ESA: vragen en antwoorden

Wat doet ESA?

ESA heeft als taak het ontwikkelen en uitvoeren van het Europese ruimtevaartprogramma. De satellieten zijn bedoeld om meer te weten te komen over de aarde, de ruimte eromheen, het zonnestelsel en het heelal. Daarnaast ontwikkelt ESA technologieën en diensten die gebruik maken van satellieten, en bevordert ze de concurrentiepositie van de Europese industrie. ESA werkt nauw samen met ruimtevaartorganisaties buiten Europa, zodat veel van de wetenschappelijke vooruitgang ten bate kan komen aan de hele wereld.

Wie zijn bij ESA aangesloten?

De 22 bij ESA aangesloten lidstaten zijn: België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. Daarnaast nemen andere lidstaten én Canada deel aan sommige projecten via samenwerkingsovereenkomsten.

Zoals uit deze lijst blijkt, zijn niet alle lidstaten van de Europese Unie aangesloten bij ESA en zijn niet alle leden van ESA lid van de Europese Unie. ESA is een volledig onafhankelijke organisatie, maar onderhoudt wel nauwe banden met de EU via een ESA/EC-kaderovereenkomst. Beide organisaties volgen een gezamenlijke Europese strategie voor de ruimtevaart en werken gezamenlijk aan de totstandkoming van een Europees ruimtevaartbeleid.

Waar is ESA gevestigd?

Het hoofdkantoor van ESA is gevestigd in Parijs. Daar vindt de besluitvorming over beleid en programma's plaats. ESA telt echter ook vestigingen elders in Europa, elk met eigen taken.

• ESTEC, het European Space Research and Technology Centre, is het technisch onderzoekscentrum en de plaats waar ESA’s satellieten ontworpen en ontwikkeld worden. Het bevindt zich in Noordwijk.
• ESOC, het European Space Operations Centre, is het vluchtleidingscentrum voor ESA's satellieten en bevindt zich in het Duitse Darmstadt
• EAC, het European Astronauts Centre, leidt astronauten op voor toekomstige missies en bevindt zich in Keulen
• ESRIN, het European Space Research Institute, staat in Frascati, in de buurt van Rome. Dit centrum is belast met de verzameling, opslag en verspreiding van aardobservatiegegevens aan ESA’s partners, en de verlening van interne IT-diensten
• ESAC, het Europese Space Astronomy Centre in Villanueva de la Cañada, vlakbij Madrid in Spanje, faciliteert het wetenschappelijke centrum voor ESA's astronomische en planetaire missies tezamen met het wetenschappelijke archief. ESAC ondersteunt astronomisch onderzoek wereldwijd.
• ESEC, het European Space Security and Education Centre in Redu in België is een centrum voor cyberveiligheidsdiensten, het controlecentrum voor ESA's Proba-missies, het Space Weather Data Centre en het ESA Education Training Centre (met faciliteiten voor training van leraren en universiteitsstudenten in het kader van het Education-programma van ESA) en is deel van het ESA-netwerk van grondstations.
• ECSAT, het European Centre for Space Applications and Telecommunications in Harwell, Verenigd Koninkrijk.

Verder beschikt ESA over kantoren in het Verenigd Koninkrijk (Harwell), de Verenigde Staten (Washington) en Rusland (Moskou), een lanceerbasis in Frans Guyana, en grond- en volgstations op diverse plekken in de wereld.

Hoeveel mensen heeft ESA in dienst?

ESA heeft momenteel rond de 2200 medewerkers. Deze hoog opgeleide mensen zijn afkomstig uit alle lidstaten en zijn werkzaam als wetenschapper, ingenieur, IT-specialist of als administratief medewerker.

Hoe wordt ESA gefinancierd?

ESA’s verplichte activiteiten (ruimtewetenschappelijke programma's en de algemene begroting) worden gefinancierd met verplichte bijdragen van alle bij ESA aangesloten lidstaten. De verhouding tussen de bijdragen van de lidstaten wordt vastgesteld op basis van de verhoudingen van de bruto nationaal producten. Daarnaast voert ESA een aantal optionele programma's uit. Elk land bepaalt zelf aan welke van die optionele programma's het wil deelnemen en hoeveel het wil bijdragen.

Wat is het budget van ESA?

ESA's budget voor 2019 is ongeveer 5,72 miljard euro. ESA werkt op basis van “geographical return”, wat inhoudt dat de organisatie in elke lidstaat een bedrag investeert aan industriële contracten voor ruimtevaartprogramma's dat min of meer overeenkomt met de bijdrage van dat land.

Hoeveel draagt elke Europeaan bij aan ESA?

Per hoofd van de Europese bevolking wordt een relatief klein bedrag geïnvesteerd in de ruimte. Gemiddeld betaalt elke burger van een bij ESA aangesloten lidstaat aan belasting voor ruimte-uitgaven ongeveer de prijs van een bioscoopkaartje. In de Verenigde Staten liggen de uitgaven voor de civiele ruimtevaart bijna vier keer zo hoog.

Hoe ziet de organisatie van ESA eruit?

Het bestuursorgaan van de organisatie is de ESA-Raad, die het beleid uitstippelt waarbinnen ESA het Europese ruimtevaartprogramma vormgeeft. Elke aangesloten lidstaat is in de Raad vertegenwoordigd en heeft één stem, ongeacht de hoogte van de financiële bijdrage.

Aan het hoofd van de organisatie staat een algemeen directeur, die om de vier jaar wordt gekozen door de Raad. Elke onderzoeksafdeling heeft zijn eigen bestuur, dat rapporteert aan de algemeen directeur. De huidige algemeen directeur van ESA is Johann-Dietrich Woerner.

ESA hoofdkantoor
European Space Agency
8-10 rue Mario Nikis
75738 Paris
Cedex 15
Frankrijk
Tel: + 33 1 5369 7155
Fax: + 33 1 5369 7690

ESA in België
ESA ESEC
1 Place de l'ESA
B-6890 Redu

Tel: +32 61 229511
Fax: +32 61 229544

Meer info

ESTEC - Afdeling Voorlichting
Tel: + 31 71 565 3006
Fax: + 31 71 565 5728