Luxemburg wordt ESA-lidstaat
Het Groothertogdom Luxemburg en Griekenland behoren wel tot de Europese Unie, maar zijn geen ESA-lidstaat. Maar daar komt weldra verandering in. Luxemburg maakte zijn voornemen om lid van ESA te worden afgelopen mei officieel. Luxemburg is wel een klein land, maar toch heel waardevol voor het Europees ruimtevaartagentschap.
Directeur-generaal Jean-Jacques Dordain van ESA ondertekende het verdrag waardoor het Groothertogdom Luxemburg toetreedt tot de ESA-conventie met Erna Hennicot-Schoepges, de Luxemburgse minister voor cultuur, hoger onderwijs en onderzoek. De toetreding wordt effectief van kracht in de tweede helft van volgende jaar.
Luxemburg heeft iets met ruimtevaart. In 1985 werd er als een openbaar-privé partnerschap de Société Européenne des Satellites (SES) opgericht. De bedoeling was een privé-systeem van televisiesatellieten op te zetten, waarbij heel Europa zou worden bestreken.
Met behulp van Europese Ariane 4-raketten werden de vijf eerste televisiesatellieten van de Astra-reeks in een bana om de aarde gebracht en aldus wapperde ook de Luxemburgse vlag aan de ingang van het Centre Spatial Guyanais (CSG), Europa's ruimtehaven in Kourou in Frans Guyana.
Evolutie naar onderzoeksactiviteiten
Met deze lanceringen breidde Luxemburg zijn grondgebied in feite uit tot in de ruimte, tot een hoogte van 35800 kilometer, de hoogte van de geostationaire baan waarin vooral weer- en communicatiesatellieten ronddraaien. Het succes van het initiatief kwam op die manier via de ruimte als een hemels manna terecht in de geldbeugel van de Luxemburger…
Sinds vier jaar neemt Luxemburg ook deel aan het programma Advanced Research in Telecommunications Systems (ARTES). SES Global, gevestigd in het kasteel van Betzdorf en de belangrijkste commerciële uitbater van televisie- en telecommunicatiesatellieten, is bijzonder geïnteresseerd in technologische ontwikkelingen.
Als ESA-lidstaat gaat Luxemburg ook aan andere ESA-programma's kunnen deelnemen. Waarom Luxemburg eigenlijk aan de ESA-programma's wil deelnemen? We vroegen het aan minister Hennicot-Schoepges.
Luxemburg baat met succes geostationaire communicatiesatellieten uit. Waarom wil het toetreden tot ESA?
Het besluit om volwaardig lidstaat te worden is gerechtvaardigd door de evolutie van het Groothertogdom naar activiteiten in onderzoekscentra, met de recente oprichting van een universiteit van Luxemburg met een faculteit wetenschappen en technologie en communicatie en met onze wil om de economie te diversifiëren.
We hebben de procedure om toe te treden kunnen versnellen dankzij Jean-Pol Poncelet, directeur internationale relaties. De aanwezigheid van Luxemburg bij ESA zal een stimulans zijn voor de wetenschap en de economie. We rekenen immers op ruimteonderzoek om bedrijven met spitstechnologie aan te trekken.
Bij de ESA-programma's is er het principe van de industriële retour. Maar heeft Luxemburg wel een voldoende industriële onderbouw om zijn deelname aan ESA rendabel te maken?
Onze bijdrage van drie miljoen euro zal dienen om te investeren in het programma ARTES, waaraan we meedoen en we zullen ook deelnemen aan de algemene werking en het wetenschappelijk programma van ESA.
Er zal een retour zijn voor bedrijven die zich al in het buitenland bevinden en die hebben laten uitschijnen dat ze zich in Luxemburg willen vestigen. Een vijftiental ondernemingen zou willen deelnemen. Nu moeten we ons richten op de keuze van de programma's.
Welke sectoren wil het Groothertogdom als ESA-lid begunstigen?
We zijn zeer onderlegd in geodynamica en sinds 1987 hebben we onderzoekscentra opgericht. Op het vlak van nieuwe technologie werken we met multimediatoepassingen, nanotechnologie en nieuwe materialen. Er is ook een goede samenwerking met het bedrijf Goodyear dat in Luxemburg zijn Europees centrum voor technologische ontwikkeling heeft. We hebben nog niet gekozen voor welke programma's we juist een inspanning willen leveren. Die keuze moeten we maken tegen juni 2005, wanneer over het langetermijnprogramma van ESA moet beslist worden. We vragen overigens aan ESA een gespecialiseerde studie om te weten op welke programma's we ons kunnen oriënteren met het oog op de situatie van de bedrijven in Luxemburg.
Innovatie
Luxemburg begon zich in de jaren '60, met zijn mijnbouwkundige achtergrond, te interesseren voor aardwetenschappen. Het ontwikkelde met ondersteuning van de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) geodynamische activiteiten. In een niet meer gebruikte mijn nabij Walferdange bevindt zich op een diepte van 100 meter een laboratorium dat een van de pareltjes is van de Luxemburgse wetenschap.
Het is sinds 1988 het European Center for Geodynamics and Seismology (ECGS) in het kader van de preventie, bescherming en organisatie van beschermende maatregelen tegen technologische risico's en grote natuurrampen. Het is uitgerust met gravimeters, GPS-ontvangers, seismometers en hellingsmeters en werkt samen met diverse onderzoeksinstellingen en universiteiten in en buiten Luxemburg.
Eind 2001 lanceerde de regering van het Groothertogdom een technologisch programma. Dat werd toevertrouwd aan Luxinnovation, een nationaal agentschap voor de promotie van innovatie en onderzoek in Luxemburg. Zo werd in 2003 AeroSpace Cluster opgericht, een technologische cluster in de lucht- en ruimtevaartsector.
Luxinnovation doet ook mee aan het initiatief Transaérospace met interregionale samenwerking tussen het Groothertogdom, de Belgische provincie Luxemburg en Lotharingen. De bedoeling is innoverende technologie uit de lucht- en ruimtevaart over te hevelen naar andere domeinen van industriële activiteit.
