Belgisch project voor beter openbaar vervoer met ruimtevaarttechnologie
In afgelegen landelijke gebieden is er vaak weinig of geen openbaar vervoer. Maar het kost ook veel geld om bussen op vaste routes en tijdstippen te laten rijden. Een Belgisch-Canadees project lost dit probleem met behulp van ruimtevaarttechnologie op.
Het project heet SatelBus en het zorgt voor een efficiënte bus op aanvraag dienstverlening.
Op dit ogenblik moet een busmaatschappij in landelijke gebieden vaak minstens een dag vooraf worden verwittigd zodat een optimale route kan worden uitgestippeld, waarbij alle passagiers kunnen worden opgepikt.
Het Belgische Creaction is partner bij het ESA-programma voor de technologische transfer van ruimtevaarttechnologie. Het ontwikkelde een bus op aanvraag dienstverlening met behulp van satellieten.
Met SatelBus is voor afgelegen streken een meer efficiënte dienstverlening mogelijk, vooral voor gebieden die buiten bereik liggen van communicatienetwerken op de aarde. Het gebruik van satellieten heeft ook als voordeel dat een bustraject heel snel kan worden aangepast op basis van last minute gegevens.
Bus op aanvraag
SatelBus maakt gebruik van ESA's communicatiesatelliet Artemis. Wanneer een passagier een bus nodig heeft verwittigt hij een centrale die de gegevens onmiddellijk toevoegt aan die van een bepaalde busroute. Met behulp van software worden de veranderingen elke vijf minuten verwerkt. De buschauffeur krijgt, terwijl hij aan het rijden is, onmiddellijk een eventuele nieuwe route doorgestuurd.
De demonstratiefase van het project werd gedeeltelijk gefinancierd door ESA. Het bestond uit een satellietsegment, dat geëxploiteerd wordt door het Belgische Vitrociset EPB en verder terminals van het Canadese EMS Satcom aan boord van de bussen en een hub in het ESA-grondstation in Redu in de provincie Luxemburg.
Het systeem maakt gebruik van een bijzondere bandbreedte van de Artemis-satelliet, die communicatie in twee richtingen mogelijk maakt.
Overal betaalbaar openbaar vervoer
Hoe werkt een en ander? De passagier stuurt naar een callcenter een sms waarin hij aangeeft wanneer hij een bus nodig heeft. De boodschap wordt vervolgens via het ESA-grondstation naar Artemis doorgestuurd en van daaruit naar het verwerkingscentrum in het Canadese Ottawa. Daar wordt het verzoek verwerkt en in een nieuwe busroute ingepast. De nieuwe reisroute wordt daarna binnen enkele minuten via Artemis rechtstreeks naar de terminal in de bus gestuurd. De buschauffeur kan dan via een nieuwe route de klant oppikken.
'Dit nieuwe systeem met satellieten kan het mogelijk maken dat hoge kosten niet in de weg staan van openbaar vervoer in afgelegen streken van Europa', aldus Incubation Manager Bruno Naulais van het Technology Transfer Programme van ESA.
Succesvolle tests
In 2006 werd het systeem met succes getest in ons land en Frankrijk. Gedurende een periode van zes maanden bedienden twee met het systeem uitgeruste bussen landelijke gebieden.
De onder ESA-contract ontwikkelde technologie biedt verschillende voordelen in vergelijking met bestaande technologie. Zo is er geen communicatienetwerk op de grond voor nodig. Dat is immers in landelijke gebieden niet altijd voorhanden. Het is ook heel veilig, omdat het werkt via een exclusieve verbinding met Artemis. Passagiers kunnen van om het even waar en op elke tijdstip een busrit aanvragen.
Het systeem is overigens niet alleen interessant voor Europa, maar is ook goed te gebruiken in dun bevolkte gebieden in heel de wereld. Dat werd al gedemonstreerd in landen als Algerije, Benin, Irak en Senegal. En de technologie kan mogelijk ook in andere domeinen dan het openbaar vervoer zijn weg vinden. Toekomstige projecten op dit vlak zijn al in voorbereiding.
Het Technology Transfer Programme Office van ESA en Creaction willen nu dit veelbelovende systeem ook commercialiseren. 'Het project heeft de nodige verdiensten om in het incubatieschema van ESA te worden opgenomen', aldus Bruno Naulais.
Achtergrond:
het Technology Transfer Programme Office (TTPO) van ESA
De belangrijkste opdracht van het TTPO is het gebruik van ruimtevaarttechnologie en ruimtevaartsystemen in andere domeinen dan de ruimtevaart te vergemakkelijken en de voordelen van het Europese ruimtevaartprogramma voor de Europese burger te demonstreren. Het TTPO is verantwoordelijk voor de algemene aanpak en strategie voor de transfer van ruimtevaarttechnologie, waaronder de incubatie en financiering van pas beginnende bedrijven.
Meer informatie
ESA’s Technology Transfer Programme Office
European Space Agency ESA - ESTEC
Keplerlaan 1
2200 AG Noordwijk (ZH)
Nederland
Telefoon: +31 (0) 71 565 6208
Fax: +31 (0) 71 565 6635
E-mail: ttp @ esa.int
Website: http://www.esa.int/ttp
