Space Council zet deur
open voor Europees
ruimtevaartprogramma
Op 25 november vond in Brussel de eerste Space Council plaats. Het gaat om een belangrijke politieke mijlpaal voor de Europese ruimtevaart. Verantwoordelijke ministers uit de 27 ESA- en/of EU-landen kregen daarbij de gelegenheid met elkaar over de ontwikkeling van een heus Europees ruimtevaartprogramma te praten.
In het voetspoor van het verdrag van een Europese Grondwet, dat de regerings- of staatshoofden van de Europese Unie (EU) op 29 oktober tekenden en dat de "ruimte" als een gezamenlijke competentie van de Unie omschreef, heeft de Space Council (Ruimteraad) het brede belang erkend van ruimteonderzoek voor het Europees beleid.
De ruimtevaartsector is uniek
De ministers erkenden dat het essentieel is de beschikbare middelen te gebruiken op efficiënte wijze. De diensten en infrastructuur die met onderzoek te maken hebben moeten tegemoet komen aan de eisen van gebruikers, zoals voor het beleid van de Europese Unie en de lidstaten en ten voordele van alle Europese burgers. Ze waren het er ook over eens dat de ruimtevaartsector uniek is en daarom is er een passend industrieel beleid nodig en moeten de autoriteiten deze sector nawgezet opvolgen.
De Duitse Minister voor Onderwijs en Onderzoek Edelgard Bulmahn is momenteel voorzitter van de ESA-raad op ministerieel niveau. "Deze bijeenkomt betekende een grote stap vooruit voor de Europese ambities in de ruimte", zegt ze. "Europa moet de inspanningen op het vlak van ruimteonderzoek bundelen zodat het potentieel van de ruimtevaarttechnologie beter kan worden geëxploiteerd voor het welzijn van de burgers. Het Europees Ruimtevaartprogramma zal de Europese rol in deze sector van groot economisch en politiek belang aanzienlijk versterken."
Een sterk en samenhangend programma
De Nederlandse Minister voor Economische Zaken Laurens-Jan Brinkhorst is van zijn kant voorzitter van de EU Competitiveness Council en zei: "Vandaag was een memorabele dag voor de Europese samenwerking in de ruimte. Met deze eerste EU-ESA Space Council heeft Europa een belangrijke stap gezet in de richting van een sterk en samenhangend Europees Ruimtevaartprogramma. Ruimtetechnologie en de toepassingen ervan zullen Europa helpen gemeenschappelijke doelstellingen te bereiken op het vlak van concurrentievermogen, het milieu en de veiligheid. Ik ben ervan overtuigd dat onze gemeenschappelijke inspanningen zullen bijdragen tot een sterke en onafhankelijke positie van Europa op wereldvlak."
ESA heeft lange ervaring
Günter Verheugen is Europees Commissaris voor Ondernemingen en Industrie. "De eerste Space Council van vandaag is misschien wel nog geen reuzensprong voor de mensheid. Maar het feit dat we een gezamenlijke Europese ruimtevaartpolitiek uittekenen is een enorme stap voorwaarts", meent hij. "De ruimte is een domein waar de toegevoegde waarde van een gezamenlijk en coherent beleid op Europees niveau heel duidelijk is. De industriële dimensie van de ruimte is een sleutel om het concurrentievermogen van de Europese industrie te vergroten."
En directeur-generaal Jean-Jacques Dordain van ESA vertelde: "Het Europees ruimtevaartagentschap ESA heeft een lange ervaring en reikte de Europese burger al veel oplossingen voor hun vragen aan, gebaseerd op ruimteonderzoek. We zijn bereid de nieuwe uitdagingen op te nemen die voor een toekomstig Europees ruimtevaartprogramma nodig zullen zijn."
Platform
Een concept voor het Europees Ruimtevaartprogramma moet tegen eind 2005 vastgelegd worden. Het zal bestaan uit een gemeenschappelijk, omvattend en soepel platform met daarin alle activiteiten en maatregelen die de Europese Commissie, ESA en andere belanghebbenden (zoals nationale organisaties) moeten uitvoeren om de doelstellingen van de algehele Europese ruimtevaartpolitiek te kunnen halen.
In de lente van 2005 vindt daarom een tweede Council plaats. Daarin zullen de algemene principes worden vastgelegd, prioriteiten gesteld, de rol en verantwoordelijkheden bepaald van alle betrokkenen en de principes van het industrieel beleid vastgelegd.
De bijeenkomst werd gezamenlijk voorgezeten door Edelgard Bulmahn, Duits Minister voor Onderwijs en Onderzoek en huidig voorzitter van de ESA-raad op ministerieel niveau en door Laurens-Jan Brinkhorst, Nederlands Minister van Economische Zaken en huidige voorzitter van de EU Competitiveness Council. Verder waren ook aanwezig Günter Verheugen, vice-voorzitter van de Europese Commissie en verantwoordelijk voor ondernemingen, industrie en ruimtevaart, en directeur-generaal Jean-Jacques Dordain van het Europees ruimtevaartagentschap European Space Agency (ESA).
Achtergrond
De Space Council werd opgericht via een kaderovereenkomst om de samenwerking tussen de Europese Commissie en ESA te coördineren en te vergemakkelijken. De overeenkomst werd in 2003 aangenomen en ging in mei dit jaar in voege.
De kaderovereenkomst heeft twee doelstellingen. De eerste is de coherente en vooruitstrevende ontwikkeling van een algehele Europese Ruimtevaartpolitiek. Die zal in het bijzonder proberen de vraag naar diensten en toepassingen met gebruikmaking van ruimtevaartsystemen ter ondersteuning van het EU-beleid te verbinden met de levering via ESA van ruimtevaartsystemen en de nodige infrastructuur om aan die vraag te voldoen. ESA is in dat opzicht de facto het werkmiddel van de EU.
De tweede doelstelling is het vestigen van een gezamenlijke basis en de bijbehorende practische afspraken voor een efficiënte en wederzijds voordelige samenwerking. Daarbij wordt het institutionele en operationele kader van elke organisatie gerespecteerd. Dit moet gezamenlijke initiatieven vergemakkelijken en een stabiel kader leveren voor EC-ESA samenwerking ten voordele van alle Europese burgers.
De laatste drie jaar hebben de Europese Unie en ESA samengewerkt om een Europese Ruimtevaartpolitiek uit te tekenen. Daarbij werden doelstellingen vastgelegd en werd ook een prioriteit gegegeven aan die doelstellingen. Tegen het eind van 2005 moet een nieuwe Space Council een Europees Ruimtevaartprogramma onderschrijven.
Dat zal bestaan uit een gemeenschappelijk platform met daarin alle activiteiten en maatregelen die de Europese Commissie, ESA en andere belanghebbenden (zoals nationale organisaties) moeten uitvoeren om de doelstellingen van de Europese Ruimtevaartpolitiek te kunnen halen.
Het Europees Ruimtevaartprogramma zal worden opgesteld in het licht van het witboek over de ruimte, een actieplan dat de Europese Commissie in november 2003 heeft aangenomen met het oog op een uitgebreide Europese Ruimtevaartpolitiek. Het witboek werd in samenwerking met ESA opgesteld en omvat voorstellen voor gezamenlijke EC-ESA initiatieven. Het neemt de kaderovereenkomst als de basis voor de uitvoering ervan.
Meer informatie
Peter Ziegler
Woordvoerder voor Minister Edelgard Bulmahn
Tel.: +49 1888 57 5051
Paula de Jonge
Woordvoerster voor Minister Laurens-Jan Brinkhorst
Tel. + 31 70 397 75 52
Gregor Kreuzhuber
Woordvoerder voor EC-Commissaris Günter Verheugen
Tel. + 32 2 296 65 65
Franco Bonacina
Woordvoerder voor directeur-generaal
Jean-Jacques Dordain van ESA
Tel. + 33 (0)1 53 69 71 55
