste kern van de komeet en de gassen in de coma van de komeet te bepalen.
Samen met andere instrumenten aan boord van Rosetta zal VIRTIS de landingsplaats helpen bepalen voor de kleine lander Philae, die Rosetta meevoert.
Maar het voor zover is zal Rosetta nog een heel ommetje afleggen op weg naar de komeet. De instrumenten aan boord van Rosetta zullen nieuwe gegevens opleveren over de planeten, planetoïden en kometen. In november 2007 passert Rosetta opnieuw onze planeet.
Meer informatie
Angioletta Coradini
VIRTIS Principal Investigator
angioletta.coradini@ifsi.rm.cnr.it