MELISSA: onderzoek voor de ruimte, nuttig voor de aarde
ESA's project MELiSSA bestudeert al meer dan 25 jaar hoe men met bacteriën, algen, planten, chemische stoffen en natuurkundige processen van een ruimtetuig een gesloten ecosysteem kan maken. Dat onderzoek voor de ruimtevaart heeft vaak mooie toepassingen op de aarde. België is erbij.
Het internationaal ruimtestation ISS wordt regelmatig bevoorraad door onbemande ruimtecargo's die zuurstof, water en voedsel aanvoeren voor de astronauten aan boord. Maar dat vergt veel tijd en is heel duur. Voor toekomstige langdurige ruimtemissie naar de maan en Mars is een zichzelf regenererend life support systeem zelfs een noodzaak. Anders zou voor een bemande Marsmissie al gauw 30 ton aan bevoorrading nodig zijn. Met andere woorden: hoe recycleer je koolstofdioxide en organisch afval tot voedsel, zuurstof en water?
Het multidisciplinair ESA-project Micro-Ecological Life Support Alternative, kortweg MELiSSA, wil daar wat aan doen. Bijzonder is dat dit soort onderzoek ook meteen mooie toepassingen heeft op de aarde. Zo werd er bijvoorbeeld in het verleden al in het kader van MELiSSA bekeken hoe men van het slik af geraakt, dat bij de verwerking van afvalwater afkomstig is van rioolwater. Daarover kan je hier meer lezen.
MELiSSA ging van start in 1989 en is ondertussen goed voor honderden wetenschappelijke publicaties. In het kader van MELiSSA voert het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK) in Mol samen met ESA al jarenlang onderzoek uit naar biologische oplossingen om via volledige recyclage drinkwater, zuurstof en voedsel te produceren. Het werkt daarbij samen met verschillende Belgische en Europese universiteiten en industriële partners.
Daarbij spelen bacteriën zoals de cyanobacterie Arthrospira of Spirulina een belangrijke rol. Deze bacterie gebruikt water en fotosynthese om zuurstof te produceren en kan dienen als bron van voedsel dat rijk is aan onder meer vitaminen en mineralen. Spirulina houdt koolstofdioxide vast, kan kosmische straling goed weerstaan en is door een grote eiwitconcentratie een goed supplement bij de dagelijkse astronautenvoeding.
Precies daardoor en omdat het ook veel ijzer en vitamine A bevat is Spirulina ook uiterst geschikt om als voeding te dienen op de aarde. In een aantal dorpjes in de Evenaarsprovincie van Congo wil men de lokale bevolking nu aanleren hoe ze Spirulina kunnen kweken zodat ze het onder het eiwitarme maniok kunnen mengen, het belangrijkste onderdeel van de dagelijkse voeding van de Congolezen. Voorlopig zit alles nog in een beginfase, maar uitbreiding naar andere dorpen en regio's staat op het programma.
Een mooi voorbeeld van hoe onderzoek voor de ruimte ook op onze eigen planeet zijn nut bewijst.
Klik hier voor informatie over MELiSSA en het SCK.
