Nederlandse studenten op klimaatmissie naar Groenlandse ijskap

Het Climate Change College is een initiatief van de Nederlandse poolreiziger Marc Cornelissen. In het dagelijks leven veelal bezig met lezingen en trainingen voor het bedrijfsleven en de rest van de tijd ‘praktisch idealist’. Zo verenigt Cornelissen zijn passie voor poolreizen met een campagne voor het klimaat. Het Climate Change College wordt gesteund door het Wereld Natuurfonds en ijsfabrikant Ben & Jerry’s.

Satellietradar

ESA is volop bezig met de voorbereidingen van haar ijsmissie Cryosat-2, die de wereldwijde verandering van de ijsvoorraad nauwkeurig in kaart gaat brengen. De lancering van de oorspronkelijke ijssatelliet mislukte in oktober vorig jaar, maar een nieuwe poging staat op de agenda voor 2009.

Om de overvloed aan gegevens van deze nieuwe observatiesatelliet te kunnen begrijpen, moet radarinformatie vergeleken worden met gegevens van de grond. Hier komt het werk van de Climate Change College studenten van pas. Op punt T05 van de EGIG lijn gaan ze sneeuw- en ijslagen nauwkeurig bestuderen. De studenten graven sneeuwputten van één meter diep en één meter breed om de samenstelling van verschillende sneeuwlagen in kaart te brengen.

Cornelissen: ‘We gaan samenwerken met wetenschappers op het Scott Polar Institute. Wij dragen bij door meer ‘snowpits’ te maken en dus meer data te verzamelen over de opbouw en dikte van de sneeuw die de ijskap bedekt.’ ESA kan de gegevens gebruiken voor missies als Cryosat en de observatiesatellieten ERS-1 en ERS-2.

IJsberg

Voor het Climate Change College is de missie naar Groenland het spreekwoordelijke topje van de ijsberg. De ambassadeurs staan voor een drukke tijd. Ze volgen colleges, trainingen en gaan zelf op pad om de klimaat-boodschap uit te dragen. Het project loopt minimaal drie jaar.

In 2006 zijn het Nederlandse en Engelse studenten die de barre tocht naar de Groenlandse ijskap ondernemen. Volgend jaar sturen Duitsland en Ierland afgevaardigden. Daarna is de beurt waarschijnlijk aan Spanje, de Verenigde Staten en België. ‘Klimaatverandering is een globale onderneming, dus moeten alle landen hun schouders onder het College zetten’, aldus de avonturier die het allemaal bedacht.

Veiligheid

De studenten zijn goed voorbereid op het poolklimaat. Veiligheidinstructies, voorbereidende colleges, een uitgekiende uitrusting en een ervaren groep begeleiders zorgen dat er niets mis kan gaan. Veiligheid is de hoogste prioriteit, zo blijkt onder andere uit de alternatieve heenreis. In het oorspronkelijke plan zouden de studenten per rupsvoertuig vanuit Kangerlussuaq de ijskap opgaan. Maar dit jaar ontbreekt de hiervoor noodzakelijke sneeuwlaag; op zich al een aanwijzing voor de verandering van het klimaat. Nu vliegen de studenten per helikopter vanuit de plaats Illulisat, dat een stuk noordelijker ligt, naar T05.

Bij punt T-05 op de EGIG-lijn varieert de temperatuur tussen de vijftien en dertig graden onder nul. Cornelissen: ‘Stap één om te overleven in zo’n omgeving is tenten opzetten en muren van sneeuw optrekken, zodat de wind geen vat op het kamp kan krijgen.’

Dubbellaags slaapzakken beschermen de studenten ’s nachts tegen de kou. Om tien uur ’s avonds gaat de zon onder en neemt de windkracht toe. Het blijft schemerig totdat de zon vijf uur later alweer te voorschijn komt. Uitgeslapen of niet, rond negen uur begint de werkdag. Sneeuw smelten, goed eten en als de wind gaat liggen, zo tegen elf uur ’s ochtends, aan het werk.

De poolreizigers bevinden zich op twee kilometer hoogte, waar minder zuurstof is dan op zeeniveau. En de hele omgeving is één grote vriezer. ‘De studenten zullen écht ervaren wat het is om in dit klimaat te werken’, zegt Cornellissen, zelf al bijna vijftien jaar poolreiziger. ‘Het is afzien, maar toch genieten. De polen zijn prachtig en dat moeten we zo houden, dat is de boodschap van het Climate Change College.’

Breedband internet

ESA is niet alleen betrokken als ‘afnemer’ van het werk van de studenten, maar heeft de expeditie ook op een andere manier geholpen. Samen met Inmarsat en haar agent Radio Holland wil ESA ervoor zorgen dat Marc Cornelissen in het kamp een breedband internetverbinding kan leggen. Door de zeer noordelijke locatie is het gebruik van satellieten in Groenland moeilijk. Als de poging slaagt, vestigt de groep waarschijnlijk een nieuw record: de meest noordelijke mobiele breedband internetverbinding.

Dat het Wereld Natuur Fonds de missie steunt klinkt logisch, maar de ijsfabrikant Ben & Jerry’s valt op het eerste oog een beetje uit de toon. Toch is het niet vreemd dat ze meedoet, vindt de Cornelissen: ‘Voor effectief klimaatbeleid is het bedrijfsleven hard nodig. Het bedrijf is erg milieuvriendelijk en voortdurend op zoek naar manieren om de CO2- uitstoot te beperken. Ben en Jerry hebben vanaf de oprichting het principe gehanteerd dat het ijsmerk iets terug moet doen voor de maatschappij. Jerry komt zelfs naar Groenland om de ambassadeurs uit te zwaaien.’ Het motto van de ijsfabrikant sluit naadloos aan bij de reden voor veel pool- en klimaatonderzoek: ‘If it’s melted, it’s ruined.’