Kuipers' experiment HEAT alsnog uitgevoerd
Een belangrijk experiment van de ruimtevlucht van ESA-astronaut André Kuipers is zondag en maandag alsnog uitgevoerd door NASA astronaut Mike Fincke aan boord van het ruimtestation.
Het experiment, HEAT genaamd, onderzoekt hoe warmte in de ruimte wordt overgedragen. Kennis daarover is van groot belang bij het ontwerpen van koeling voor apparatuur in satellieten.
De uitvoering van HEAT tijdens Missie DELTA had te kampen met problemen, vermoedelijk veroorzaakt doordat de bevestiging op de werkplaat niet vast genoeg was. Hoewel dit probleem eenvoudig te verhelpen geweest zou zijn, was er tijdens de ruimtereis van Kuipers (19-30 april 2004) geen tijd meer om het experiment over te doen. Vandaar dat het experiment nu op verzoek van ESA door zijn NASA collega Mike Fincke is uitgevoerd. Kuipers en Fincke reisten samen met de Russische kosmonaut Gennadi Padalka in april naar het ruimtestation ISS.
De uitvoering van HEAT verliep nu vlekkeloos. "Het werkte echt perfect", aldus Marc Heppener, hoofd wetenschappelijk onderzoek van ESA voor het ruimtestation.
"HEAT was een belangrijke peiler in het wetenschappelijke pakket van Kuipers, en ik ben heel blij dat het alsnog goed is uitgevoerd. Daarmee is het wetenschappelijk programma van Missie DELTA een belangrijk succes rijker, in totaal mogen we nu stellen dat zo'n 85% van de experimenten is geslaagd".
Ook André Kuipers zelf is er blij mee: "Het was heel jammer dat er in april geen tijd meer was om het probleem met HEAT te verhelpen, dus ik ben blij dat Mike het alsnog heeft kunnen doen. Bedankt Mike!"
Net als op aarde moet ook in de ruimte apparatuur gekoeld worden. In de ruimte gebeurt dat vaak met zogenaamde heatpipes. Dat zijn buizen die door capillaire werking koelvloeistof langs bijvoorbeeld elektronische schakelingen leiden. De koelvloeistof verdampt hierdoor en condenseert op een plek waar de warmte weer afgegeven wordt. De gecondenseerde vloeistof stroomt weer terug naar de te koelen plaats.
De bedrijven EuroHeatPipes SA (België) en Dutch Space (Nederland) werken, tezamen met onderzoekers van l'Université Libre de Bruxelles, aan een nieuwe generatie heatpipes en zijn geïnteresseerd in de precieze effectiviteit daarvan in de ruimte. Volgens de verwachting heeft de gewichtloosheid invloed op die effectiviteit, maar het is nog onduidelijk hoe groot die invloed is. Dit experiment moet daar meer inzicht in geven. De resultaten maken het mogelijk in satellieten de hoeveelheid heatpipes beter af te stemmen op het gewenste koeleffect. Dat kan uiteindelijk gewicht en dus geld besparen.
