Satellietmissie Proba-2 'bijgetankt' met Nederlandse technologie
De innovatieve koelgasgenerator van TNO heeft ESA's satellietmissie Proba-2 nieuw leven ingeblazen. Na bijna twee jaar in de ruimte was de kleine satelliet door zijn stuwstof heen. Normaal gesproken eindigt een missie als de stuwstof op is, omdat je nu eenmaal niet kunt 'bijtanken' in de ruimte. De koelgasgenerator kan dat wel. Hij vulde de brandstoftank van Proba-2 bij met stikstof, zodat de satelliet verder kan met zijn missie.
De koelgasgenerator maakt gas van vaste brandstof met behulp van een chemische reactie. 'Het mooie van dit systeem is dat de generator de brandstof niet verbrandt, maar bij kamertemperatuur ontleedt', aldus Berry Sanders van TNO. 'Het resultaat is een zuiver gas, in het geval van Proba-2 stikstof, waarmee de stuwraketten worden aangedreven.' De koelgasgenerator heeft veel voordelen boven conventionele brandstof. De tank met brandstof staat niet onder druk en is lek- en onderhoudsvrij. Je kunt hem dus heel lang opslaan en pas gebruiken wanneer je de brandstof nodig hebt.
Ruimtewaardig
Op 16 augustus was dat moment voor Proba-2. Vanuit ESA's grondstation in Redu, België werd een commando naar de satelliet gestuurd om de eerste van vier koelgasgeneratoren aan boord aan te zetten. De actie leverde 43 liter zuiver stikstof op die de 'resistojet' stuwraket van de satelliet voorlopig kan aandrijven. De drie andere koelgasgeneratoren worden later in de missie gebruikt.
TNO ontwikkelde de techniek van de koelgasgenerator samen met Bradford Engineering. Voor beide partijen is Proba-2 een belangrijke stap voorwaarts. Nu de technologie het predicaat 'ruimtewaardig' heeft, kan het ook in andere satellietmissies worden toegepast. Voor voortstuwing, maar bijvoorbeeld ook om grote structuren in de ruimte op te blazen of uit te rollen, met behulp van ter plekke geproduceerd gas.
En het houdt niet op bij ruimtevaart, denkt Sanders. Er is al een lijst met vijftig mogelijke toepassingen op aarde. Zo kan de generator nooddrijvers van helikopters op blazen na een noodlanding op zee. Brandblussers kunnen ermee werken en mogelijk ook airbags in auto's.
Proba-2
De satelliet Proba-2 is één van de kleinste missies die ooit door ESA werd ontwikkeld en gelanceerd. Hij is een kubieke meter groot en bedoeld om nieuwe technologieën in de ruimte te testen. De kleine en relatief goedkope missie is een goed platform om de ruimtewaardigheid van innovaties aan te tonen. Aan boord zijn in totaal zeventien nieuwe ruimtevaarttechnologieën en vier experimenten die onderzoek doen naar de zon en het ‘ruimteweer’.
Proba-2 werd gelanceerd op 2 november 2009 vanaf het Plesetsk Kosmodroom in Rusland. De satelliet beschrijft een baan ruim zeshonderd kilometer boven de aarde. De ontwikkeling van de Nederlandse koelgasgenerator is mede gefinancierd door het Netherlands Space Office en onderdeel van ESA’s General Support Technology Programme.
