Envisat – Europa's reuzenoog voor aardobservatie
Al sinds de jaren 1970 bestuderen ESA-satellieten de aarde. De belangrijkste daarvan was Envisat, het grootste ruimtevaartuig dat ooit is gebouwd om de aarde waar te nemen. Deze kunstmaan werd op 1 maart 2002 met een Europese Ariane 5-raket de ruimte ingebracht en draaide tien jaar lang in een bijna-polaire baan om de aarde, op een hoogte van ongeveer 800 kilometer.
Hij was zo groot als een dubbeldekker, woog ruim 8000 kilo en had tien geavanceerde optische en radarinstrumenten aan boord. Daarmee bekeek en bewaakte hij het land, de atmosfeer, de oceanen en de ijskappen van de aarde voortdurend. De wetenschappelijke uitrusting was gevarieerder en krachtiger dan bij eerdere aardobservatiemissies en heeft dan ook een schat aan gegevens opgeleverd over hoe onze wereld in elkaar steekt, ook over factoren die van invloed zijn op de klimaatverandering.
Het grootste instrument was een radar die echo's vanaf de grond opving en dag en nacht het land- en zeeoppervlak in kaart bracht, ongeacht het weer. Het kon zelfs kleine veranderingen in het bodemniveau meten die het gevolg waren van aardbevingen, verzakkingen of ondergrondse vulkaanactiviteit.
Andere instrumenten volgden het leven van kleine planten en dieren in de zee, speurden de atmosfeer af op vervuilende gassen en de zee op olievlekken, en maten de veranderingen in zeeijs en oceaanstromingen. Verder maakte Envisat beelden van het afsmeltende zeeijs rond de Noordpool en het periodieke ontstaan van vaarroutes langs de Noordpool in de late zomer. Samen met andere satellieten hield hij veranderingen in het zeepeil wereldwijd bij, evenals de temperatuur van het oceaanwater, tot op enkele tienden van een graad. Tot slot bestudeerde Envisat de variaties in het ozongat boven de Zuidpool.
In april 2012 viel het contact met Envisat plotseling weg en kwam de missie ten einde. Maar de satelliet had de weg bereid voor ESA’s nieuwe reeks Sentinelmissies. De lancering van de eerste daarvan is gepland voor 2014.
Laatst aangepast 23 oktober 2013
