N° 47–2025: Eerste MetOp-SG-satelliet en Sentinel-5A gelanceerd
13 August 2025
De eerste satelliet uit een nieuwe serie, MetOp Second Generation, is met een Ariane 6-raket vanaf de Europese ruimtehaven in Frans-Guyana in een baan om de aarde gebracht. Hiermee breekt een nieuw tijdperk aan voor het monitoren van het weer en het klimaat vanuit een polaire baan. Onderdeel van het geavanceerde instrumentenpakket van deze nieuwe satelliet is het nieuwe Copernicus Sentinel-5-instrument, dat is ontworpen om cruciale gegevens te leveren over luchtverontreinigende stoffen, ozon en klimaatgerelateerde gassen.
De Ariane 6-raket werd op 13 augustus om 02:37 uur CEST (12 augustus 21:37 uur lokale tijd) gelanceerd en bracht de vier ton wegende satelliet in een baan om de aarde. Om 04:47 uur CEST werd bevestigd dat MetOp-SG-A1 operationeel was, nadat de zonnepanelen waren uitgeklapt, waardoor de satelliet stroom kon opwekken.
Voortbouwend op de eerste generatie MetOp-satellieten zorgt de MetOp Second Generation (MetOp-SG)-missie voor de voortdurende levering van essentiële gegevens voor wereldwijde weersvoorspellingen en klimaatanalyses, met aanzienlijk verbeterde mogelijkheden.
De geheel nieuwe MetOp-SG-missie bestaat uit drie opeenvolgende paren van satellieten. Elk MetOp-SG-paar bestaat uit een A-type en een B-type satelliet die elk een verschillende, maar complementaire reeks geavanceerde instrumenten aan boord hebben om een breed scala aan waarnemingen te doen.
Deze missie is het resultaat van een langdurige samenwerking tussen ESA en Eumetsat. ESA is verantwoordelijk voor het ontwerp en de ontwikkeling van de satellieten, terwijl Eumetsat de lanceringsdiensten, de ontwikkeling van het grondsegment, de satellietoperaties en de distributie van gegevens aan de meteorologische gemeenschap beheert.
De eerste satelliet is een A-type, MetOp-SG-A1, die is uitgerust met de Sentinel-5-spectrometer voor Copernicus, het aardobservatieonderdeel van het ruimteprogramma van de Europese Unie.
Simonetta Cheli, directeur van de aardobservatieprogramma's van ESA, zei:
“De lancering van vandaag onderstreept het belang van sterke partnerschappen tussen ESA, Eumetsat, de EC, Arianespace en de Europese ruimtevaartindustrie. We danken iedereen die hierbij betrokken is geweest.
“Met steeds grilliger wordende weerspatronen is tijdige en nauwkeurige voorspelling belangrijker dan ooit, en de MetOp-SG-missie zal nu een cruciale rol spelen bij het verbeteren van weersvoorspellingen en klimaatmonitoring. Sentinel-5 zal ook tijdige gegevens leveren voor het monitoren van luchtvervuiling en meer.”
Phil Evans, directeur-generaal van Eumetsat, voegde hieraan toe: “Extreem weer heeft Europa de afgelopen 40 jaar honderden miljarden euro’s en tienduizenden levens gekost – stormen als Boris, Daniel en Hans, recordhittegolven en hevige bosbranden zijn slechts de laatste voorbeelden.
“De lancering van MetOp-SG-A1 is een belangrijke stap voorwaarts om de nationale weerdiensten in onze lidstaten betere instrumenten te geven om levens te redden, eigendommen te beschermen en weerbaarheid tegen de klimaatcrisis op te bouwen.
“Deze positieve effecten zullen zelfs verder reiken, tot over de Atlantische Oceaan, aangezien MetOp-SG-A1 de eerste bijdrage van Europa is aan het Joint Polar System met NOAA. Deze mijlpaal is het resultaat van jarenlange samenwerking tussen Eumetsat, ESA, de EU, CNES, DLR, Airbus en vele anderen. Dit is het begin van een spannend nieuw hoofdstuk, waarin we ervoor zorgen dat de satelliet in zijn baan blijft en de essentiële gegevens levert waarvoor hij is gebouwd.”
Christoph Kautz, directeur Ruimtevaartbeleid, Satellietnavigatie en Aardobservatie bij het directoraat-generaal Defensie-industrie en Ruimte van de Europese Commissie, feliciteerde ook de teams die betrokken waren bij de lancering van Copernicus Sentinel-5A. Hij zei:
“Dit nieuwe instrument, dat elke 100 minuten een baan om de aarde maakt, zal dagelijks wereldwijde gegevens over luchtverontreinigende stoffen en atmosferische traceergassen leveren. De gegevens zullen worden doorgegeven aan de Copernicus-diensten voor atmosferische monitoring en klimaatverandering, die op hun beurt de autoriteiten zullen helpen bij het monitoren van verontreiniging, het volgen van klimaatverandering en het nemen van beslissingen.”
Krachtige sensoren voor weer, klimaat en luchtkwaliteit
De MetOp-SG-missie bestaat uit zes satellieten die de komende twintig jaar in opeenvolgende paren zullen opereren. Elk van de drie paren bestaat uit een A-type en een B-type satelliet, die complementaire, geavanceerde instrumenten aan boord hebben voor het uitvoeren van hoogresolutiemetingen van temperatuur, neerslag, bewolking en wind voor weersvoorspellingen en klimaatanalyses.
Marc Loiselet, ESA-projectmanager voor de MetOp-SG-missie, zei:
“Het is geweldig om te weten dat de eerste satelliet uit de reeks nu veilig in een baan om de aarde is gebracht, en we zullen hem nauwlettend volgen tijdens de verificatiefase in een baan om de aarde. Beide satelliett/types zijn uiterst complex, dus ook ik wil iedereen bedanken die zich heeft ingezet voor de ontwikkeling en de weg naar de ruimte.
“Hoewel we ons de afgelopen maanden vooral hebben gericht op het gereedmaken van MetOp-SG-A1 voor de lancering, hebben we ook de partnersatelliet MetOp-SG-B1 in het vooruitzicht, die volgend jaar zal worden gelanceerd om het eerste paar compleet te maken.”
MetOp-SG-A1 is uitgerust met zes instrumenten: een infrarood-atmosfeerpeiler van de volgende generatie, een microgolfpeiler, een multispectrale beeldradiometer, een nieuwe multiviewing-, multikanaals- en multipolarisatie-imager, een radio-occultatiepeiler (die ook aan boord van de MetOp-B-satellieten is) en de Copernicus Sentinel-5-spectrometer.
De type-B-satellieten zullen vijf instrumenten aan boord hebben: een scatterometer, de andere radio-occultatiepeiler, een nieuwe microgolfbeeldvormer, een nieuwe ijswolkbeeldvormer en een Argos-4-gegevensverzamelsysteem.
Het zijn de eerste door ESA ontwikkelde satellieten die zijn uitgerust met een systeem voor actieve verwijdering aan het einde van hun missie. Elke MetOp-SG-satelliet is voorzien van een extra stuwraket, waardoor hij zichzelf in de aardatmosfeer kan vernietigen wanneer de missie is voltooid.
Didier Martin, projectmanager van Sentinel-5 bij ESA, merkte op: “Het was ongelooflijk om de lancering van Ariane 6 te zien, die MetOp-SG-A1 met de Sentinel-5A-spectrometer de lucht in bracht. Zoveel mensen hebben hard gewerkt om dit geavanceerde instrument te ontwikkelen.
“We zijn erg benieuwd hoe het in de ruimte zal presteren en gegevens zal leveren over sporen van gassen in de atmosfeer, zoals ozon, stikstofdioxide, zwaveldioxide, formaldehyde, glyoxal, koolmonoxide en methaan, evenals aerosolen en UV-straling. Deze componenten beïnvloeden niet alleen de lucht die we inademen, maar ook ons klimaat.”
Copernicus Sentinel-5 is het resultaat van nauwe samenwerking tussen ESA, de Europese Commissie en Eumetsat. Het is ontwikkeld onder verantwoordelijkheid van ESA, door een consortium onder leiding van Airbus Defence and Space in Ottobrunn, Duitsland.
Aanvullende inzichten
De MetOp-SG-satellieten cirkelen van pool tot pool rond de aarde, terwijl de planeet onder hen draait, en bestrijken zo ongeveer elke 24 uur de hele wereldbol. Dankzij hun relatief lage baanhoogte kunnen ze bovendien zeer gedetailleerde metingen verrichten van verschillende atmosferische omstandigheden.
Deze capaciteit wordt aangevuld door Europa’s andere belangrijke weermissie, de Meteosat-reeks, die in een geostationaire baan opereert. Deze satellieten bevinden zich op ongeveer 36.000 km boven de evenaar en blijven ten opzichte van de aardrotatie op dezelfde plek. Dankzij deze vaste, hoge geostationaire baan blijft een groot deel van het aardoppervlak constant in beeld, waardoor snel veranderende weersystemen gevolgd kunnen worden. De tweede satelliet van de derde generatie Meteosat, MTG-S1, die ook het Copernicus Sentinel-4-instrument aan boord heeft, werd in juli gelanceerd.
Met hun verschillende perspectieven op de aarde maximaliseren beide typen weermissies in een baan om de aarde de effectiviteit van de gegevenslevering voor weersvoorspellingen, voorspellingsmodellen en klimaatanalyses.
Over Ariane 6
Ariane 6 is de Europese zware draagraket en een belangrijk onderdeel van ESA’s inspanningen om Europese burgers autonome toegang tot de ruimte te garanderen. Dankzij het modulaire en veelzijdige ontwerp kan Ariane 6 alle missies, van lage baan om de aarde tot diepe ruimte, uitvoeren. Ariane 6 is meer dan 60 meter hoog en kan bijna 900 ton wegen wanneer hij met een volledige lading wordt gelanceerd.
Ariane 6 bestaat uit drie trappen: twee of vier boosters, een hoofdtrap en een bovenste trap. Voor deze lancering was de raket in een configuratie met twee boosters.
De hoofdtrap en de vaste raketboosters zijn verantwoordelijk voor de eerste fase van de vlucht. De hoofdtrap wordt aangedreven door de Vulcain 2.1-motor (gevoed met vloeibare zuurstof en waterstof), waarbij de belangrijkste stuwkracht bij de lancering wordt geleverd door de P120C-boosters.
De bovenste trap wordt aangedreven door de herontsteekbare Vinci-motor, die wordt gevoed door cryogene vloeibare zuurstof en waterstof. De bovenste trap zal twee keer worden ontstoken om de vereiste baan voor deze missie te bereiken. Na het loskoppelen van de lading had Ariane 6 een laatste ontsteking gepland om de bovenste trap uit zijn baan te halen en zo ruimteafval te verminderen.
Gerelateerde links en artikelen
https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth
https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth/Meteorological_missions/MetOp_Second_Generation
https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth/Copernicus/The_Sentinel-5_mission
https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth/Copernicus/Sentinel-5
https://www.esa.int/Enabling_Support/Space_Transportation/Ariane
https://www.esa.int/Enabling_Support/Space_Transportation/Europe_s_Spaceport
https://defence-industry-space.ec.europa.eu/about/who-are-we_en
Afbeeldingen
ESA's fotobibliotheek voor professionals: https://www.esa-photolibrary.com/
Algemene voorwaarden voor het gebruik van ESA-afbeeldingen
Voor vragen of meer informatie met betrekking tot ESA-afbeeldingen kunt u rechtstreeks contact opnemen met spaceinimages@esa.int
Video's
https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Videos/2025/07/MetOp-SG-A_solar_panel_deployment
ESA's videotheek voor professionals:
https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Videos
Algemene voorwaarden voor het gebruik van ESA-video's
Voor vragen of meer informatie over ESA-video's kunt u rechtstreeks contact opnemen met spaceinvideos@esa.int
Sociale media
Volg ESA op:
X: @esa
Facebook: @EuropeanSpaceAgency
Instagram: @europeanspaceagency
YouTube: ESA
LinkedIn: Europees Ruimteagentschap - ESA
Pinterest: Europees Ruimteagentschap - ESA
Over het Europees Ruimteagentschap
Het Europees Ruimteagentschap (ESA) is Europa's toegangspoort tot de ruimte.
ESA is een intergouvernementele organisatie, opgericht in 1975, met als missie de ontwikkeling van Europa's ruimtevaartcapaciteit vorm te geven en ervoor te zorgen dat investeringen in de ruimte voordelen opleveren voor de burgers van Europa en de wereld.
ESA heeft 23 lidstaten: Oostenrijk, België, Tsjechië, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Spanje, Zweden, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Letland, Litouwen en Slowakije zijn geassocieerde leden.
ESA heeft een formele samenwerking tot stand gebracht met vier lidstaten van de EU. Canada neemt deel aan sommige ESA-programma's in het kader van een samenwerkingsovereenkomst.
Door de financiële en intellectuele middelen van haar leden te coördineren, kan ESA programma's en activiteiten ondernemen die veel verder gaan dan het bereik van een enkel Europees land. Zij werkt met name samen met de EU bij de uitvoering van de programma's Galileo en Copernicus en met Eumetsat voor de ontwikkeling van meteorologische missies.
Lees meer over ESA op www.esa.int