Venus - tweelingplaneet van de aarde?

Venus is al eeuwenlang een groot raadsel. De planeet staat het dichtst bij de aarde. Toch is het onderzoek altijd moeilijk geweest omdat het oppervlak schuilgaat onder permanente bewolking.

'Het is echt verrassend om te zien hoe weinig Venus nu op onze aarde lijkt,' zegt Fred Taylor, die als interdisciplinair onderzoeker van de universiteit van Oxford mee werkt aan Venus Express. Venus heeft ongeveer dezelfde massa als de aarde, maar de omstandigheden zijn er ronduit hels. Aan het oppervlak is het meer dan vierhonderd graden, bij een druk die honderd keer hoger is dan op aarde.

Om Venus beter te begrijpen, moeten we meer inzicht krijgen in de atmosfeer. Die is veel dikker dan op aarde, zodat de meeste invallende zonne-energie wordt geabsorbeerd en het oppervlak nooit bereikt. Venus Express biedt nu uitkomst.

De missie is gericht op een aantal gebieden, waarvan de dynamiek van de atmosfeer de eerste is. Venus Express heeft de structuur en bewegingen van de atmosfeer in kaart gebracht, van de bovenste lagen tot net boven het oppervlak. Een tweede gebied is de samenstelling en de chemische bouwstenen van de atmosfeer. Venus Express heeft compositieprofielen van de atmosfeer rond de planeet gemaakt. Als derde gebied is onderzoek gedaan naar de manier waarop de atmosfeer van Venus de ruimte in ontsnapt.

Met de informatie van Venus Express is een reuzensprong gemaakt bij het ontrafelen van al deze verschijnselen. Maar niet alle raadselen zijn nu opgelost. Wetenschappers willen bijvoorbeeld graag weten hoe actief de vulkanen op Venus precies zijn. 'De vulkanen dragen misschien enorm bij aan de energie in de atmosfeer. Het antwoord op die vraag is onmisbaar voor een goed begrip van het klimaat', legt Taylor uit.

De nominale missie van Venus Express zit er nu op. De sonde heeft de planeet twee Venusdagen - bijna 500 dagen op aarde - geobserveerd.

'Wetenschappelijk zijn we nu een heel stuk verder. Met de moderne instrumenten hebben we veel gedetailleerdere informatie kunnen verzamelen dan ooit. En de sonde maakt het nog heel goed,' vertelt Håkan Svedhem, ESA-missiewetenschapper voor Venus Express.

De missie van Venus Express is nu verlengd met nog eens twee Venusdagen.

Terwijl ooit werd gedacht dat Venus op de aarde leek, ging men er tot voor kort vanuit dat de planeet juist totaal anders was. Dankzij Venus Express weten we nu dat het eerste beeld niet eens zo verkeerd was. Taylor beschrijft Venus nu dan ook als 'het tweelingzusje van de aarde, dat bij de geboorte werd gescheiden'.