Het raadsel van het donkere heelal

Access the image

Alles wat we zien, ruiken of voelen bestaat uit gewone materie. Die materie is opgebouwd uit atomen en vind je ook terug in planeten en sterren.

Alle voorwerpen die uit atomen bestaan, trekken elkaar aan. Hoe meer materie ze bevatten, hoe groter de aantrekkingskracht. Dit is het effect van de zwaartekracht en daarom valt een voorwerp met een kleine massa, zoals een appel, naar een voorwerp met veel meer massa - de aarde.

Volgens sterrenkundigen is er door heel het universum nog een materie die we niet kunnen zien: de zogenaamde "donkere materie". Door de Melkweg en een groot aantal verre sterrenstelsels te bestuderen, hebben ze ontdekt dat de snelheid waarmee sterren roteren, niet alleen uit zichtbare materie kan worden verklaard. Gewone materie zou zelf niet genoeg zwaartekracht uitoefenen om deze sterrenstelsels bij elkaar te houden.

Verder zijn er aanwijzingen voor een of andere onbekende materie in de ruimte tussen de sterren omdat de aantrekkingskracht ervan de baan beïnvloedt van sterrenlicht dat onderweg is naar de aarde. Materie, zowel gewone als donkere materie, kan als een vergrootglas zelfs het licht afkomstig van sterrenstelsels en achterliggende clusters afbuigen en vervormen. Aan de hand van deze zogenaamde zwaartekrachtlenzen kunnen astronomen de verspreiding van donkere materie in kaart brengen.

Slechts 15% van de materie in het heelal bestaat uit atomen. De rest is donkere materie. Maar niemand weet waaruit donkere materie is opgebouwd. Wel is bekend dat deze materie geen licht opneemt, uitzendt of weerkaatst, omdat dat met geen enkel bestaand wetenschappelijk instrument direct kan worden gemeten.

Veel wetenschappers denken dat de meeste donkere materie bestaat uit nog onbekende deeltjes die kleiner zijn dan een atoom (subatomisch) en nauwelijks interactie vertonen met normale materie. Als dat zo is, dan zijn er tegen de tijd dat je dit artikel uit hebt miljarden van die deeltjes door je lichaam gegaan. Misschien is het op een dag mogelijk om met experimenten diep onder de grond de aanwezigheid van zo'n deeltje te meten en het raadsel van de donkere materie eindelijk te ontrafelen.

Laatst aangepast 08 april 2016

Hoe ontstond het helaal