Rosetta zbliża się do celu swojej podróży
Rosetta – sonda kosmiczna ESA – po raz pierwszy od 20 stycznia, kiedy to wybudzono ją z trybu hibernacji w głębokiej przestrzeni kosmicznej, uchwyciła w obiektywie cel swojej podróży – kometę 67P/Czuriumow-Gierasimienko.
Te dwa zdjęcia, tzw. „pierwsze światło”, zostały wykonane 20 i 21 marca przy użyciu obiektywu szerokokątnego i długoogniskowego instrumentu OSIRIS. Jest to część sześciotygodniowych działań przygotowujących przyrządy naukowe sondy do szczegółowych badań komety.
OSIRIS (Optical, Spectroscopic and Infrared Remote Imaging System – system teledetekcji optycznej, spektroskopowej i podczerwonej), opracowany pod kierownictwem Max-Planck-Institut für Sonnensystemforschung z Getyngi (Niemcy), posiada dwa obiektywy do obrazowania komety. Pierwsza z nich ma szerokie pole widzenia, druga obejmuje mniejszy kąt, ale za to zapewnia większą rozdzielczość.
OSIRIS wchodzi w skład zestawu 11 przyrządów naukowych orbitera Rosetta, które wspólnie dostarczą szczegółowych danych o geologii powierzchni komety, jej grawitacji, masie, kształcie, budowie wewnętrznej, gazowo-pyłowej atmosferze oraz o plazmie w jej otoczeniu.
Rosetta od 10 lat przemierza Układ Słoneczny i w sierpniu tego roku dotrze w końcu do komety. Po raz pierwszy wykonała jej zdjęcie trzy lata temu, znajdując się już w głębokiej przestrzeni kosmicznej, ale jeszcze przed wejściem w stan hibernacji. Ekspozycja z odległości 163 milionów kilometrów trwała 13 godzin.
Obecnie Rosetta znajduje się około 5 milionów kilometrów od celu. Z tej odległości kometę nadal trudno dostrzec. Wykonanie zdjęć wymagało serii 60-300-sekundowych ekspozycji przy użyciu obiektywu szerokokątnego i długoogniskowego. Następnie dane potrzebowały 37 minut, aby dotrzeć do Ziemi. Pobieranie każdego zdjęcia trwało około godziny.
“Zobaczyć w końcu nasz cel, po 10 latach podróży w kosmosie, to niesamowite uczucie”, mówi kierownik naukowy OSIRIS-a Holger Sierks z niemieckiego Instytutu Badań Układu Słonecznego im. Maxa Plancka. „Te pierwsze zdjęcia wykonane z tak ogromnej odległości pokazały nam, że OSIRIS jest gotowy na nadchodzącą przygodę.”
“To świetny początek fazy rozruchu naszych przyrządów. Nie możemy się doczekać, aż wszystkie 11 instrumentów oraz lądownik Philae zostaną ponownie uruchomione i będą gotowe na przybycie do komety w ciągu kilku miesięcy”, mówi Matt Taylor, kierownik naukowy misji Rosetta Europejskiej Agencji Kosmicznej.
Access the video
W ciągu następnych tygodni OSIRIS i dedykowane kamery nawigacyjne statku kosmicznego będą regularnie wykonywały zdjęcia umożliwiające wprowadzenie szczegółowych poprawek, aby korygować trajektorię Rosetty tak, by ta miarowo zbliżyła się do orbity komety jeszcze przed planowanym spotkaniem z nią.
W tej chwili Rosetta porusza się po trajektorii, która, jeśli pozostałaby niezmieniona, spowodowałaby ominięcie komety w odległości około 50 000 km z prędkością względną 800 m/s. Kluczowa seria manewrów, która rozpocznie się w maju, stopniowo zmniejszy prędkość Rosetty względem komety do zaledwie 1 m/s, a w pierwszym tygodniu sierpnia dystans między nimi zmaleje do 100 km.
Pomiędzy majem a sierpniem czterokilometrowa kometa będzie sukcesywnie „rosnąć” w polu widzenia sondy, od rozmiaru jednego piksela do ponad 2000 pikseli – co odpowiadać będzie rozdzielczości około 2 metrów na piksel i umożliwi rozróżnienie pierwszych szczegółów powierzchni.
Te początkowe obserwacje pozwolą na lepsze określenie tempa rotacji i kształtu jądra komety, co jest niezbędne do zaplanowania manewrów w jej pobliżu. Umożliwią one także wykonanie wstępnej oceny aktywności komety.
OSIRIS reaktywowano w pierwszym tygodniu fazy rozruchu sondy (tzw. „commissioning phase”), zaś w nadchodzących miesiącach działania skupią się na pozostałych 10 eksperymentach naukowych sondy, w tym na lądowniku Philae.
Na blogu poświęconym sondzie Rosetta można znaleźć plan fazy rozruchu i regularne raporty o stanie sondy.
Więcej o sondzie Rosetta
Rosetta jest misją ESA realizowaną z dodatkowym udziałem jej państw członkowskich oraz NASA. Lądownik Rosetty - Philae został opracowany przez konsorcjum Max-Planck-Institut für Sonnensystemforschung, CNES i ASI, pod kierownictwem DLR. Rosetta będzie pierwszą w historii misją, która zbliży się do komety, będzie jej towarzyszyć podczas okrążania Słońca i umieści lądownik na jej powierzchni.
Komety to „kapsuły czasu” zawierające pierwotną materię pozostałą po epoce, w której powstawały Słońce i jego planety. Poprzez zarówno zdalne, jak i kontaktowe (in-situ) badania gazu, pyłu, budowy jądra i związków organicznych towarzyszących komecie, misja Rosetta powinna stać się kluczem do poznania historii i ewolucji Układu Słonecznego. Umożliwi także uzyskanie odpowiedzi na pytania dotyczące pochodzenia wody na Ziemi, a być może nawet pochodzenia życia.
Więcej o instrumencie OSIRIS
System obrazowania OSIRIS został zbudowany pod kierownictwem Instytutu Badań Układu Słonecznego im. Maxa Plancka (Niemcy) we współpracy z: centrum CISAS Uniwersytetu w Padwie (Włochy), Laboratoire d'Astrophysique de Marseille (Francja), Instituto de Astrofísica de Andalucia, Consejo Superior de Investigaciones Cientificas (Hiszpania), Departamentem Wsparcia Badawczego i Naukowego Europejskiej Agencji Kosmicznej (Holandia), Instituto Nacional de Técnica Aeroespacial (Hiszpania), Universidad Politéchnica de Madrid (Hiszpania), Wydziałem Fizyki i Astronomii Uniwersytetu w Uppsali (Szwecja) i Instytutem Inżynierii Komputerowej i Sieciowej Uniwersytetu Technicznego Braunschweig (Niemcy).
