André Kuipers volop in training voor nieuwe missie

Kuipers trainde sinds zijn missie DELTA in 2004 gewoon door in Amerika, Duitsland, Rusland en Japen. Hij was vaak van huis. De komende twee jaar wordt dat niet minder. In tegendeel. Afgelopen zondag vertrok Kuipers naar het Johnson Space Center in Houston en maandag had hij al meteen een examen.

Je kreeg in augustus een nieuwe missie toegewezen. Hoe ging dat?

‘Ik was op dat moment Eurocom. Dat is de astronaut die vanuit het vluchtleidingscentrum bij München praat met de astronauten in het ruimtestation. We hadden die dag niet zo heel veel activiteiten. Het was rustig in het Europese ruimtelaboratorium Columbus. Dat is maar goed ook, want er belden heel veel journalisten en ik kreeg felicitaties uit alle hoeken.’

We zien je wel eens opduiken in de media. Maar wat doet een astronaut op aarde behalve trainen?

‘Ik heb allerlei functies. Eurocom tijdens de missie van mijn Belgische collega Frank De Winne is daar één van. Maar ik help ook bij het aanscherpen van de procedures aan boord van het ruimtestation en bij de voorbereiding van experimenten en het testen van apparatuur. Daarnaast ben ik ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds. Met deze organisatie heb ik onlangs een reis gemaakt naar Polen om aandacht te vragen voor de weinige oerbossen die Europa nog heeft.’

Heb je wel vrije tijd?

‘Niet heel veel, moet ik eerlijk zeggen. Maar ik heb wel vakantie gehad. Twee weken in China en twee weken met mijn gezin. We zijn gaan kamperen in Frankrijk.’

De komende twee jaar wordt het vast niet minder druk…

‘Ik weet hoe zwaar het is, nog twee jaar trainen. Maar voor een half jaar durende ruimtemissie heb ik dat over. Dat is waarvoor je al die jaren traint. Heel veel van de training heb ik natuurlijk al gehad, omdat ik de reserve was voor Frank De Winne. Nu is het vooral een kwestie van veel herhaling. Dat begint vandaag met een examen om te kijken wat ik nog weet. Daarnaast ga ik een aantal nieuwe dingen leren.’

Wat bijvoorbeeld?

‘Het kan zijn dat ik voor de nieuwe Sojoez-700 ruimtecapsule moet trainen. Dat betekent extra tijd in Sterrenstad bij Moskou. Als er een koppeling plaatsvindt met de ATV, het automatische vrachtschip van ESA, dan moet ik daar ook op trainen. Ik ga leren vliegen met de robotarm en tegen de tijd dat ik weer aan boord van het ISS ben, zijn er nieuwe onderdelen aangekoppeld die ik moet kennen, zoals Node 3 en de Cupola. Natuurlijk komt er een heel pakket aan nieuwe experimenten die ik moet voorbereiden. En misschien staat er wel een aantal ruimtewandelingen gepland als ik boven ben.’

Een ruimtewandeling staat hoog op je verlanglijst. Waarom?

‘Bij een ruimtewandeling ben je echt helemaal los in de ruimte. Je zit natuurlijk wel vast aan een koord, maar in principe ben je zelf een satelliet geworden. Door je vizier zie je meteen de aarde, er zit geen grote wand en een dik raam meer tussen. En je ziet het ruimtestation van buiten. Voor veel astronauten is een ruimtewandeling het meest indrukwekkende dat je kunt meemaken, maar het is een zware klus.’

Wat is de kans dat je er één mag maken?

‘Dat is moeilijk te zeggen. Ik zit met twee Amerikanen en drie Russen aan boord. Ik word opgeleid voor ruimtewandelingen in het Amerikaanse pak, dus er is een goede kans dat ik een keer één van de twee ruimtewandelaars word. Uiteindelijk is er maar één ding dat de doorslag geeft: is het nodig? Er moet werk zijn dat alleen door astronauten buiten het station gedaan kan worden. Ruimtewandelingen brengen risico’s met zich mee. Gewoon even naar buiten gaan voor de lol, dat is er niet bij.’

Kijk je ook uit naar de rest van je missie? Een half jaar in de ruimte is best lang…

‘Absoluut. Mijn eerste vlucht in 2004 was zo voor bij. Die missie had een heel druk schema en de eerste dagen moet je heel erg wennen aan de gewichtloosheid. Toen wist ik al dat ik eigenlijk langer wilde blijven. Ik wil meer zien van de aarde, genieten van wonen in de ruimte en meer wetenschappelijk onderzoek doen aan boord.’

En de training de komende jaren? Is dat vooral doorzetten?

‘Trainen is heel leuk. In sommige opzichten is het doorzetten. Het is natuurlijk minder leuk dat ik mijn gezin weinig ga zien. Ik heb een dochtertje van anderhalf en een zoontje van 3,5. Voordat ik weer écht thuis ben en alle tijd heb, is het leukste deel van hun kindertijd voorbij. Ik probeer zoveel mogelijk weekends en vakanties vrij te houden. Nu is het nog relatief rustig. Dat wordt straks dichter naar de missie toe vast wel anders.’

De vlucht in 2011 wordt waarschijnlijk je laatste. Denk je al na over de tijd die daarna komt?

‘Soms wel. Ik zou natuurlijk best naar de maan willen. Maar dat is niet realistisch. ESA heeft net zes nieuwe astronauten geselecteerd. Die moeten ook vliegen. Ik wil wel in de ruimtevaart blijven werken. Ik kan natuurlijk aan de slag als Eurocom. Misschien kan ik helpen bij paraboolvluchten, waarbij je aan boord van een vliegtuig kortstondige experimenten kunt doen in gewichtloze omstandigheden. Genoeg te doen. Maar eerst ga ik naar mijn nieuwe missie toe werken. De komende twee jaar heb ik hard nodig om alles goed onder de knie te krijgen.’