Vluchtleiding maakt zich op voor aankomst bij Venus
ESA's vluchtleidingscentrum ESOC is druk bezig met de voorbereidingen voor de aankomst van Venus Express op 11 april bij de gelijknamige planeet.
Het in een omloopbaan brengen van de sonde is een kritieke manoeuvre, die slechts mogelijk is dankzij een behendig samenspel van elementaire natuurwetten, grote deskundigheid en exacte timing.
Dit is ESA's eerste missie naar Venus, een van de meest raadselachtige planeten in het zonnestelsel.
Om in een baan om de planeet te komen, moet Venus Express zijn oorspronkelijke snelheid van 29.000 kilometer per uur ten opzichte van de planeet met ongeveer vijftien procent terugbrengen. Vanaf de grond krijgt de satelliet een reeks opdrachten om de boordmotor te laten ontbranden en manoeuvres uit te voeren.
Afremmen
De vluchtleiders laten de sonde zodanig zwenken dat de straalpijp van de motor evenwijdig aan de bewegingsrichting komt te staan. Deze manoeuvre begint op 11 april om drie minuten over acht 's ochtends. Om negentien minuten over negen volgt de ontbranding van de motor, die ongeveer 51 minuten duurt (de exacte duur kan een klein beetje afwijken).
Tijdens het branden van de motor worden de zonnepanelen van de sonde zo gericht dat het risico van een te grote mechanische belasting tijdens het afremmen minimaal is.
In de dagen daarna ontbrandt de motor nog enkele keren om het apocentrum van de baan (punt dat het verst van de planeet ligt) te verlagen en om het pericentrum (punt dat het dichtst bij de planeet ligt) te controleren. Uiteindelijk moet de sonde in mei in een vaste baan rond de 'broeikasplaneet' komen.
Timing
De belangrijkste ontbranding moet heel precies op het goede moment plaatsvinden. Daarom moeten alle stappen in de juiste volgorde worden uitgevoerd en moet Venus Express op tijd in de juiste stand worden gebracht. In geval van onverhoopte problemen bestaat het gevaar dat de sonde niet in een baan om de planeet terecht komt. Herstel zou dan buitengewoon lastig zijn.
Tijdens het ontbranden van de motor gaat Venus Express tijdelijk schuil achter de planeet, waardoor het radiocontact met de aarde bijna tien minuten uitvalt. De vluchtleiding houdt nauwgezet in de gaten of het radiocontact terugkeert zodra de occultatie voorbij is, om vier minuten voor tien.
'Het in een omloopbaan brengen van Venus Express is een complexe zaak. Het belangrijkste is wel dat de manoeuvre op het juiste moment moet plaatsvinden,' zegt Jean-Baptiste Gratadour, Attitude & Orbital Control Systems Engineer voor Venus Express bij ESOC en een van de tientallen technici en wetenschappers die zich opmaken voor de aankomst bij Venus.
Directe ondersteuning van NASA
Tijdens de kritieke operatie maakt ESA ook gebruik van gegevens van NASA's zeventig meter grote antenne in Madrid, in verband met de geografische locatie. Voor de routineoperaties communiceert Venus Express via ESA's nieuwe, 35 meter grote antenne in Cebreros, die ook in Spanje staat.
