Ruimtevaart in de klas? ESA kan helpen!

Waar kan je beter lesmateriaal vinden over ruimtevaart en ruimteonderzoek dan aan de bron? ESA, het Europees ruimtevaartagentschap, vindt het uitermate belangrijk om jongeren enthousiast te maken voor alles wat reilt en zeilt in de kosmos. Want de jonge mensen van vandaag zijn de onderzoekers, ingenieurs en astronauten van de toekomst. En onze maatschappij heeft heel erg nood aan mensen die een wetenschappelijke of technische loopbaan nastreven.

Daarom biedt ESA interessant lesmateriaal aan - in het Nederlands - voor leerkrachten en scholieren van de basisschool en het middelbaar onderwijs.

Eduspace

In het bijzonder de Eduspace-pagina is heel mooi. Het is een beginpunt voor beeldgegevens vanuit de ruimte en wil in het bijzonder toepassingen van aardobservatie voor het middelbaar onderwijs breed zichtbaar maken.

Remote sensing of de waarneming van onze blauwe aardbol vanuit de kosmos komt er uitgebreid aan bod met aandacht voor de beginselen, geschiedenis, kaarten, satellieten en satellietbanen. Uiteraard zijn er massa's prachtige opnamen en videomateriaal te raadplegen, gemaakt door ESA's aardobservatiesatellieten, zoals de succesvolle Envisat. Alles is heel educatief opgevat.

Zo is een belangrijk onderdeel van dit onderwijsmateriaal een programma dat het mogelijk maakt satellietbeelden werkelijk op schoolcomputers te verwerken. Je kan het allemaal raadplegen door hier te klikken.

Gamekids

Een ander mooi voorbeeld is de Gamekids-pagina waar de allerjongsten ontdekken hoe Europa's Ariane 5-raket functioneert.

Alles wordt heel eenvoudig aangebracht en kids leren op een heel visuele manier hoe satellieten de ruimte ingestuurd worden en waartoe ze dienen. De verworven kennis kan via een quiz getest worden. Bekijk het hier.

Hieronder vind je een overzicht van interessant lesmateriaal in het Nederlands.

Basisschool

ESA kids
Ons heelal, leven in de ruimte, een lancering, het nut van de ruimte, de aarde… Het wordt hier allemaal op deze bijzondere webpagina's voor de kids op een begrijpelijke manier uitgelegd. Er is ook aandacht voor de actualiteit. Meedoen aan wedstrijden en hulp vinden voor huiswerk kan eveneens. En wie de handen uit de mouwen wil steken moet maar een kijken onder 'lab' en 'fun'.
Klik hier

Gamekids: Ariane 5
Hoe functioneert de Ariane 5-raket?
Klik hier

Sterrenkunde
Dit document behandelt de zichtbare bewegingen van de zon, de lengte van de dagen en de evolutie naargelang de seizoenen, de draaiing van de aarde rond haar as, het zonnestelsel en het heelal.
Klik hier

Afstanden in ons zonnestelsel en het heelal
Leerlingen tekenen het zonnestelsel op schaal door het te vergelijken met een voetbalveld.
Klik hier

Het internationaal ruimtestation ISS
Dit ISS-lespakket is een handige bron van informatie voor docenten die het internationaal ruimtestation willen gebruiken in hun lessen voor leerlingen van acht tot tien jaar.
Klik hier

Mission possible
18 lessen en meer dan 100 activiteiten die in verschillende lessen kunnen gebruikt worden. De nadruk ligt op wetenschap. De lessen hebben zes belangrijke thema's: een astronaut zijn, naar de ruimte reizen, gewichtloosheid, het internationaal ruimtestation ISS, communiceren met de ruimte en waarnemen vanuit de ruimte.
Klik hier

Missie Tellus, de landbouw in Europa
Webpagina van de European Council of Young Farmers (CEJA) die jonge kinderen de verschillende aspecten van landbouw wil aanleren en de rol die ruimtevaart daarbij speelt. Met een stripverhaal, informatieboekjes en werkbladen.
Klik hier

Middelbare school

Eduspace
Alles over aardobservatie voor de middelbare school.
Klik hier

Space-in-Bytes
Videomateriaal met online lessen waarbij een aantal concepten verklaard worden.
Klik hier

Sterrenkundige practica
Een reeks astronomische practica van ESA en de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), die zowel het aspect van de wetenschappelijke uitdaging als dat van de voldoening willen overbrengen. De eerste vier practica houden zich bezig met het meten van afstanden in het heelal.
Klik hier

Lift-off
Oefeningen over fysica en chemie voor het secundair onderwijs, gebaseerd op echte ruimtevaartdata.
Klik hier

Voeding op de aarde en in de ruimte
Waarom hebben we voedsel nodig en wat betekent voedsel in onze cultuur en in het dagelijks leven? Programma en lesnotities met uitgewerkte voorbeelden, vooral gericht op leerlingen van 16-18 jaar, maar ook eventueel bruikbaar voor andere schoolniveaus.
Klik hier

Ingrediënten voor leven op de aarde en in de ruimte
Waarom hebben we water en zuurstof nodig? Hoe geraken astronauten aan levensnoodzakelijke zuurstof? Programma en lesnotities met uitgewerkte voorbeelden, vooral gericht op leerlingen van 16-18 jaar.
Klik hier

Het internationaal ruimtestation ISS
Dit ISS-lespakket is bestemd voor leraren van middelbare scholieren in de leeftijd van 12 tot 15 jaar. In vijf hoofdstukken worden verschillende aspecten van het ISS besproken. Er zijn ook vakoverschrijdende oefeningen uitgewerkt.
Klik hier

Videomateriaal
Newtoniaanse fysica
Klik hier

Biologie, natuurkunde, scheikunde met de Nederlandse ESA-astronaut André Kuipers
Klik hier

Natuurkunde
Klik hier

Robotica
Klik hier

Voor iedereen

Eiernaut
Opdracht waarbij een vervoermiddel ontworpen wordt dat een 'eiernaut' de terugkeer door de atmosfeer ongedeerd moet doen overleven.
Klik hier

Cassini-Huygens: reis naar de oranje maan
Stripverhaal met woordenlijst over een missie naar de planeet Saturnus en haar mysterieuze maan Titan.
Klik hier