Satellieten in de toekomst goedkoper en efficiënter opgevolgd
De industrie en de grote ruimtevaartagentschappen gaan de levenscyclus van satellieten in toekomst beter kunnen volgen dankzij het uniforme softwareplatform EGS-CC. Dat is goedkoper en houdt minder risico's in dan de verschillende systemen die in het verleden door verschillende organisaties werden ontwikkeld. Ons land speelt hierbij een belangrijke rol.
Het nieuwe softwareplatform heet European Ground Systems-Common Core of kortweg EGS-CC en komt in de plaats van de veelheid aan systemen voor controle en monitoring die door verschillende organisaties werden gebruikt. Het zal instaan van de opvolging van satellieten, te beginnen met de tests die al voor de lancering worden uitgevoerd tot de uiteindelijke uitvoering van een project. EGS-CC moet alle soorten missies en ruimtevaartsystemen kunnen ondersteunen.
Een dergelijk gemeenschappelijk systeem heeft heel wat voordelen. Zo zullen gegevens gemakkelijker uitgewisseld kunnen worden en is een betere synergie mogelijk over verschillende missies en missieonderdelen heen. De oude systemen waren ook steeds complexer geworden, maakten gebruik van oude technologie en software en waren moeilijk te onderhouden en te updaten.
EGS-CC wordt dan ook gezien als een belangrijke strategische en technologische stap voorwaarts. De overgang van de assemblage, de integratie en tests van satellieten naar de werkelijke vluchtoperaties zal veel vlotter verlopen. En, niet onbelangrijk in ecocomisch moeilijke tijden, het gebruik van één enkele infrastructuur drukt de kosten en zorgt voor minder technische risico's.
Juan Miró is bij ESA hoofd van het Ground Systems Engineering Department in het European Space Operations Centre (ESOC), het controlecentrum van ESA in Darmstadt in Duitsland. Volgens hem zal men de vruchten kunnen plukken van de lagere kosten en de kleinere risico's.
'Een en ander is dan ook een belangrijke stimulans voor het concurrentievermogen van de Europese industrie. 'Onze industrie zal een enorme boost krijgen bij de ontwikkeling van producten en diensten voor een globale markt.'
Een eerste ontwikkelingsfase van het contract ging in december 2014 van start en werd met succes afgerond in juni. Toen gaf ESA groen licht voor de verdere ontwikkeling van EGS-CC, dat naar verwachting eind 2017 wordt opgeleverd.
Het systeem zal bij de meeste Europese ruimtevaartprogramma's worden gebruikt, zowel commerciële als niet-commerciële en zowel door de bouwers van raketten en satellieten voor tests als door de operatoren van satellietsystemen tijdens de uiteindelijke uitvoering van missies.
Een consortium van 20 bedrijven uit tien Europese landen onder leiding van Telespazio VEGA Deutschland voert het algehele contract uit. Het is in deze ontwikkelingsfase goed voor een waarde van 19,5 miljoen euro.
Belangrijke rol voor België
Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor het Belgische bedrijf RHEA, dat gevestigd is in Waver. Dat is een wereldleider op het vlak van systems engineering en softwarematige oplossingen voor de lucht- en ruimtevaart, defensie en veiligheid.
Het heeft vestigingen in verschillende Europese landen en Canada en telt onder zijn klanten klinkende namen als ESA, Eumetsat, de EU, Airbus en CERN. Sinds 1992 is RHEA betrokken bij een breed spectrum aan ruimtemissies, waaronder ESA's succesvolle kometenmissie Rosetta.
RHEA leidt met zijn partners Spacebel en Vitrociset Belgium voor EGS-CC de activiteiten van de Belgische bedrijven. Die zijn bijzonder belangrijk voor het succes van EGS-CC. Het gaat onder meer om referentietestfaciliteiten, automatisering, diensten op het vlak van de vluchtoperaties en management van de systeemconfiguratie.
Het Belgisch Federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) heeft voor de ontwikkelingsfase ongeveer 20% van de fondsen ter beschikking gesteld. België is daarmee één van de landen die het meest bijdraagt aan EGS-CC.
EGS-CC valt onder een zogenaamde open source licentie van ESA. 'Dat houdt in dat iedereen ten behoeve van specifieke noden nog bijkomende software kan toevoegen.'
'Zo is er onze Manufacturing and Operations Information System (MOIS) software, die ESA momenteel gebruikt voor een vijftiental satellieten in een baan om de aarde', aldus Alastair Pidgeon, die bij RHEA directeur System Engineering, Security and Solutions is.
Door hun deelname kunnen de Belgische bedrijven toekomstige ESA-programma's, satellietsystemen en operatoren ondersteunen met de configuratie, het onderhoud en de verdere ontwikkeling en aanvullingen van EGS-CC.
MOIS, het 'vlaggenschip' van Rhea en een standaard voor ruimtevaartagentschappen en industriële partners in Europa zal worden aangepast zodat het ook missies op basis van EGS-CC kan ondersteunen.
