ESA title
Proefpersoon op Karemakers kieptafel
Agency

Astronauten op de kieptafel

11/02/2002 2056 views 0 likes
ESA / Space in Member States / The Netherlands

Eind januari was de totale, zevenkoppige bemanning voor spaceshuttlevlucht STS-107 te gast bij het AMC in Amsterdam. De bemanning nam deel aan tests om meer te weten te komen over de bloeddrukregeling van het menselijk lichaam tijdens een ruimtevlucht. ESA-astronaut André Kuipers is project wetenschapper voor met de STS-107 meevliegende apparatuur voor long- en bloeddrukonderzoek. Hij was aanwezig bij de tests.

Duizelige astronauten

De bemanning van spaceshuttlevlucht STS-107, waarvan de lancering voorzien is voor 11 juli dit jaar, nam deel aan het onderzoek van de Amsterdamse fysioloog dr. John M. Karemaker. Karemaker doet onderzoek naar bloeddrukveranderingen bij mensen, zoals bij patiënten die veel flauw vallen en bedlegerige patiënten met bloeddrukproblemen. Omdat astronauten na een ruimtevlucht ook vaak problemen hebben om lang rechtop te blijven staan vanwege verminderde bloeddrukreflexen, heeft Karemaker een onderzoeksvoorstel ingediend en mag hij alle astronauten voor en na de vlucht als testpersoon gebruiken.

"Karemaker heeft een speciale kieptafel ontworpen en heeft een theorie bedacht waarmee hij denkt te kunnen voorspellen welke astronaut na terugkeer op aarde problemen gaat krijgen," vertelt André Kuipers, die samen met Marine LeGouic ESA vertegenwoordigde bij de tests. "De astronauten moeten vóór de vlucht op een computergestuurde 'kieptafel' liggen en na de vlucht enige tijd gewoon rechtop stil blijven staan terwijl de bloeddruk en hartslag gemeten wordt. Een behoorlijk deel van de astronauten lukt dat laatste niet. Ze moeten gaan zitten omdat ze flauw dreigen te vallen.

"Ruimtereizigers hebben na terugkomst op aarde vaak moeite om hun bloeddruk weer te herstellen. Een effect van het ontbreken van zwaartekracht is een verschuiving van het bloed naar de bovenkant van het lichaam. Astronauten hebben daardoor in de ruimte vaak een opgezwollen gezicht. Bij terugkeer naar de aarde treedt het tegenovergestelde effect op. Door een gebrek aan bloed in de bovenkant van het lichaam duizelt het astronauten vaak bij hun eerste stappen op aarde. Karemaker hoopt nu te kunnen voorspellen wie die problemen gaan krijgen. "Het voordeel is natuurlijk dat er op tijd en gericht maatregelen kunnen worden genomen. Dat is goed voor de veiligheid van de ruimtevlucht en bovendien zullen de resultaten van belang zijn voor de behandeling van patiënten op aarde."

Wiegekiepen

ESA-astronaut, André Kuipers
ESA-astronaut, André Kuipers

Karemaker deed zijn metingen terwijl de kieptafel tussen de liggende en de staande stand bewoog. De kieptafel kan iemand in 1 seconde rechtop zetten, maar hij kan ook heel langzaam op en neer bewegen ('wiegekiepen').

"Gedurende 2-3 uur ligt de proefpersoon op een kieptafel, plat of onder een hoek," vervolgt Kuipers. "De hele tijd worden bloeddruk, bloedverdeling in het lichaam, hartslag, ademhaling en bloedstroom in de hersenen gemeten. Er moet volgens bepaalde ritmes geademd worden en de tafel maakt om de zoveel tijd langzame of snelle beweging omhoog en omlaag, waarna de bloeddrukveranderingen in deze plotselinge rechtopstaande positie gemeten kunnen worden.

"De NASA heeft de astronauten, die druk bezig zijn met de laatste voorbereidende trainingen voor hun vlucht, naar Amsterdam laten gaan omdat de kieptafel zeer moeilijk transporteerbaar is. Normaal vinden alle fysiologische tests in de Johnson en Kennedy Space Centers plaats, zoals ook ESA’s ARMS (Advanced Respiratory Monitoring System) gerelateerde tests in de komende maanden. ESA en de Stichting Ruimteonderzoek Nederland (SRON) hebben met de onderzoeksgroep van Karemaker zorg gedragen voor dit wetenschappelijke bezoek."

"De tests verliepen goed en de astronauten en wetenschappers waren tevreden. Nu is het wachten op de resultaten van de test om rechtop te blijven staan direct na de landing. Iedereen is natuurlijk razend benieuwd of de voorspellingen van Karemaker aan de hand van de Amsterdamse tests zullen uitkomen. Het experiment zal hoogstwaarschijnlijk ook worden uitgevoerd met toekomstige ESA-astronauten die met de Soyuz naar het internationaal ruimtestation gaan. Dus ik hoop en verwacht zelf ook proefpersoon te worden van dr. Karemaker!"

Related Links