Het ruimteweer en zijn invloed op onze planeet onder de loep in Oostende
In Oostende zetten specialisten uit de hele wereld het ruimteweer in de schijnwerpers. Net zoals de weersverschijnselen in de atmosfeer van de aarde heeft ook het ruimteweer - de invloed van vooral de zonnestraling en de deeltjes die onze ster uitzendt op de naaste omgeving van de aarde - heel wat gevolgen voor ons dagelijks leven.
Van 23 en nog tot 27 november is de European Space Weather Week (ESWW) een Europees forum voor zowat iedereen die te maken heeft met het verschijnsel ruimteweer: voorspellers, onderzoekers, de industrie en nog vele anderen. De huidige editie is al de twaalfde en ze kan steunen op de ervaringen van de vorige edities. ESWW 11 vond in november 2014 in Luik plaats en de ruim 400 deelnemers tijdens de editie van vorig jaar staan voor het grote belang dat verschillende sectoren aan het ruimteweer hechten.
Het ruimteweer heeft te maken met de invloed van de zon en de zonnewind (een stroom van geladen deeltjes die wordt uitgezonden vanuit het bovenste deel van de zonneatmosfeer) op de omstandigheden in de magnetosfeer, ionosfeer en thermosfeer van de aarde. Dat heeft gevolgen voor systemen in de ruimte en op de aarde en zelfs onze gezondheid.
Overigens kan ook kosmische straling, die niet afkomstig is van de zon, invloed uitoefenen op de naaste omgeving van onze planeet en aldus tot het ruimteweer gerekend worden.
Hoe groot is de kans op een zonnestorm? Kan de zon zonnepanelen van een satelliet beschadigen? Kan de zon een blackout van radarsystemen veroorzaken en zo het luchtverkeer verstoren? Het zijn maar enkele vragen die bij het fenomeen ruimteweer opduiken.
Heel wat sectoren hangen vooral in noordelijk gelegen regio's van de aarde af van de grillen van het ruimteweer zoals communicatie via de ruimte en op de aarde, televisie-uitzendingen, meteorologische diensten, navigatie en energievoorziening. Soms hebben satellieten als gevolg van het ruimteweer een minder lange levensduur, verhoogde straling zorgt voor gezondheidsrisico's voor ruimtevaarders en de elektronica van vliegtuigen kan beschadigd worden.
Een heel bijzonder voorbeeld is het effect van het ruimteweer op pijpleidingen. Geomagnetische stormen kunnen elektrische stromen in de grond veroorzaken en die versnellen dan weer de corrosie van pijpleidingen. Het effect is belangrijk. Volgens een rapport van de Franse ruimtevaartorganisatie CNES kan een pijpleiding die normaal 50 jaar meegaat in amper 15 jaar een erosie van 10% ondergaan.
Tijdens ESWW 12 in Oostende komen zowat alle aspecten van het ruimteweer aan bod, van waarnemingen en wetenschappelijk onderzoek tot het opstellen van operationele modellen en de uitdagingen voor de industrie.
ESWW 12 is een samenwerking tussen ESA, het in België gevestigde Solar-Terrestrial Centre of Excellence (STCE) en het Space Weather Working Team. Ons land wordt internationaal overigens bijzonder gewaardeerd voor het onderzoek van het ruimteweer, in het bijzonder via het Space Situational Awareness programma van ESA.
Meer informatie over ESWW is hier te vinden.
