Woensdagmorgen: Levens redden met ruimtevaarttechnologie

In een gemiddeld jaar rukken de 1100 vrijwilligers van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) zo'n 3000 keer uit. Om de bemanning van vastgelopen schepen te helpen bijvoorbeeld. Of om drenkelingen uit het water te vissen. De voertuigen van de reddingsmaatschappij staan continu klaar, 24 uur per dag. Komt er een melding binnen, dan moeten ze binnen tien minuten kunnen vertrekken.

Die roeiboten van 200 jaar geleden, die worden allang niet meer gebruikt. Tegenwoordig telt de KRNM-vloot zes verschillende typen hightech-reddingsboten, die op talloze plekken langs de kust klaar liggen. En over niet al te lange tijd komt daar een nieuw type bij: delifeboat of the future, een schip dat gebruik maakt van ruimtevaarttechniek.

Reddingsatellieten

'Ons innovatieprogramma stond aan het eind van de vorige eeuw vooral in het teken van een technische drive. Daarbij richtten we ons heel erg op de snelheid', verduidelijkt Carlo Hukema van de KNRM, die aangeeft dat de reddingmaatschappij zo'n drie jaar geleden de focus van zijn innovatieprogramma verlegde. 'We willen ons meer gaan richten op mogelijkheden die informatietechnologie ons bieden.'

Tijdens de vijftiende editie van Woensdagmorgen.nl zal Hukema meer vertellen over die mogelijkheden. Daarbij richt hij zich grotendeels op satellieten. 'We onderzoeken manieren waarop satellieten ons kunnen helpen met het lokaliseren van objecten. Het is de doodsangst van iedere schipper om met 60 kilometer per uur op een overhoop geslagen zeecontainer te botsen. Zulke objecten moeten vanuit de ruimte gelokaliseerd kunnen worden. De Hubble-telescoop kan vele lichtjaren ver weg kijken. Kun je jezelf voorstellen wat zijn kracht zou zijn als je hem op de aarde zelf zou richten?'

Ook nu al maken reddingboten gebruik van satellieten, zoals het Amerikaanse GPS-systeem. Als het aan Hukema ligt komt daar in de toekomst ook het Europese navigatiesatellietensysteem Galileo bij. 'We zoeken naar manieren om minder afhankelijk te zijn van GPS, omdat we vaak in omstandigheden werken waarin we juist informatie uit zoveel mogelijk bronnen moeten zien te gebruiken.' 

Grenzen verleggen

Maar die bronnen moeten dan wel bestand zijn tegen het woeste weer op open zee. Ook daar wordt aan gewerkt, volgens Hukema. Met behulp van een 6G-bewegingsgraadmeter worden de G-krachten gemeten waaraan de schepen worden blootgesteld. 'Daardoor weten we straks precies wat onze antennes aan moeten kunnen qua krachten. Ook de techniek die we hiervoor gebruiken komt voort uit de ruimtevaart.'

Een groot deel van de nieuwe mogelijkheden heeft volgens Hukema te maken met betere communicatiemogelijkheden. 'Natuurlijk staan we tijdens het varen al in contact met de wal, maar veel gangbare oplossingen zijn eigen niet geschikt voor schepen van twintig meter of kleiner. Als je al een systeem vindt dat werkt met communicatiesatellieten, dan bevatten die vaak geen UMTS of WiFi-module. Wij willen een alles-in-één-oplossing.'

De KNRM kijkt bij zijn plannen goed naar de militaire industrie. 'Daar zijn al veel meer dingen mogelijk die je in de SAR-wereld (SAR =search and rescue, red.) nog niet terugziet. Wij willen graag de grenzen van ons vakgebied verleggen. Veel van de plannen die wij willen uitvoeren worden gezien als toekomstmuziek, maar als niemand op het idee komt, wordt het niet gemaakt. We willen mensen kietelen om na te denken over nieuwe mogelijkheden die onder andere door de ruimtevaart worden geboden.'

Woensdagmorgen.nl

De vijftiende editie van Woensdagmorgen.nl vindt plaats op woensdag 5 februari en duurt van 8.30 tot 11.00 uur. De deuren gaan open om 8.00 uur.

Meer informatie: www.woensdagmorgen.nl.