Twee Belgische bedrijven in industrieel team voor missie naar planetoïde

De Asteroid Impact Mission of AIM zou in 2020 gelanceerd worden naar Didymos, een ongeveer 800 meter grote planetoïde, waarrond op een afstand van zowat één kilometer nog een kleiner ongeveer 170 meter groot maantje draait dat informeel Didymoon wordt genoemd. Didymos betekent overigens in het Grieks 'tweeling'. De planetoïde (soms ook in het Nederlands met de minder correcte term asteroïde aangeduid) werd ontdekt in 1996.

AIM is een unieke missie. Voor het eerst gaat men hierbij bekijken hoe we onze planeet kunnen beschermen tegen mogelijk catastrofale botsingen met dit soort ruimtepuin en tegelijk vaart ook de wetenschap er wel bij. Het industriële team wordt geleid door het Duitse OHB en er zitten ook twee Belgische bedrijven in: QinetiQ Space en Antwerp Space.

De Europeanen werken ook samen met de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA die het ruimtetuig Double Asteroid Redirection Test impactor (DART) bouwt. AIM zal gegevens verzamelen terwijl DART eind 2022 op het maantje van Didymos te pletter slaat, twee kleine CubeSats afstoten voor bijkomende meer risicovolle waarnemingen en het minilandertje Mascot 2 op het maantje laten neerdalen. Dat moet de inwendige structuur ervan onderzoeken.

Bij AIM is haast gemoeid. Want Didymos heeft in 2022 een relatieve (maar wel nog veilige)  close encounter met de aarde. Op de schouders van de industrie schouders ligt dus een zware last: sinds 2011 werken meer dan 40 bedrijven uit 15 ESA-lidstaten intensief aan deze uiterst innovatieve missie.

'Het hele gamma aan activiteiten dat momenteel wordt uitgevoerd benadrukt hoe AIM meer en meer een echt Europees project wordt', zegt ESA-missiemanager Ian Carnelli.

'We zijn begonnen met het gedetailleerd definiëren van de missie in samenwerking met de industrie, terwijl de beslissing over de volledige uitvoering van het project volgende maand genomen wordt op de ESA-ministerraad. Dat is een belangrijke manier van werken om het hoge tempo aan te kunnen houden en een nieuwe aanpak uit te testen, waarbij een project sneller wordt goedgekeurd door ESA, de industrie en de teams die de instrumenten ontwikkelen dichter bij elkaar te brengen.'

Zo voert GMV in Madrid belangrijke proeven uit met de navigatiecamera van het Max-Planck-Institut in Duitsland. Het evalueert daarvoor navigatiesoftware die gebruikmaakt van foto-opnamen. GMV gebruikt hiervoor beeldmateriaal dat ESA's succesvolle kometensonde Rosetta maakte toen die in 2010 op weg naar de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko voorbij de 100 kilometer grote planetoïde Lutetia vloog.

'Geen twee planetoïden zijn exact gelijk. Het Didymos-duo bevindt zich overigens op een te grote afstand van de aarde opdat astronomen vanaf onze planeet kunnen bepalen hoe hun oppervlak er precies uitziet', aldus AIM-projectwetenschapper Michael Kueppers.

'Maar met de beelden van Rosetta kunnen we de nauwkeurige navigatie uittesten waarmee we rond ons doel Didymoon zullen moeten manoeuvreren en uiteindelijk het landertje Mascot 2 naar hun oppervlak van dit maantje zenden met een nauwkeurigheid van amper enkele centimeter per seconde.'

'De navigatiecamera vliegt nu al aan boord van de missie Dawn van de NASA. Die verkende de planetoïde Vesta en draait nu rond de dwergplaneet Ceres, het grootste object in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter. Deze camera heeft al een rijke oogst aan wetenschappelijke ontdekkingen opgeleverd.'

Het team werkt ook samen met onderzoeksconsortia die hebben voorgesteld om twee zogenaamde CubeSats - uiterst kleine satellietjes - met AIM te laten meevliegen, nog voor een definitieve beslissing is genomen om verder te gaan met het project.

'Het is inspirerend om de vooruitgang te zien die bij het ontwerp van AIM wordt gemaakt, terwijl de NASA verdergaat met deze innovatieve samenwerking met ESA binnen het gezamenlijke programma Asteroid Impact & Deflection Assessment of AIDA', zegt Lindley Johnson van het Planetary Defense Coordination Office van de NASA.

'Ons gezamenlijk concept heeft een belangrijk strategisch voordeel voor de beide ruimtevaartorganisaties. Terwijl de twee missies grotendeels los van elkaar staande resultaten moeten opleveren, heeft de samenwerking een groot nut bij de internationale inspanningen om de dreiging van de inslag van een planetoïde op de aarde te verminderen.'

Het AIM-netwerk bestaat uit een moedersonde, een lander en CubeSats in deep space en dat zal een wereldprimeur zijn. Het zal baanbrekend zijn voor nieuwe manieren om de ruimte te verkennen. AIM zal ook nieuwe technologie demonstreren, waarbij de sonde zichzelf besturend en autonoom rond de planetoïde kan navigeren. Dit project is dan ook een technologische opstap voor toekomstige verkenningsmissies in de ruimte, die bovendien een mooie wetenschappelijke bonus oplevert. 

We berichtten reeds eerder over dit project. Lees hiervoor ook 

Belgische onderzoekers bestuderen mogelijke bijdrage aan planetoïdenmissie