‘Wij zijn er toch? Er is dus leven in de ruimte!’

Het theater van het Science center NEMO is gisterochtend goed gevuld voor de feestelijke opening van de tentoonstelling ‘Zoeken naar leven’, waarvan ESA, in de construktie van de ESA edukatie strategie, de hoofdsponsor is. Directeur Michiel Buchel spreekt de bemanning van het ruimteschip kort toe: ‘We willen jonge en oude mensen laten ontdekken hoe spannend wetenschap en technologie zijn. Voor deze tentoonstelling zijn we goed geholpen door de wetenschappelijke wereld. Door ESA, de Technische Universiteit Eindhoven, NWO, het Nederlands instituut voor ruimteonderzoek SRON.’

Leven vinden

Commandant Jack Nova vraagt de kinderen of ze denken dat er leven in het heelal is. Het merendeel steekt een groen bordje omhoog: ja. Maar echt uitleggen waarom kunnen ze niet. Het is meer een gevoel. Aan boord van de NEMO V is ook Daphne Stam, onderzoekster van SRON. Zij weet het heel zeker: ‘Wij zijn er toch? Dan is er dus leven in de ruimte. Maar de vraag is natuurlijk of er leven is op andere planeten. Ik denk het wel. Alleen hebben we het nog niet gevonden. We moeten goed zoeken op planeten waar water en warmte is. Want daar kan leven ontstaan. Voor die zoektocht hebben we grote telescopen nodig, zoals de ruimtetelescoop Herschel van ESA die volgende maand gelanceerd wordt.’

Dan gaat er iets mis. Jack Nova zet het ruimteschip stil, maar niet op de bestemming die hij voor ogen had. ‘Het goede nieuws is dat we terug zijn op aarde’, zegt hij met een pijnlijke glimlach tegen de bemanning. ‘Het slechte nieuws? We zijn vier miljard jaar terug in de tijd. Overal giftige gassen, dampende vulkanen. Er is geen leven op de aarde. Niet eens een lief klein virusje!’ Kunnen we misschien zelf leven maken, vraagt Nova zich af. De kinderen zijn erover verdeeld. Ongeveer evenveel blauwe, als groene bordjes.

Bouwstenen

Inhoudelijk directeur van NEMO Rob van Hattum stelde zichzelf diezelfde vraag toen hij net zo oud was als de kinderen. Hij is er nog steeds niet achter. ‘Daar gaat deze tentoonstelling over. Wat is leven? Welke bouwstenen zijn er voor nodig? En zouden we zelf leven kunnen maken?’ Onderzoekster Sagitta Peters van de Technische Universiteit Eindhoven legt uit dat het vaak geprobeerd is om leven te maken, maar nog nooit echt gelukt. Samen met NEMO gaat de TU het nog eens proberen. NEMO doet dat in een grote glazen bol, de komende vijf jaar. Een herhaling van het bekende Miller-Urey experiment uit 1953. Directeur Buchel kan niet wachten op de resultaten: ‘Wie weet staat er over drie jaar wel in de kranten: leven gevonden bij NEMO!’

Experiment

We willen laten zien dat je heel veel kunt bereiken met wetenschappelijke experimenten. En NEMO is daarvoor natuurlijk een prima plek'.
- Hilde Stenuit, wetenschapper van ESA.

Jack NOVA vraagt de bemanning om het ruimteschip NEMO V te verlaten. De kinderen, journalisten en wetenschappers lopen het theater uit naar de tentoonstelling. Daar zetten Jocelyne van Buren (12) en Laurens Vergoesen (12) uit Noord-Holland het Miller-Urey experiment met een grote hendel in gang. Laurens denkt dat het experiment gaat slagen en er leven ontstaat. Misschien zelfs al binnen een jaar. Jocelyne gelooft het ook: ‘Maar dan heb je wel een microscoop nodig om dat leven te kunnen zien.’

Volgens Hilde Stenuit, wetenschapper van ESA, wil de Europese ruimtevaartorganisatie vooral kinderen prikkelen met de tentoonstelling Zoeken naar leven: ‘We willen laten zien dat je heel veel kunt bereiken met wetenschappelijke experimenten. En NEMO is daarvoor natuurlijk een prima plek.’ De tentoonstelling Zoeken naar leven is vanaf vandaag open voor het publiek.