STEREO: een nationaal onderzoeksprogramma voor aardobservatie

Naast zijn deelname aan de diverse ESA-programma's werkt ons land ook samen met de organisatie Eumetsat op het vlak van weersatellieten en met Frankrijk bij het SPOT-programma van aardobservatiesatellieten.

België nam het initiatief voor een nationaal onderzoeksprogramma van aardobservatie, ook teledetectie of remote sensing genoemd, en dat de naam TELSAT kreeg. Tussen 1986 en 2001 zorgde TELSAT ervoor dat ons land in een Belgisch kader wetenschappelijke en technische ervaring kon opdoen bij de verwerking van satellietgegevens, de opbouw van een markt voor het gebruik van deze gegevens en de ontwikkeling van ondersteunende dienstverlening voor gebruikers en de promotie daarvan.

Aan de universiteiten van Brussel, Gent, Luik, Leuven en Louvain-la-Neuve en in wetenschappelijke instellingen zoals VITO in Mol, CRAGX in Gembloux, FUL in Aarlen, CSL in Luik en MUMM in Brussel hebben verschillende departementen en laboratoria kennis opgedaan op het vlak van de thematische verwerking van de waarnemingen van satellieten.

Snelle groei

‘De waarneming van de aarde vanuit de ruimte is een onderzoeksdomein dat snel groeit’, zegt men bij de Federale Diensten voor Wetenschappelijke, Technische en Culturele Aangelegenheden (DWTC) als rechtvaardiging voor het programma STEREO of Support to the Exploitation and Research in Earth Observation, dat een vervolg is op TELSAT voor de periode 2001-2006.

‘De komende tientallen jaren staat Europa voor de uitdaging om de rol van de overheid als financier meer te oriënteren naar de gebruikers toe. Op die manier ontstaat een gunstig klimaat voor de ontwikkeling een basis van gebruikers. Daardoor zal de industrie meer diensten met een toegevoegd waarde kunnen leveren en een antwoord kunnen geven op vragen naar concrete informatie en dat alles met een goed evenwicht tussen kosten en prestaties.’

Vraag neemt toe

De DWTC benadrukken dat ook op wereldschaal op dit vlak de vraag toeneemt. ‘Nieuwe generaties van detectoren met hoge resolutie trekken nieuwe gebruikers aan uit het toerisme, de ingenieurs, de verzekeringen, de ruimtelijke ordening en de reclame. Voor België is de exportmarkt het grootste potentieel. Er moet snel en gepast worden samengewerkt om op het vlak van geo-informatie de concurrentie aan te kunnen.’

België zet zich voortdurend in op het vlak van aardobservatie. Het meest recente voorbeeld is het radarsatellietsysteem SAOCOM in samenwerking met Argentinië. Dit betekent dat men een hoog niveau van wetenschappelijke knowhow moet kunnen aanhouden om op die manier zo snel mogelijk de vruchten van de investeringen te kunnen plukken.

Vier peilers

Het STEREO-programma heeft vier belangrijke doelstellingen:

• Het verstevigen van de wetenschappelijke knowhow door de ontwikkeling van nieuwe technologie, het inspelen op internationale initiatieven, het uitbaten van instrumenten in de lucht (zoals het instrument APEX voor hyperspectrale opnamen, ontwikkeld in ESA-kader door een Belgisch-Zwitsers team);
• De ontwikkeling van operationele producten en diensten via partnerschappen tussen de DWTC en andere openbare departementen met financiering van de wetenschappelijke inbreng met het oog op de ontwikkeling van toepassingen met een ‘commercieel’ karakter;
• Ondersteuning van het gebruik van satellietbeelden met een politiek voor programmering, ontvangst, archivering en verspreiding;
• Het naar waarde schatten en promoten van de prestaties van Belgische onderzoekers op nationaal en internationaal vlak.

Samenwerking

Het budget voor STEREO bedraagt 10.657.735 euro voor de periode 2001-2006 en is het voorwerp van een samenwerkingsakkoord tussen de Gemeenschappen en Gewesten in België. Er is een oproep tot voorstellen gedaan naar Belgische universiteiten, openbare wetenschappelijke instellingen en onderzoekscentra (zonder winstgevend doel).

Meer informatie

E-mail naar SR3@belspo.be.