Satellietje ‘made in Belgium’ gaat zon bestuderen
De Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) met zijn Department voor Zonnefysica, het bedrijf Verhaert in Kruibeke en het Centre Spatial de Liège (CSL) zijn hoofdrolspelers bij de nieuwe satelliet 'made in Belgium' PROBA 2.
De lancering van PROBA 2 (Project for On-Board Autonomy) is voorzien voor het begin van 2006. Het kunstmaantje weegt ongeveer 100 kilogram en is de opvolger van de bijzonder succesvolle PROBA 1. Die toont met veel brio zijn capaciteit als ‘intelligente’ satelliet bij het maken van opnamen van het aardoppervlak en het uitvoeren van metingen in de ruimte. PROBA 1 wordt gevolgd vanuit het ESA-grondstation in Redu in de provincie Luxemburg.
Wetenschappelijke opdracht
PROBA 2 zal een meer wetenschappelijke missie uitvoeren. Gedurende minstens twee jaar moet hij zoals nooit eerder onze ster, de zon, waarnemen in het ultraviolet.
Hij wordt gebouwd door Verhaert in Kruibeke bij Antwerpen en zal uit een lichter satellietplatform bestaan, voorzien van extra zonnepanelen. Met één van de panelen zal men een 'lichtconcentrator' testen, die door het CSL is ontworpen.
SWAP en LYRA
De twee wetenschappelijke instrumenten van de nuttige lading van PROBA 2 moeten helpen stormen van deeltjes en straling, afkomstig van uitbarstingen op de zon, beter te voorspellen.
Het zijn SWAP (Sun Watcher using Active Pixel System detector and image Processing) en LYRA (Lyman-alpha Radiometer).
SWAP is een telescoop die waarneemt in het extreem ultraviolet. Het gaat om een kleinere en compacte versie van de Extreme ultraviolet Imaging Telescope (EIT) die zich aan boord van de satelliet SOHO (Solar & Heliospheric Observatory) bevindt en die verschillende keren per dag prachtige opnamen maakt van de intense activiteit van onze zon. SWAP moet opnamen maken van de zonnecorona, die een temperatuur heeft van 1,5 miljoen graden Kelvin. Onderzoekers hopen op die manier de oorzaken te identificeren die het 'ruimteweer' en de wisselwerking aarde-zon verstoren. Het CSL en de KSB werken samen met de Universiteit van Padua en het Max Planck Institut van Lindau bij de realisatie van die experiment dat een voorbereiding is van de sonde Solar Orbiter die ESA het volgend decennium wil lanceren.
- LYRA is een radiometer waarmee de zonnestraling in het verre ultraviolet moet worden gemeten. Het ontwerp is afkomstig van Dr Jean-François Hochedez van het Department voor Zonnefysica. Het wordt onder leiding van de KSB ontwikkeld door een consortium dat bestaat uit Verhaert, het CSL, het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie (BIRA), IMOMEC (Institute for Materials Research in MicroElectronics) in Diepenbeek, het observatorium van Davos (Zwitserland), het Max-Planck Institut van Katlenburg-Lindau en het Istituto Fisica dello Spazio Interplanetario in Rome. Men wil de goede werking nagaan van nieuwe sensoren, op basis van diamant, die door IMOMEC werden ontwikkeld.
Plannen voor PROBA 3
De Belgische bedrijven Verhaert en Spacebel (dat instaat voor de software aan boord van PROBA) commercialiseren het Belgische platform voor technologische en wetenschappelijke missies met compacte satellieten (ter grootte van een wasmachine). Het weegt 100 tot 200 kilogram en kan autonoom functioneren. Een project PROBA 3 voor hyperspectrale waarneming van de aarde met behulp van een minisatelliet wordt momenteel bestudeerd.
