Hulpverleners vertrouwen op ESA's landkaart vanuit de ruimte

Een groot deel van de jaren '90 had het West-Afrikaanse land Liberia te maken met een verwoestende burgeroorlog. Na een paar jaren van rust laaide het conflict onlangs weer op. De afgelopen week hebben regeringssoldaten het aan de stok gehad met rebellen op minder dan 15 kilometer van de rand van de hoofdstad Monrovia.

Door de gevechten moest het laatste nog operationele hospitaal in Monrovia de deuren sluiten. Momenteel is er slechts een driekoppig team van Artsen zonder Grenzen (AZG) in de hoofdstad aanwezig, samen met plaatselijk personeel. Ze werken voor vijf poliklinieken en voor een faciliteit in het sportstadion van de stad waar vluchtelingen worden opgevangen. Wel is inmiddels een vliegtuig van AZG met medische en logistieke hulp aangekomen in buurland Sierra Leone.

AZG maakt nu gebruik van een kaart van Monrovia die tot stand kwam dankzij het door ESA gefinancierde programma Humanitarian Mapping Service (HUMAN). Belangrijk, want verder zijn er geen recente kaarten van het gebied. HUMAN is een programma van het Belgische bedrijf Keyobs in Angleur. Het gebruikt satellietgegevens om nauwkeurige kaarten van afgelegen gebieden te maken voor humanitaire organisaties.

Rémi Carrier is logistiek directeur van de Belgische afdeling van AZG. “HUMAN wordt gebruikt door logistieke en operationele plannenmakers en de enkelingen die nog in het veld actief zijn,” vertelt hij. “Doordat iedereen dezelfde kaart van Monrovia gebruikt kunnen we efficiënter communiceren. We gebruiken de kaart om gevaar in te schatten, te zien waar de frontlijnen zich bevinden en om te bekijken hoe we onze klinieken kunnen bevoorraden. Dat is bijzonder nuttig. Sinds de jaren '70 zijn geen nieuwe kaarten van dit gebied gemaakt, ondanks het feit dat Afrikaanse steden zo snel veranderen en er telkens nieuwe buitenwijken bijkomen. Satellietopnamen zijn de beste manier om te zien hoe een stad evolueert. We hopen dat er een blijvend staakt-het-vuren komt en dat we de kans krijgen onze activiteiten weer voluit te ontplooien, de instrastructuur te herstellen en de mensen in Monrovia te helpen.”

De HUMAN-kaart van Monrovia kwam tot stand op basis van Quickbird-opnamen die in maart 2002 werden gemaakt en in december van dat jaar verwerkt. De kaarten zijn zowel ter beschikking op papier als in digitale vorm (CD-ROM en e-mail).

365 dagen per jaar

”We putten voor de aanmaak van onze kaarten uit drie bronnen,” zegt Herbert Hansen van Keyobs. “We scannen gearchiveerde kaarten in en digitaliseren ze zodat ze als ondersteuning voor de aanmaak van een kaart kunnen worden gebruikt. De satellietbeelden tonen dan wegen, rivieren, moerassen en gebouwen. En op het laatst voegen we informatie toe, zoals de posities van belangrijke gebouwen als apotheken, warenhuizen en ambassades en de namen van de belangrijke districten en wegen.”

Begin volgend jaar moet HUMAN wereldwijd worden gebruikt. Hulpverleners kunnen de dienst dan 365 dagen per jaar via fax of telefoon activeren.

“Een eerste product wordt binnen 48 uur geleverd,“ vervolgt Hansen. ”Het is dan voornamelijk een compilatie van bestaande gegevens, een 'best-of' product voor een gebied waar zich problemen voordoen. Na ongeveer 12 dagen is meer gedetailleerd materiaal verkrijgbaar en na drie weken meer specifieke producten. Die geven operationele informatie over de medische en humanitaire infrastructuur.”

Het HUMAN-project wordt door ESA gefinancierd in het kader van het Data User Programme en ontwikkeld door een consortium onder leiding van Keyobs, dat bestaat uit Intecs HRT, Créaction Int. en het Centre Spatial de Liège (CSL) en met AZG Belgium als partner. Op lange termijn is het de bedoeling van HUMAN een zelfstandige dienstverlening te maken voor publieke organisaties.