ESA title
Met wat geluk zien we op 3 oktober in België een gedeeltelijke zonsverduistering
Agency

De zon speelt verstoppertje

29/09/2005 1097 views 0 likes
ESA / Space in Member States / Belgium - Nederlands

Op 3 oktober 2005 is in ons land, als het weer tenminste meezit, een gedeeltelijke zonsverduistering te zien. In een deel van Spanje en delen van Algerije, Tunesië, Libië, Soedan en Kenia zal deze eclips zichtbaar zijn als een ringvormige zonsverduistering.

Een zonsverduistering of eclips treedt op wanneer de schaduwkegel van de maan de aarde raakt. Eigenlijk zou zonsbedekking een beter woord zijn, aangezien de maan vanop de aarde gezien voor de zon schuift.

Het gebied waar de kernschaduwkegel van de maan de aarde raakt heeft typisch een diameter van enkele honderden kilometer. Daar is een totale zonsverduistering te zien.

Maar rond de kernschaduwvlek is er een veel groter deel van de aarde dat zich in de bijschaduwkegel van de maan bevindt: daar ziet men de zonsverduistering gedeeltelijk.

Ringvormig

Bij een zonsverduistering staat de maan tussen de zon en de aarde in
Bij een zonsverduistering staat de maan tussen de zon en de aarde in

De schaduwkegel van de maan zwiept door de ruimte met dezelfde snelheid als de maan in haar baan om de aarde, namelijk 3700 kilometer per uur. De aarde draait terzelfdertijd om haar as in dezelfde zin met een snelheid van 1700 kilometer per uur, waardoor de schaduw van de maan zich over het aardoppervlak beweegt met een relatieve snelheid van om en bij de 2000 kilometer per uur. De tocht van de schaduwkegel van de maan over het aardoppervlak kan verscheidene uren duren.

De komende zonsverduistering zal onder meer in Spanje ringvormig zijn. Bij een ringsvormige zonsverduistering staat de maan in haar baan om de aarde té ver opdat de 375.000 kilometer lange kernschaduwkegel van de maan de aarde zou kunnen raken.

De gemiddelde afstand van de aarde tot de maan bedraagt immers iets meer, namelijk 384.000 kilometer. Vanaf de aarde gezien blijft de rand van de zon zichtbaar als een dunne ring rond de maanschijf. Als de maan wat dichter bij de aarde staat raakt de kernschaduwkegel van de maan de aarde wel en vindt een totale zonsverduistering plaats.

Gedeeltelijk in België

Het verloop van de zonsverduistering in België
Het verloop van de zonsverduistering in België

De strook waarin de ringvormige zonsverduistering van 3 oktober zichtbaar is vangt aan bij zonsopkomst in de Atlantische Oceaan om 09.35 uur. Met duizenden kilometers per uur verplaatst het gebied waar de verduistering ringvormig is zich richting Spanje, waar het om 10.57 uur Madrid bereikt.

De ringvormige fase van de eclips duurt in Madrid 4 minuten en 11 seconden. Daarbij zal 90% van de zonneschijf door de maan bedekt worden. Anderhalf uur later duurt de eclips het langst. In Soedan, ten zuidwesten van Al Obeid, duurt het verschijnsel 4 minuten en 32 seconden. Om 14.22 uur eindigt de ringvormige eclips in de Indische Oceaan.

De zonsverduistering van 3 oktober zal in België als gedeeltelijk kunnen worden gezien. Bij ons raakt de bijschaduwkegel van de maan de aarde.

Onder meer in Madrid is de eclips ringvormig
Onder meer in Madrid is de eclips ringvormig

Voor waarnemers in België begint het bijzondere hemelverschijnsel om 09.51 uur (de gegeven tijdstippen gelden voor Ukkel, voor de andere plaatsen in ons land kunnen ze enkele minuten verschillen).

De zon staat dan nog maar 18° hoog. Op dat moment raakt de linkerzijde van de maan de rechterzijde van de zon. We spreken van eerste contact.

De zon zal tijdens de eclips verder klimmen aan de hemel. De maan zal de zon langzaamaan meer en meer bedekken, tot de verduistering om 11.05 uur op haar maximum is. Op dat moment is de zon voor meer dan 64% door de maan bedekt en staat onze ster 27° hoog aan de hemel.

Vanaf dat moment zal de maan zich terug verwijderen van het centrum van de zon. Rond 12.22 uur is de verduistering voorbij. Bij het laatste contact verdwijnt het laatste restje maan dat de zon nog bedekte uit het zicht.

OPGEPAST!

Kijk nooit naar de zon zonder een goede bescherming! Een gewone zonnebril, een fotonegatief, cd... zijn niet voldoende. Zonder bescherming naar de zon kijken (ook tijdens een zonsverduistering) kan permanente oogschade en blindheid tot gevolg hebben. Soms worden ernstige oogletsels pas duidelijk uren nadat de beschadiging is veroorzaakt, zodat het eerst lijkt of er niets aan de hand is. Alleen een lasglas of speciaal eclipsbrilletje zijn veilig. Die zijn in de handel verkrijgnaar en zwakken niet alleen het zichtbare licht af, maar filteren ook schadelijke straling. Ze zijn te verkrijgen bij de betere opticien en de Vlaamse Volkssterrenwachten.

Meer informatie

Op de speciale website

www.eclips2005.be

kan je al de informatie vinden over de eclips van 3 oktober 2005.

Je kan ook terecht in de verschillende Vlaamse volkssterrenwachten, die vanaf 9 uur de deuren openen. Voor adressen en info zie rechts.

Related Links