Ruimte komt dichterbij voor Belgische CubeSat van studenten
Begin oktober wordt de eerste door studenten ontwikkelde CubeSat gelanceerd vanaf het internationaal ruimtestation ISS. Ondertussen is de testcampagne beëindigd van drie Cubesat-nanosatellietjes van het Fly Your Satellite! programma. De CubeSats, waaronder een Belgische, hebben Fase 2 afgerond.
CubeSats zijn kleine nanosatellieten met gestandaardiseerde afmetingen, die bestaan uit één of meer eenheden met afmetingen van 1000 kubieke centimeter. De afgelopen maanden moesten de studentensatellieten een aantal tests ondergaan om er zeker van te zijn dat ze de lancering met een raket overleven en goed functioneren in de ruimte. De testcampagne was de tweede fase van het educatieve Fly Your Satellite! programma. In een derde en een vierde fase wordt de eigenlijke lancering voorbereid en uiteindelijk ook uitgevoerd.
De satellietjes werden in een thermische vacuümkamer getest vóór, tussen en nadat ze waren blootgesteld aan extreme omgevingsfactoren, zoals hevige trillingen en cycli van temperaturen. Deze tests zijn noodzakelijk om na te gaan of de CubeSats onder deze zware omstandigheden goed kunnen functioneren en er niet door beschadigd geraken.
De studenten hebben met de tweede fase van het programma Fly Your Satellite! het belang kunnen ervaren van nauwgezette tests van een satelliet op de grond, zodat de kans op succes van een werkelijke missie aanzienlijk wordt vergroot. Een aantal van de problemen, die tijdens de tests met de drie satellietjes werden vastgesteld, hadden fataal kunnen zijn bij de werkelijke missie. Nu is men er zeker van dat ze zich niet zullen voordoen.
OUFTI 1: made in Belgium
Het Belgische nanosatellietje heet OUFTI 1 (Orbital Utility For Telecommunications/Technology Innovation). Het is amper 1000 kubieke centimeter groot en weegt slechts één kilogram. Het werd ontwikkeld door studenten van de Universiteit van Luik (Ulg).
De satelliet bevat een relais voor numerieke communicatie voor radioamateurs dat het zogenaamde D-STAR protocol (Digital-Smart Technologies for Amateur Radio) volgt en dat is een wereldprimeur. D-STAR zorgt ervoor dat de communicatie van radioamateurs bij urgentienetwerken uniform kan verlopen en het zou dan ook wel eens een belangrijke rol kunnen spelen bij de coördinatie van noodsituaties. Het verzekert het doorsturen van stem, gps-coördinaten, teksten en zelfs video.
In 2014 werd OUFTI 1 al onderworpen aan thermische tests. Maar bij trillingstests in november van dat jaar trad een anomalie op, waardoor de tests onderbroken werden. Er werd een rapport opgesteld en in samenwerking met ESA-specialisten hebben de studenten het probleem trachten te verhelpen.
Om te zien of alles werkelijk in orde was werden de trillingstests in maart dit jaar hernomen in ESA's technologische centrum ESTEC in Noordwijk in Nederland. Bijkomende tests gebeurden in april bij V2i, een bedrijf dat zich nabij de Ulg bevindt en er werden geen nieuwe problemen vastgesteld. De testcampagne van OUFTI 1 werd uiteindelijk met succes afgesloten.
Achtergrond: Fly Your Satellite!
Het educatieve bureau van ESA ging van start met het programma Fly Your Satellite! in januari 2013.
De belangrijkste bedoeling is om universiteitsstudenten te helpen bij het ontwerp, de ontwikkeling en het testen van CubeSats en dat met hulp van de technische competentie en de ervaring van ESA-specialisten. ESA zag hun educatieve waarde al snel in.
Het initiatief geeft studenten de gelegenheid om vertrouwd te geraken met de praktische kant van space engineering. Ze worden ondersteund bij het klaarmaken van hun satelliet, wat de kansen op succes vergroot.
Fly Your Satellite! volgt op een succesvol programma waarbij in 2012 de eerste door ESA ondersteunde CubeSats de ruimte ingingen. Het ging om zeven door studenten ontwikkelde CubeSats die gelanceerd werden tijdens de maidenvlucht van de nieuwe lanceerraket Vega van ESA. Het programma bouwt ook voort op de ervaringen die ESA's educatieve bureau opdeed met tests van een Spaanse CubeSat.
