Het mysterie van de ontbrekende materie
08 mei 2018
Het lijkt erop dat in het universum materie ontbreekt, wist je dat? Misschien heb je wel gehoord van donkere materie, dat is erg raadselachtig en moet nog door wetenschappers worden gevonden. Maar gewone materie, waaruit dingen bestaan die we kennen, zoals sterren, planeten en alles wat we kunnen zien, aanraken of ruiken, kan ook heel mysterieus zijn! We hebben sterrenstelsels in de buurt onderzocht en ontdekt dat sommige sterrenstelsels drie keer minder materie bevatten dan we hadden verwacht. Ons eigen sterrenstelsel, de melkweg, bevat minder dan de helft van de materie die er eigenlijk moet zijn! Waar is die ontbrekende materie?
Sterrenkundigen hebben veel tijd en moeite gestoken in het opsporen van de ontbrekende materie. Een groep wetenschappers had een idee: misschien bevindt die materie zich niet in het belangrijkste deel van het sterrenstelsel, waar alle sterren zijn, maar in de halo's van sterrenstelsels. Halo's zijn gebieden met heet gas om de sterrenstelsels heen. Het is moeilijk om halo's te observeren, en sterrenkundigen kunnen er meestal alleen maar even in gluren, en niet verder kijken. Zouden de halo's van sterrenstelsels de perfecte schuilplaats zijn voor de ontbrekende materie van het universum?
Een team sterrenkundigen heeft met een ruimtetelescoop van ESA, de XMM-Newton, dieper dan ooit in de halo's gezocht naar materie. XMM-Newton is een röntgentelescoop. Zo'n telescoop ziet niet het normale licht dat wij met onze ogen zien, maar observeert röntgenstralen. Als we halo's van sterrenstelsels onderzoeken met röntgenstralen, kunnen we veel beter observeren!
Het team bekeek zes spiraalvormige sterrenstelsels, op zoek naar aanwijzingen dat er materie zou zijn. Na controle van alle gegevens konden ze de resultaten bekendmaken: bijna driekwart van de verwachte materie was nog steeds onvindbaar!
Waar kan die materie zijn? Er zijn een paar theorieën. Misschien bevindt de materie zich in een soort gas dat we lastig kunnen observeren. De materie kan in een deel van de ruimte zijn waar we nog niet hebben gezocht. Of misschien is de materie in de halo's, maar zijn de röntgenstralen te zwak, zodat zelfs XMM-Newton de materie niet kan zien.
Wetenschappers blijven natuurlijk zoeken. Misschien dat we op een dag het mysterie van de ontbrekende materie kunnen oplossen!
Cool weetje: Met de binnenkort verwachte nieuwe geavanceerde telescoop van ESA voor hoge-energie astrofysica gaan wetenschappers in de omringende regio's van de sterrenstelsels op zoek naar de ontbrekende materie.
