Η αποστολή ολοκληρώθηκε: Το ταξίδι της Rosetta τελειώνει με μία τολμηρή κάθοδο στον κομήτη.
Η ιστορική αποστολή της ESA, Rosetta, ολοκληρώθηκε όπως είχε προγραμματιστεί, με την ελεγχόμενη πρόσκρουση στον κομήτη που ερευνούσε για περισσότερο από δύο χρόνια.
Η επιβεβαίωση του τέλους της αποστολής έφτασε στο κέντρο ελέγχου της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας στις 11:19 GMT (13:19 CEST) με την απώλεια του σήματος της Rosetta μετά την πρόσκρουση.
Η Rosetta πραγματοποίησε την τελευταία μανούβρα το βράδυ της 29ης Σεπτεμβρίου στις 20:50 GMT (22:50 CEST), μπαίνοντας σε τροχιά σύγκρουσης με τον κομήτη από ένα υψόμετρο περίπου 19 χιλιομέτρων. Η Rosetta είχε στόχο μια περιοχή στον μικρό λωβό του κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko, κοντά σε σχισμές ενεργών αερίων στην περιοχή Ma’at.
Η κάθοδος έδωσε στη Rosetta την ευκαιρία να μελετήσει τα αέρια, την σκόνη και το περιβάλλον πλάσματος κοντά στην επιφάνεια του κομήτη, αλλά και να τραβήξει εικόνες πολύ υψηλής ανάλυσης.
Οι σχισμές στην επιφάνεια του κομήτη παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, επειδή παίζουν σημαντικό ρόλο στην δραστηριότητα του κομήτη. Παρέχουν επίσης ένα μοναδικό παράθυρο θέας προς τα εσωτερικά τμήματα του κομήτη.
Η πληροφορία που συλλέχθηκε από την κάθοδο στην εντυπωσιακή αυτή περιοχή του κομήτη, εστάλη στη Γη πριν την πρόσκρουση. Πλέον δεν είναι δυνατόν οποιαδήποτε επικοινωνία με το διαστημικό σκάφος της Rosetta.
"Η Rosetta έχει εισέλθει στα βιβλία της ιστορίας ξανά,"αναφέρει ο Johann-Dietrich , Γενικός Διευθυντής της ESA. "Σήμερα γιορτάζουμε την επιτυχία μιας πρωτοποριακής αποστολής, η οποία έχει ξεπεράσει όλα μας τα όνειρα και τις φιλοδοξίες, και η οποία συνεχίζει την κληρονομιά της ESA στις «πρωτιές» στους κομήτες."
"Χάρη σε μια τεράστια και διεθνή προσπάθεια δεκαετιών, έχουμε επιτύχει η αποστολή μας να έχει μεταφέρει ένα παγκόσμιας κλάσης επιστημονικό εργαστήριο σε ένα κομήτη και να μελετήσει την εξέλιξη του στο χρόνο, κάτι που κάμια αποστολή -«κυνηγός» κομητών δεν έχει προσπαθήσει", σημειώνει ο Αλβάρο Χιμένεζ, Διευθυντής Επιστήμης της ESA.
"Η Rosetta ήταν στα σχέδια μας πριν ακόμα η πρώτη αποστολή της ESA βαθιά στο διάστημα,Giotto, τραβήξει την πρώτη εικόνα του πυρήνα ενός κομήτη καθώς πετούσε δίπλα από τον κομήτη Χάλευ το 1986".
"Η αποστολή έχει διαρκέσει ολόκληρες καριέρες, και τα δεδομένα που επιστράφηκαν θα κρατήσουν γενιές επιστημόνων απασχολημένες για τις επόμενες δεκαετίες".
"Πέρα από έναν επιστημονικό και τεχνολογικό θρίαμβο, το εκπληκτικό ταξίδι της Rosetta και του σκάφους προσγείωσης Philae, αιχμαλώτισαν την φαντασία του κόσμου, εισάγοντας νέο κοινό έξω από την επιστημονική κοινότητα. Είναι θαυμάσιο να τους έχεις όλους μαζί στην πορεία", προσθέτει ο Mark McCaughrean, σύμβουλος επιστημών της ESA.
Από την εκτόξευση της το 2004, η Rosetta είναι τώρα στην έκτη της τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Το σχεδόν 8 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων ταξίδι της περιελάμβανε τρεις προσεγγιστικές πτήσεις προς τη Γη, μία προς τον Άρη και δύο συναντήσεις με αστεροειδείς.
Το σκάφος άντεξε 31 μήνες σε αδρανή κατάσταση βαθειά στο διάστημα, στο πιο απομακρυσμένο κομμάτι του ταξιδιού του, πριν ξυπνήσει τον Ιανουάριο του 2014 και τελικά να φτάσει στον κομήτη τον Αύγουστο του 2014.
Αφού έγινε το πρώτο διαστημικό σκάφος με τροχία γύρω από έναν κομήτη, και το πρώτο που χρησιμοποίησε σκάφος προσγείωσης,το Philae, τον Νοέμβριο του 2014, η Rosetta συνέχισε να παρακολουθεί την εξέλιξη του κομήτη κατά τη διάρκεια της εγγύτερης προσέγγισης τους προς τον Ήλιο και ακόμη παραπέρα.
"Επιχειρήσαμε στο τραχύ περιβάλλον του κομήτη για 786 μέρες, κάναμε έναν αριθμό από δραματικές προσεγγιστικές πτήσεις κοντά στην επιφάνεια του, επιβιώσαμε από πολλές απρόσμενες εκρήξεις από τον κομήτη και επανήλθαμε από δύο «ασφαλείς καταστάσεις» του διαστημικού σκάφους", λέει o ο διευθυντής επιχειρήσεων Sylvain Lodiot.
"Οι επιχειρήσεις σε αυτήν την τελική φάση μας έχουν προκαλέσει περισσότερο από ποτέ, αλλά είναι ένα ταιριαστό τέλος για την απίστευτη περιπέτεια της Rosetta, να ακολουθήσει το σκάφος προσγείωσης στην επιφάνεια του κομήτη".
Η απόφαση να τελειώσει η αποστολή στην επιφάνεια του κομήτη, είναι το αποτέλεσμα της κίνησης τόσο της Rosetta όσο και του κομήτη πέρα από την τροχιά του πλανήτη Δία ξανά. Ακόμα πιο μακριά από τον Ήλιο, από όσο έχει ταξιδέψει η Rosetta στο παρελθόν, θα υπήρχε πολύ λίγη ενέργεια για το χειρισμό του σκάφους.
Access the video
Οι χειριστές της αποστολής αντιμετώπισαν επίσης μία επικείμενη περίοδο, που θα κρατούσε μήνες, όπου ο Ήλιος είναι κοντά στην γραμμή θέασης ανάμεσα στη Γη και τη Rosetta, το οποίο σήμαινε ότι οι επικοινωνία με το σκάφος θα γινόταν πολύ πιο δύσκολη από πριν.
"Με την απόφαση να φέρουμε τη Rosetta κάτω στην επιφάνεια του κομήτη, ενισχύσαμε το επιστημονικό αποτέλεσμα της αποστολής μέσα από αυτό το τελευταίο μοναδικό εγχείρημα", αναφέρει ο διευθυντής της αποστολής Πάτρικ Μάρτιν.
Πολλές εκπληκτικές ανακαλύψεις έχουν γίνει ήδη κατά τη διάρκεια της αποστολής, όπως το περίεργο σχήμα του κομήτη που έγινε εμφανές όταν η Rosetta προσέγγισε τον κομήτη τον Ιούλιο και Αύγουστο του 2014. Οι επιστήμονες τώρα πιστεύουν ότι οι δύο λοβοί του κομήτη σχηματίστηκαν ανεξάρτητα, και ενώθηκαν σε μία χαμηλής ταχύτητας σύγκρουση τις πρώτες μέρες δημιουργίας του Ηλιακού Συστήματος.
Η μακρόχρονη παρακολούθηση έχει επίσης δείξει πόσο σημαντικό είναι το σχήμα του κομήτη, επηρεάζοντας τις εποχές του, μετακινώντας σκόνη πάνω στην επιφάνεια του και εξηγώντας τις διαφορές στις μετρήσεις πάνω στην πυκνότητα και σύνθεση πάνω στο coma, την ατμόσφαιρα του κομήτη.
Μερικά από τα πιο απρόσμενα και σημαντικά αποτελέσματα συνδέονται με τα αέρια που πηγάζουν από τον πυρήνα του κομήτη, περιλαμβάνοντας την ανακάλυψη μοριακού οξυγόνου και αζώτου, και νερού με διαφορετική «γεύση» από αυτήν των ωκεανών της Γης.
Μαζί, αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο κομήτης γεννήθηκε σε μια πολύ κρύα περιοχή πρωτοπλανητικού νεφελώματος, όταν το Ηλιακό Σύστημα ακόμα σχηματιζόταν περισσότερο από 4.5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.
Ενώ φαίνεται ότι η πρόσκρουση κομητών όπως της Rosetta, ίσως δεν έχει συνεισφέρει τόσο στη δημιουργία του νερού της Γης όσο θεωρούνταν παλαιότερα, μία άλλη πολυαναμενόμενη ερώτηση ήταν αν θα ήταν δυνατόν να είχαν αφήσει υλικά που θεωρούνται σημαντικά για την καταγωγή της ζωής.
Η Rosetta δεν απογοήτευσε, ανιχνεύοντας το αμινοξύ γλυκίνη, που βρίσκεται συνήθως στις πρωτεΐνες, και φώσφορο, ένα συστατικό-κλειδί του DNA και των κυτταρικών μεμβράνων. Πολλά οργανικά συστατικά ανιχνεύτηκαν επισης, τόσο από την Rosetta κατά τη διάρκεια της τροχιάς της, όσο και από το σκάφος Philae στην επιφάνεια του κομήτη.
"Είναι ένα γλυκόπικρο τελείωμα, αλλά στο τέλος η μηχανική του Ηλιακού Συστήματος ήταν απλά εναντίον μας : η μοίρα της Rosetta είχε καθοριστεί πολύ καιρό πριν. Αλλά τα τρομερά επιτεύγματα θα παραμείνουν τώρα για το μέλλον και θα χρησιμοποιηθούν από την επόμενη γενιά νεαρών επιστημόνων και μηχανικών ανά την υφήλιο."
Ενώ η λειτουργική πλευρά της αποστολής τελείωσε στις 29 Σεπτεμβρίου, η επιστημονική ανάλυση θα συνεχιστεί για αρκετά από τα επόμενα χρόνια.
Συνολικά, τα αποτελέσματα που έδωσε η Rosetta μέχρι τώρα, ορίζουν τους κομήτες περισσότερο σαν αρχαία απομεινάρια των πρώτων στιγμών του σχηματισμού του Ηλιακού Συστήματος, παρά θραύσματα μεταγενέστερων συγκρούσεων μεταξύ μεγαλύτερων σωμάτων, δίνοντας μία απαράμιλλη διαίσθηση στο πώς τα κατασκευαστικά κομμάτια των πλανητών μπορεί να έμοιαζαν πριν από περίπου 4.6 δισεκατομμύρια χρόνια.
"Καθώς η Πέτρα της Rosetta, από την οποία πήρε το όνομα της η αποστολή, ήταν ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της αρχαίας γλώσσας και ιστορίας, ο τεράστιος όγκος του θησαυρού που έφεραν τα δεδομένα από το σκάφος της Rosetta αλλάζουν το πώς βλέπουμε το σχηματισμό των κομητών και του Ηλιακού Συστήματος,» αναφέρει ο Ματ Τέιλορ, επιστήμονας του πρότζεκτ της Rosetta.
"Αναπόφευκτα, έχουμε ακόμα νέα μυστήρια να λύσουμε. Ο κομήτης δεν έχει αποκαλύψει ακόμα όλα του τα μυστικά, και σίγουρα υπάρχουν ακόμα αρκετές εκπλήξεις , κρυμμένες σε αυτή την απίθανη βιβλιοθήκη πληροφοριών. Για αυτό μην πάτε πουθενά ακόμα – μόλις τώρα ξεκινάμε".
Σημειώσεις για Συντάκτες
Η Rosetta ήταν μια αποστολή της ESA με συνεισφορές από τα κράτη-μέλη της και τη NASA. Το σκάφος προσγείωσης Philae το παρείχε μία κοινοπραξία όπου ηγήθηκαν οι DLR, MPS, CNES και ASI. Η Rosetta ήταν η πρώτη αποστολή στην ιστορία που έδωσε ραντεβού με έναν κομήτη και τον συνόδευσε καθώς κινούνταν μαζί σε μία τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Ήταν επίσης η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε ένα σκάφος προσγείωσης πάνω στην επιφάνεια ενός κομήτη, και η πρώτη αποστολή που τελείωσε με μία ελεγχόμενη πρόσκρουση με τον κομήτη.
Οι κομήτες είναι χρονοκάψουλες που περιέχουν πρωτόγονο υλικό που έχει απομείνει από την εποχή που ο Ήλιος και οι πλανήτες σχηματίστηκαν. Μελετώντας τα αέρια, τη σκόνη, τη δομή του πυρήνα και τα οργανικά υλικά που σχετίζονται με τον κομήτη, διαμέσου απομακρυσμένων αλλά και επιτόπου παρατηρήσεων, η αποστολή της Rosetta είναι ένα κλειδί για να ξεκλειδώσουμε την ιστορία και την εξέλιξη του Ηλιακού μας Συστήματος.
