Groothertogdom Luxemburg wil lid worden van ESA

Luxemburg is in de ruimte aanwezig met de 13 satellieten van het Astra-systeem voor televisie-uitzendingen in Europa en met SES Global, dat in 2001 GE Americom en zijn 16 satellieten in een baan om de aarde heeft verworven.

GIE Luxinnovation organiseerde onlangs voor ESA en het Luxemburgs Ministerie van Cultuur, Hoger Onderwijs en Onderzoek een nationale dag met als thema ESA beter kennen. Op deze dag konden talloze ondernemers en onderzoekers uit Luxemburg vertrouwd raken met de technologische voordelen van een deelname van hun land aan de ESA-programma's.

In het Groothertogdom bevindt zich het bedrijf Société Européenne des Satellites (SES). Het werd in maart 1985 opgericht om televisiekanalen in Europa te verspreiden. Deze Luxemburgse onderneming richtte in 2001 SES Global op en nam de Amerikaanse operator GE Americom, nu SES Americom, over.

Minister Erna Hennicot-Schoepges verklaarde ter gelegenheid van de ESA-dag: "Het is duidelijk dat Luxemburg als gastland van de grootste satellietoperator in de wereld niet buiten de Europese ruimtevaartstrategie kan blijven." Luxemburg nam ook deel aan het ESA-programma Advanced Research in Telecommunications Systems (ARTES). Daarover zei ze: "Ik meen dat de tijd rijp is om een bijkomende stap te zetten. Ik wil weldra voorstellen dat het Groothertogdom toetreedt tot ESA als een volwaardige lidstaat."

Ze wees erop dat deze toetreding aan Luxemburgse partners toelaat een voordelige positie in te nemen in een ontluikende markt en het Groothertogdom promoot als een plaats voor innoverende projecten op het vlak van geavanceerde technologie. De Regeringsraad van het Groothertogdom zou in juli onderhandelingen moeten toelaten over een overeenkomst die de voorwaarden en modaliteiten van een toetreding vastlegt. De ondertekening van dit akkoord is voorzien voor eind 2002. De ratificatie door Luxemburg van de ESA-conventie moet dan in een wettekst worden gegoten, waarover waarschijnlijk in 2003 wordt gestemd.

De grote en krachtige Astra 1K

Op 3 juli zal GIE innovation samen met SES Astra, het Europees filiaal van SES Global, de dag Innovation through Communication organiseren met toespraken en een tentoonstelling over de nieuwe informatietechnologieën. ESA neemt naast een twintigtal ondernemingen en onderzoekcentra uit Luxemburg en de aangrenzende regio's deel aan de voorstelling van breedbandcommunicatiesystemen en van de infrastructuur en technologie die daarmee samenhangen. In augustus hoopt SES Astra een 14de satelliet in een geostationaire baan te hebben. De satelliet Astra 1K werd door Alcatel Space gebouwd. Hij weegt 5250 kilogram en is met zijn tien antennes één van de meest complexe kunstmanen voor numerieke uitzendingen en multimedia-toepassingen in de Ku-band (10,7-11,7 GHz) en Ka-band (30 GHz).

Deze kunstmaan is 7,5 meter hoog en maakt gebruik van het nieuwe platform Spacebus 4000. Hij is de krachtigste geostationaire satelliet die tot nu toe door de Europese industrie is gebouwd. Zodra hij zijn positie op 35.800 kilometer hoogte boven Congo heeft bereikt en deel uitmaakt van de Astra-constellatie ontplooien zijn zonnepanelen met een spanwijdte van 34 meter in de vorm van een groot kruis. De zonnecelen leveren 13 kW aan energie.

De enorme en krachtige satelliet betekent voor SES Astra een investering van naar schatting 250 miljoen euro. Hij moet vooral numerieke uitzendingen met een hoog debiet verzorgen voor een zo groot mogelijk aantal mensen. Dit zal gebeuren volgens de standaard DVB-RCS (Direct Video Broadcast-Return Channel System), die met hulp van ESA is ontwikkeld. Astra 1K zou op zich drie van de zeven satellieten kunnen vervangen die zich samen in een geostationaire baan op 19,2 graden Oost bevinden.

Een economische benadering

Het Groothertogdom heeft een belangrijke positie ingenomen op de markt van televisiesatellieten. Dat heeft geleid tot een nauwgezette benadering van deze markt vanuit een economisch standpunt. Dit heeft niets te maken met een stoutmoedige demonstratie op technologisch vlak. De Luxemburger Romain Rausch leidt SES Global als een zakenman. Hij wil adequaat kunnen antwoorden op de onmiddellijke noden van de klanten: "Het Astra-systeem steunt op technieken die beschikbaar zijn. Zo zijn we momenteel niet geïnteresseerd in communicatie tussen satellieten onderling, want commercieel gesproken is het gebruik van deze dure technologie niet gerechtvaardigd". Deze gereserveerde, zo niet voorzichtige, houding ten opzicht van technologische vernieuwing geeft aan SES de mogelijkheid uit te pakken met betrouwbare satellieten en al sinds 1989, het jaar waarin Astra 1A operationeel werd, voordeel te halen uit hun uitbating.

Toch heeft SES Astra een revolutionaire nieuwigheid aan boord van de komende Astra 1K: een elektrische plasmamotor die nog niet eerder vloog aan boord van een Europese satelliet, maar een aanpassing is door SNECMA van een Russische motor van OKB Fakel. Zo zullen twee SPT 100-plasmamotoren (Stationary Plasma Thruster) de satelliet in zijn juiste baan houden. Overigens werd de elektrische voeding van deze motoren ontwikkeld door het Belgische Alcatel ETCA. Daarnaast is er ook nog een 'klassiek' chemisch systeem aan boord, dat zijn kunnen al heeft bewezen. Al met al moet Astra 1K minstens 19 jaar operationeel blijven!

SES Astra hoopt ook voordeel te halen uit de ervaringen van SES Americom op het vlak van telecommunicatie via de ruimte. "Wij willen vooral slagen op het vlak van breedbandcommunicatie in Europa, door gevarieerde producten aan te bieden", zegt Ferdinand Kayser, PDG van SES Astra. "We gaan ons niet beperken tot de rol van verspreider van televisiekanalen en gegevens, goed voor 80% van de capaciteit van onze satellieten. Met de resterende 20% willen we een positie innemen als Europese leverancier van numerieke diensten voor commerciële en gouvernementele telecommunicatie."