Dagboek van André Kuipers - Deel 7: Triltest en paraboolvluchten
22 - 28 januari Deze week heb ik gewerkt met het trilvest dat TNO samen met Dutch Space heeft ontwikkeld. Het is een vest met daarin 56 trilelementen, vergelijkbaar met die in een mobiele telefoon. Het vest is bedoeld om astronauten te helpen bij hun oriëntatie. Zodra je de apparatuur hebt ingesteld op waar de vloer is en je draait bijvoorbeeld opzij, dan voel je trillingen in je zij, van beneden naar boven. Als je bijvoorbeeld op je kop hangt, dan voel je de trilelementen op je schouders trillen.
TNO wil bekijken of het vest, dat eigenlijk werkt als een extra zintuig, handig is bij de oriëntatie in het ruimtestation, waarbij je natuurlijk niet weet wat boven en onder is. Mogelijk helpt voelen waar “beneden” is ook tegen ruimteziekte en kan je er ook beter door slapen. Maar het vest zou op aarde ook gebruikt kunnen worden. Door piloten bijvoorbeeld, of door brandweerlieden die door de rook niet zien waar ze heen moeten.
Uitgedost proefkonijn
Ik test het vest in de ruimte op vijf achtereenvolgende dagen, zowel gedurende testen, waarbij mijn collega me ronddraait en in gewichtsloosheid in allerlei standen in brengt waarna ik moet aangeven waar de vloer is, als gedurende andere bezigheden. Deze week heb ik alle procedures een keer doorgenomen en bekeken wat ik precies moet doen. Als ik straks boven ben, draag ik naast het vest ook voor andere experimenten dingen aan mijn lijf, zoals bijvoorbeeld een bloeddrukmeter aan mijn arm en om twee vingers. Ik zal er dus soms als een aardig uitgedost proefkonijn bij zweven.
Moskou
Het vorige weekeinde is mijn vriendin langs geweest. Samen met een kennis zijn we een dag naar Moskou gegaan. Daar natuurlijk de beroemde kerk op het Rode Plein bezocht en het Kremlin. De metro is ook een bezienswaardigheid op zich. We zijn af en toe gewoon even uitgestapt om te kijken naar alle mozaïeken en beelden in de stations.
We hebben ’s middags gegeten in een internetcafé, waar je online je eten kunt bestellen. Ik heb meteen even mijn eigen dagboek op de esa.nl site opgezocht en dingen als Zeg het ISS en Seeds in Space. Even zien hoe alles ervoor staat.
Daarna zijn we naar Gorkypark gegaan. In de winter spuiten ze in dit pretpark alles onder het water, ook de paden. Overal zijn stalletjes met eten en drinken, er zijn schiettenten en een reuzenrad. Op de paden lopen geen mensen, want iedereen schaatst. Vorig jaar heb ik dat ook gedaan. Dit jaar ben ik gewoon gaan lopen, want ik zou er niet aan moeten denken dat ik op de schaats nog even een been breek.
Dit afgelopen weekeinde waren mijn ouders op bezoek om eens te kijken hoe een training in het ruimtepak in de Soyuz trainer verloopt, om de ruimtevaartmusea te bezoeken en om Moskou onder een sneeuwdeken te zien. Het verlichte Rode Plein ziet er op een winteravond sprookjesachtig uit.
Eten proeven
Na het weekeinde heb ik een bijeenkomst gehad om het eten dat we aan boord krijgen te proeven. Ik heb alles geproefd wat op het menu staat en de smaak van verschillende gerechten becijferd van één tot tien.
Je kunt het zo gek niet bedenken of het zat ertussen. Varkensvlees, pasta, gehakt met uien en goulash. En dan natuurlijk nog yoghurt voor het ontbijt en mueslirepen, allemaal vruchtensapjes en ander drinken. Alle veertig gerechten gingen rond. We moesten een vorkje eruit prikken, proeven en dan door naar het volgende. Een soort eetfestijn waar je behoorlijk gevuld van raakt.
De goulash was wat mij betreft het lekkerst en daarbij een soort yoghurt met noten erin. En ik houd erg van vruchtensappen. Niet te eten was een soort graangerecht waar totaal geen smaak aan zat. Er waren nog een paar dingen die ik absoluut niet op mijn menu wilde hebben, dus die heb ik als cijfer een drie of een vier gegeven.
Paraboolvlucht
Woensdag was de training voor de gewichtloze toestand waarin ik straks verkeer. De gewichtsloze toestand wordt opgewekt met een vliegtuig. We vliegen vanaf een vliegveld vlakbij Sterrenstad met een enorm vrachtvliegtuig, de Iljoeshin 76. Het vliegtuig gaat volle kracht omhoog, met zijn neus tot vijftig graden. Dan wordt de stuwkracht van de motoren teruggenomen en val je als het ware nog een stuk door omhoog en vervolgens omlaag, tot je weer optrekt. Alsof je een steentje omhoog gooit. . Je valt samen met het vliegtuig en wordt dus niet meer geduwd of afgeremd. Je bent dan gewichtloos en zweeft in dit geval twintig seconden. Dit wordt een paraboolvlucht genoemd.
Met ESA heb ik heel vaak gevlogen, eerst als arts, later als onderzoeker en uitvoerder van experimenten. Deze vluchten met de Russen zijn echter puur voor astronautentraining en dat is niet te vergelijken met de wetenschappelijke vluchten. ESA gebruikt een Airbus, als je daar je arm omhoog steekt, raak je het plafond. Dit vliegtuig is meer dan drie meter hoog en je hebt een zee van ruimte voor je.
Ik heb samen met mijn collega’s het zwaardere werk getraind. In de Airbus zit alles vast en het grootste wat je mag laten zweven is een pen of een flesje water. Nu moesten we met gewichten van vijftig kilo aan de slag, om te kijken hoe het is om grote rekken te verplaatsen in de ruimte. Er is in het ruimtestation dan wel geen gewicht, maar de massa blijft hetzelfde. Als je iets een zet geeft, dan blijft het doorzweven tot je het stopt. In het ruimtestation kan een zwaar instrumentenrek grote schade veroorzaken als je een dergelijke grote massa niet op tijd afremd. Dat is best link en je moet het dus goed onder de knie krijgen.
Zwoegen
Ook moest ik een ruimtepak aantrekken tijdens zo’n parabool. Dat is erg lastig, want je hebt natuurlijk nergens steun. Zet je je af, dan vlieg je zelf de andere kant op. Het was een pak speciaal voor deze trainingen, en helaas een maatje te klein voor mij. Flink zwoegen dus. Toen ik weer aan de grond was, heb ik mijn vriendin een sms-je gestuurd. Zo van: het zit er weer op. De volgende keer dat ik gewichtloos ben is het geen twintig seconden, maar 864.000.
