Mars Express maakt scheervlucht langs Phobos
Vandaag is Mars Express begonnen aan een serie fly-by's van Phobos, de grootste maan van Mars. De campagne bereikt op 3 maart zijn hoogtepunt. Dan vestigt het ruimtevaartuig een nieuw record voor de krapste scheervlucht langs Phobos, op maar vijftig kilometer afstand. De gegevens die worden verzameld kunnen helpen bij het ophelderen van de oorsprong van deze mysterieuze maan.
De laatste fly-by-campagne is vandaag om 06:52 CET (05:52 GMT) begonnen toen Mars Express tot minder dan 991 kilometer van het atmosfeerloze oppervlak van Phobos kwam. De fly-by's gaan op verschillende hoogtes door tot 26 maart, wanneer Phobos buiten bereik komt. Ze bieden prima kansen voor extra wetenschappelijke activiteiten met Mars Express, een ruimtevaartuig dat is ontworpen om de rode planeet zelf te onderzoeken, niet de grijze maan ernaast.
“Omdat Mars Express zich in een elliptische en polaire baan bevindt met een maximale afstand tot Mars van ongeveer 10.000 kilometer, passeren we Phobos regelmatig. Dat is een uitstekende gelegenheid voor extra wetenschappelijke activiteiten,” aldus Olivier Witasse, Projectwetenschapper van Mars Express.
In 2009 besloot het missieteam dat de baan van Mars Express moest worden aangepast om de meest nabije nadering van ruimtevaartuig aan de nachtzijde van de planeet te voorkomen. Het vluchtcontroleteam van het European Space Operations Centre in het Duitse Darmstadt droeg een aantal mogelijke scenario's voor, waaronder een scenario dat het ruimtevaartuig tot slechts 50 kilometer boven Phobos zou brengen. “Dichter bij Phobos mochten we niet komen van ze,” aldus Witasse.
Er wordt grote nadruk gelegd op de meest nabije scheervlucht, omdat het een unieke mogelijkheid is om het zwaartekrachtveld van Phobos in kaart te brengen. Op die afstand voelt Mars Express de verschillen in aantrekkingskracht van Phobos, afhankelijk van welk deel van de maan op dat moment het dichtst bij is. Hieruit kunnen wetenschappers de interne structuur van de maan afleiden.
Eerdere fly-bys van Mars Express hebben al de meest nauwkeurige massa van Phobos tot nu toe opgeleverd, en de High Resolution Stereo Camera (HRSC) heeft het volume gegeven. Bij het berekenen van de dichtheid geeft dit een verrassende uitkomst, omdat het erop lijkt dat delen van Phobos mogelijk hol zijn. Het wetenschappelijk team wil deze voorlopige conclusie verifiëren.
In het bijzonder zal de MARSIS-radar in een speciale sequentie werken om te proberen binnenin de maan te kijken en te zoeken naar structuren of aanwijzingen voor de interne samenstelling. “Als we meer weten over de opbouw van Phobos ontdekken we misschien meer over hoe hij is gevormd,” aldus Witasse.
De oorsprong van Phobos is een raadsel. Er zijn drie mogelijke scenario's. Het eerste is dat de maan een gevangen planetoïde is. Het tweede is dat hij ter plaatse is gevormd terwijl Mars eronder vorm kreeg. Het derde is dat Phobos later is gevormd dan Mars, uit puin dat in de baan van Mars vloog toen een grote meteoriet de rode planeet raakte.
Tijdens de campagne worden alle instrumenten gebruikt, ook HRSC. Tijdens de eerste vijf fly-by's kunnen geen beelden worden gemaakt, inclusief bij de meest nabije fly-by, omdat Mars Express vanaf de nachtzijde aanvliegt. Maar vanaf 7 maart zijn foto's met hoge resolutie mogelijk. Een van de taken van HRSC is het in beeld brengen van de mogelijke landingsplekken voor de Russische missie Phobos-Grunt.
“Het is altijd druk,” zegt Witasse over het runnen van de wetenschappelijke missie. “De fly-by's van Phobos maken het nog spannender.”
Real time updates van de fly-by-campagne zijn te volgen via het Mars Express blog.
