Vandaag geeft ESA's Gaia-missie een goudmijn aan kennis vrij over ons sterrenstelsel en daarbuiten in haar ‘focused product release’. Naast andere bevindingen ontdekt de ruimtetelescoop meer dan een half miljoen zwakke sterren in een enorme sterrenhoop; sterren die de telescoop nog niet eerder had gezien.
Gaia's derde dataset (DR3) bevatte gegevens over meer dan 1,8 miljard sterren, waarmee een behoorlijk compleet beeld van de Melkweg en daarbuiten is verkregen. Maar onze kaarten vertoonde nog steeds hiaten. De gebieden aan de hemel waar bijzonder veel sterren dicht opeen stonden en die daardoor verhoudingsgewijs nauwelijks waren onderzocht, en waardoor er sterren over het hoofd waren gezien die minder helder schenen dan hun vele buren, waren nog niet volledig door Gaia verkend.
Om deze lacunes in onze kaarten op te vullen, koos Gaia Omega Centauri, de grootste bolvormige cluster die vanaf de aarde te zien is en een goed voorbeeld van een 'typische' cluster. In plaats van alleen op individuele sterren te focussen, zoals gewoonlijk het geval is, hanteerde Gaia een speciale methode om een groter stuk hemel rondom de kern van de sterrenhoop in kaart te brengen telkens wanneer de sterrenhoop in beeld kwam.
Het team ontdekte alleen al in deze cluster 526.587 nieuwe Gaia-sterren, sterren die te dicht bij elkaar staan om goed te kunnen worden gemeten met de gangbare methodes van Gaia, en sterren in de kern van de cluster die tot 15 keer zwakker zijn dan eerder werd waargenomen. De nieuwe gegevens laten 10 keer meer sterren in Omega Centauri zien. Dankzij de nieuwe gegevens kunnen onderzoekers bestuderen hoe de structuur van de sterrenhoop eruit ziet, hoe de sterren waaruit de bolhoop bestaat zijn verspreid, hoe ze bewegen, en nog veel meer, zodat we een complete grootschalige kaart van Omega Centauri kunnen maken.
Gaia onderzoekt op deze manier momenteel nog acht andere regio's. De resultaten zullen worden opgenomen in Gaia’s dataset 4.
De afbeelding van Omega Centauri in deze infografiek, in de inzetcirkel, toont de sterrenhoop zoals waargenomen door Gaia.
Alt-tekst: Deze infografiek is geplaatst op een achtergrondafbeelding van het vlak van de Melkweg. Omega Centauri is zichtbaar aan de hemel als een kleine heldere stip in het midden van het kader. Een inzetcirkel benadrukt en vergroot de sterrenhoop en toont het centrale gebied zoals Gaia dat heeft waargenomen. Statistieken met betrekking tot de nieuwe Gaia-gegevens staan rechts.
Credit: ESA/Gaia/DPAC (acknowledgment: Stefan Jordan en Toni Sagristá, geproduceerd door ATG onder contract van ESA) – CC BY-SA 3.0 IGO