Agency

Ontdekking warme luchtlaag op Venus met Belgisch/Frans instrument

29/11/2007 955 views 1 likes

ESA / Space in Member States / Belgium - Nederlands

Aan de nachtzijde van Venus is een onverwacht warme luchtlaag ontdekt. De ontdekking gebeurde met behulp van een Frans/Belgisch instrument aan boord van ESA's ruimtesonde Venus Express die sinds vorig jaar in een baan rond onze buurplaneet draait.

Het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA) beschikt, samen met de Franse Service d’Aéronomie over het instrument SPICAV/SOIR dat sinds 2006 in een baan rond Venus draait aan boord van de ruimtesonde Venus Express.

Vanuit die baan kijkt het instrument naar de atmosfeer van Venus en stuurt het gegevens door naar de aarde.

Broeikaseffect

De geanalyseerde gegevens leveren unieke informatie over de structuur en de samenstelling van bepaalde gebieden in de atmosfeer van Venus. De grootste ontdekking is een onverwacht warme zone aan de nachtzijde van Venus.

De studie van de atmosfeer van andere hemellichamen in ons zonnestelsel is belangrijk om inlichtingen te bekomen over de evolutie van onze eigen aardse atmosfeer. Venus kan ons leren wat de toekomst voor onze eigen planeet in petto heeft. De temperatuur aan het oppervlak bedraagt er een verzengende 470°C. Dat is het gevolg van een extreem broeikaseffect onder de dikke wolkenlagen in de atmosfeer van Venus.

Het instrument SPICAV/SOIR aan boord van Venus Express levert unieke informatie over het gebied van 60 tot 140 kilometer boven het Venusoppervlak hoogte. Op die hoogte is de nachtzijde van Venus normaal gezien zo koud dat men spreekt over een cryosfeer, naar het Griekse woord cryos voor koude.

Maar de SPICAV/SOIR-gegevens brachten een laag warme lucht tussen 90 en 120 kilometer hoogte aan de nachtzijde van Venus aan het licht. Het is de eerste keer dat men zo duidelijk een temperatuursinversie waarnam aan de nachtzijde van de Venusatmosfeer.

Nog niet verkend

De weinige landers die op Venus terechtkwamen, zoals de Russische Venera 9, voerden slechts metingen onder 100 kilometer hoogte uit

Tot toe nu waren er nog geen gegevens over de atmosfeer van Venus op een hoogte van 100 tot 150 kilometer. De weinige landers die op het oppervlak van Venus terechtkwamen hebben in het verleden enkel metingen onder 100 kilometer kunnen uitvoeren terwijl zogenaamde drag-metingen dan weer enkel boven de 150 kilometer kunnen worden gedaan.

Het is dankzij de techniek van de ster- of zonneoccultatie, nu voor het eerst gebruikt op Venus, dat de hete atmosferische laag ontdekt kon worden. De techniek laat toe om dichtheden en hoogtedistributies van atmosferische bestanddelen en nevel boven het wolkendek te bestuderen met nooit geziene resolutie.

Impressie van de steroccultatietechniek bij Venus

Onlangs maakte hetzelfde Belgisch/Franse team ook al bekend dat ze met SPICAV/SOIR een tot nu toe onbekende absorptie door een isotoop van CO2 in de Venusatmosfeer vonden. Deze ontdekking kan een belangrijke rol spelen in het beter begrijpen van het broeikaseffect op Venus. Onrechtstreeks is het ook een element in het onderzoek naar sporen van leven op Mars, onze andere buurplaneet in het zonnestelsel.

Het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA) verwerft wetenschappelijke en technologische deskundigheid en voert dienstverlenende taken uit op het vlak van de fysica en chemie van atmosferen en de werking van de zon hierop.

naar een bericht van het BIRA