Χάσματα και βραχώδεις γκρεμοί στον Άρη
Παρά το γεγονός ότι ο Άρης είναι ένας πολύ διαφορετικός πλανήτης από τον δικό μας, ορισμένες πτυχές της γεωλογίας του είναι εκπληκτικά οικείες. Αυτή η εικόνα του Mars Express δείχνει ένα τμήμα από μια περιοχή του Άρη γεμάτη με γκρεμούς, τάφρους, ρήγματα, γιγαντιαία οροπέδια και ηφαίστεια.
Οι ρωγμές που θυμίζουν ρυάκια και οι γραμμές που μοιάζουν με ρήγματα σε αυτή την εικόνα, αποτελούν μέρος του γκρεμού Claritas Rupes, ένα δίκτυο απότομων γκρεμών και κεκλιμένων βραχωδών περιοχών 950 χιλιομέτρων. Αυτός ο γκρεμός βρίσκεται μέσα σε ένα μεγαλύτερο γεωλογικό σύστημα που ονομάζεται Claritas Fossae, ένα δίκτυο από κοιλάδες ή ‘grabens’ (ένας Γερμανικός όρος που έχει την έννοια της τάφρου ή του ορύγματος), που επεκτείνεται για 2.000 χιλιόμετρα.
Τα περισσότερα χάσματα, κατάγματα και ρωγμές σε αυτή την περιοχή θεωρείται τώρα ότι έχουν προκληθεί από το στρες στον φλοιό του πλανήτη καθώς τεντώθηκε και διαχωρίστηκε, κάτι που προκλήθηκε από το σχηματισμό ενός κοντινού λοφίσκου γνωστού ως Tharsis Bulge.
Αυτό το ‘εξόγκωμα’, που βρίσκεται εντός της ηφαιστειακής περιοχής Tharsis, εκτείνεται σε ύψος περίπου 10 χλμ στο αποκορύφωμά του. Ο βίαιος σχηματισμός του προκάλεσε τμήματα του φλοιού να ραγίσουν, να μετατοπιστούν και να συρθούν σε λάκους και κενά, διαμορφώνοντας ένα χαρακτηριστικό μοτίβο γεωλογικών χαρακτηριστικών, όπως βυθισμένες τάφρους και ανυψωμένα τμήματα γνωστά ως ‘horsts’. Αυτά τα δύο στοιχεία μπορεί κανείς πολύ χονδρικά να τα φανταστεί να σχηματίζουν ένα σχήμα «Μ» - οι τάφροι αποτελούν τη βάση της κεντρικής κοιλάδας, ενώ τα horsts αποτελούν τις δύο υψηλότερες κορυφές.
Παρόμοια μοτίβα μπορούν να βρεθούν στη Γη γύρω από την κοιλάδα του Άνω Ρήνου μεταξύ της Βασιλείας (Ελβετία), και της Καρλσρούης (Γερμανία), ή της κοιλάδας του Έγκερ στη Δημοκρατία της Τσεχίας κοντά στα όρη του Ore.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα των επίγειων grabens περιλαμβάνουν την Κοιλάδα του Θανάτου στην Καλιφόρνια, και η απότομη πλαγιά της Νεκράς Θάλασσας στην κοιλάδα του Ιορδάνη. Παραδείγματα horsts περιλαμβάνουν τα Βόσγια όρη της Γαλλίας, και το Οροπέδιο της Παλαιστίνης.
Το Claritas Rupes διαμορφώνει το ανατολικό όριο της περιοχής Tharsis (Θάρσις). Η περιοχή αυτή περιλαμβάνει μερικά από τα μεγαλύτερα ηφαίστεια στο ηλιακό μας σύστημα, όπως το περίφημο Olympus Mons, το οποίο έχει περίπου τρεις φορές το ύψος του βουνού Έβερεστ της Γης.
Η εικόνα αποκτήθηκε από την κάμερα High Resolution Stereo Camera του Mars Express στις 30 Νοεμβρίου 2013 σε μια ανάλυση περίπου 14 μέτρα ανά pixel. Δημιοσιεύθηκε για πρώτη φορά στις 13 Φεβρουαρίου 2014 στις ιστοσελίδες του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστημικής DLR και του γερμανικού Πανεπιστημίου Freie Universität Berlin.