Ξεδιπλώνοντας τις πολλές πτυχές του γαλαξία της Ανδρομέδας

Το ορατό φως το οποίο καταγράφεται από επίγεια τηλεσκόπια προσφέρει πληροφορίες για αστέρες που λάμπουν στο γαλαξία της Ανδρομέδας. Ωστόσο, καλύπτει μονάχα ένα μικρό μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπουν. Το μεγαλύτερο μέρος δεν είναι ορατό από το ανθρώπινο μάτι και καταγράφεται μονάχα από διαστημικά τηλεσκόπια σε τροχιά γύρω από τη Γη.

Στο ένα άκρο του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, το διαστημόπλοιο Planck ανιχνεύει φωτόνια στην περιοχή των μικροκυμάτων που προδίδουν την παρουσία σωματιδίων σκόνης με θερμοκρασία μερικούς βαθμούς πάνω από το απόλυτο μηδέν. Σωματίδια σκόνης μεγαλύτερης θερμοκρασίας ανιχνεύονται από το διαστημικό τηλεσκόπιο Herschel στην περιοχή του υπέρυθρου και δείχνουν περιοχές γένεσης νέων αστέρων στο εσωτερικό από τις σπείρες του γαλαξία της Ανδρομέδας.

Το τηλεσκόπιο XMM-Newton ανιχνεύει ακτινοβολία με μήκος κύματος μικρότερο από το ορατό φως, στην περιοχή του υπεριώδους και των ακτίνων Χ που προέρχεται από ηλικιωμένα αστέρια προς το τέλος της ζωής τους ή κρουστικά κύματα που διαδίδονται στο διάστημα μετά την έκρηξή τους. Στο κέντρο του γαλαξία της Ανδρομέδας, το XMM-Newton έχει εντοπίσει πληθώρα μεταβλητών αστέρων, κάποιοι από τους οποίους μετά από βίαιη έκρηξη έχουν μεταβληθεί σε υπερκαινοφανείς.

Και το φως που εκπέμπουν αστέρες με πολύ μεγάλη μάζα εκτείνεται μέχρι το υπεριώδες. Συνήθως καταναλώνουν γρήγορα τα πυρηνικά τους καύσιμα και ολοκληρώνουν τον κύκλο της ζωής τους με μία υπερκαινοφανή έκρηξη μέσα σε μερικές δεκάδες εκατομμύρια χρόνια μετά τη γένησή τους. Το υπεριώδες φως συνήθως απορροφάται από τη μεσοαστρική σκόνη και επανεκπέμπεται ως υπέρθρο, και συνεπώς οι περιοχές του γαλαξία της Ανδρομέδας όπου ανιχνεύεται υπεριώδης ακτινοβολία είναι απαλλαγμένες από σκόνη.

Συνδυάζοντας όλες αυτές τις παρατηρήσεις, και αποκαλύπτοντας τα διαφορετικά πρόσωπα του γαλαξία της Ανδρομέδας, οι αστρονόμοι μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη των άστρων στη διάρκεια της μακραίωνης ζωής τους.