Houden Marsbewoners van muziek?

In juni 2003 gaat de eerste Europese Marsmissie van start. Een Sojoez-Fregat-raket zal dan vanaf de kosmodroom Bajkonoer in Kazachstan de sonde Mars Express lanceren. Mars Express bestaat uit een orbiter met zeven wetenschappelijke experimenten aan boord en een lander met als naam Beagle 2 en zal naar sporen van vroeger of huidige leven op Mars speuren. Met Beagle 2 zal de Oude Wereld tegelijk voor het eerst een landing op een andere planeet uitvoeren. ESA wil nog meer vliegen in één klap slaan. Daarom heeft de Europese ruimtevaartorganisatie de baan van Mars Express zo uitgestippeld, dat de sonde ook het Marsmaantje Phobos kan onderzoeken. Mars Express zal vanuit het Europese controlecentrum ESOC in Darmstadt (Duitsland) gevolgd en gestuurd worden.

Mars Express bereikt de Rode Planeet rond Kerstmis 2003. De orbiter zal de planeet dan gedurende minstens één Marsjaar, ongeveer twee aardse jaren, bestuderen vanuit een polaire baan. Zijn instrumenten zullen de atmosfeer, het oppervlak en de lagen net onder het oppervlak in verschillende golflengten en met nooit eerder geziene nauwkeurigheid waarnemen. Aan boord is ook een kleurencamera die stereobeelden kan maken en waarmee 3D-topografische reliëfs kunnen samengesteld worden.

Beagle 2 zal op eigen kracht landen in een zorgvuldig uitgekozen gebied in de vlakte van Isidis Planitia onmiddellijk ten noorden van de evenaar. Daar grenst het oudere met kraters bedekte hoogland van het zuiden aan het jongere meer effen laagland van het noorden. Gedurende ongeveer zes maanden kan Beagle 2 daar naar buitenaards leven zoeken en de geologie, mineralogie en geochemie in de omgeving van de landingsplaats onderzoeken. Met een speciale boor kan de lander stalen van de bodem nemen tot een diepte van meer dan een meter. Na de twee Amerikaanse Viking-sondes in 1976 is Beagle 2 de eerste Marslander die doelbewust naar sporen van organisch leven zoekt.

Darwin achterna

De naam Beagle eert Charles Darwin, die 165 jaar geleden met zijn schip Beagle de wereld verkende en de theorie van de oorsprong der soorten ontwikkelde. Beagle 2 zal in de voetsporen van Darwin treden en zoeken naar de oorsprong van eventueel leven op Mars.

Als Beagle 2 veilig en wel de Marsbodem bereikt dan zal hij muzikale groeten overbrengen van de Rode naar de Blauwe Planeet. De Britse succesband Blur heeft hiervoor een song gecomponeerd waarmee de popsterren ook in de interplanetaire ruimte voet aan de grond willen krijgen.

Het idee ontstond in 1999 bij Blur-drummer Dave Rowntree en bassist Alex James Ende. Na het succes dat Blur als vernieuwer van de Britpop in het Verenigd Koninkrijk ten deel viel, willen ze nu nieuwe horizonten verkennen. Wat als er deze keer een song van Blur naar Mars zou vliegen? Rowntree en James wendden zich tot de wetenschappelijk verantwoordelijke van het Beagle 2-project, Colin Pillinger van de Open University. Deze planetenonderzoeker zag meteen in welke mogelijkheden het idee bood en was enthousiast.

Herkenbaar

'Toen wij met het Beagle-project begonnen moesten wij onze geloofwaardigheid tonen. En wij moesten geld bijeenkrijgen. Blur heeft ons op twee manieren geholpen. We kregen aandacht van de media en Blur leverde het herkenningssignaal voor de missie', aldus Pillinger. In 2002 dook de band dan samen met Pillinger en een softwarespecialist de studio in om de Blur-compositie in de broncode van de Beagle-software in te voeren. De compositie is gebaseerd op de rij van Fibonacci uit de wiskunde. Die wordt ook gebruikt bij de titelmuziek van de Britse sciencefictionreeks Dr. Who, die cultstatus geniet.

De met popmuziek geprogrammeerde Beagle 2-lander reist samen met Mars Express naar de Rode Planeet. Na een geslaagde landing, voorzien op eerste Kerstdag 2003, worden de systemen van de lander geactiveerd en laat Beagle 2 met een 'piepend' geluid horen dat hij veilig en wel op Mars is terechtgekomen. Daarna zal elk bericht van de lander, dat via de orbiter van Mars Express naar de aarde wordt doorgeseind, beginnen met het Blur-kenwijsje.

'Normaal zou een of ander computerkoeterwaals worden overgeseind', zegt Pillinger. 'Maar deze keer zullen we over iets beschikken dat iedereen onmiddellijk herkent.' Maar wat als Beagle 2 daadwerkelijk leven vindt? Wat kleine groene Marsmannetjes - of zullen het grote rode Marsvrouwen zijn? - van de rockmuziek zullen vinden is namelijk nog niet duidelijk. 'Wij kunnen niet weten wat als een vriendelijke warme begroeting klinkt en wat ervaren wordt als een oorlogsverklaring', aldus Blur-drummer Rowntree. 'Maar ik ben er wel tamelijk zeker van dat Marsbewoners van Britpop houden'.