ESA title
De instrumenten van SMART 1 'scannen' het maanoppervlak
Agency

SMART 1 maakte Europees ruimteonderzoek ‘slimmer’

14/02/2007 336 views 0 likes
ESA / Space in Member States / Belgium - Nederlands

Hij reisde op een unieke manier naar de maan, testte met succes nieuwe technologie uit en deed aan gloednieuwe wetenschap. Enkele maanden na het einde van de missie van de ruimtesonde SMART 1 maakten onderzoekers en ingenieurs een stand van zaken op van Europa’s eerste maanmissie.

Met het innovatieve project SMART 1 hebben ESA en de Europese ruimtevaartindustrie en onderzoeksinstituten heel wat geleerd. Zo leerden ze ruimteprojecten efficiënter uit te voeren en de geleerde lessen worden al toegepast bij ESA-missies als Rosetta en Venus Express.

De ervaringen met SMART 1 bewezen ook al hun dienst bij de voorbereiding van toekomstige ESA-missies, zoals BepiColombo, die de planeet Mercurius gaat bezoeken

Nieuw en uniek

De lange baan van SMART 1 van de aarde naar de maan
De lange baan van SMART 1 van de aarde naar de maan

Op 16 en 17 januari kwamen ingenieurs en onderzoekers bij elkaar in het technologische ESA-centrum ESTEC in Noordwijk in Nederland om van gedachten te wisselen over het succes van SMART 1 en na te denken over hoe huidige en toekomstige projecten daarvan kunnen profiteren.

‘SMART 1 heeft laten zien dat Europa met een ingesteldheid van innovatie en toewijding uiterst complexe missies efficiënt kan uitvoeren’, zegt projectwetenschapper Bernard Foing.

‘Van in het begin was SMART 1 ontworpen om zowel nieuwe technologie te testen als om aan nuttige wetenschap te doen’, aldus Foing. Tien jaar geleden begon hij samen met projectmanager Giuseppa Racca aan het ontwerp van de missie. ‘SMART 1 was nieuw en uniek. We demonstreerden innovatieve technologie voor zowel de sonde als de instrumenten aan boord’, zegt Racca.

Elektrisch voortgestuwd

De krater Lomonosov
De krater Lomonosov

Misschien was de meest in het oog springende nieuwe technologie wel de manier waarop SMART 1 naar de maan is gevlogen. Het elektrische voortstuwingssysteem van SMART 1 maakte gebruik van een heel kleine stuwkracht, maar gespreid over een lange periode.

Dat betekende wel dat de sonde er dertien en een halve maand over deed om de maan te bereiken, met nog eens extra vier maanden om een baan te bereiken van waaruit hij aan wetenschap kon doen. Maar voor missies verder in het zonnestelsel betekent elektrische voortstuwing juist een tijdsbesparing in vergelijking met traditionele raketten.

‘SMART 1 zet de deur open voor nieuwe missies omdat elektrische voortstuwing minder brandstof nodig heeft en het mogelijk maakt meer instrumenten mee te nemen. We kunnen vrij goedkope raketten gebruiken, flexibeler zijn op het vlak van de lancering en navigatie en dat gedurende kortere tijdsperioden’, zegt Giorgio Saccoccia, hoofd van de afdeling voortstuwing van ESA.

BepiColombo naar Mercurius

De ervaringen met SMART 1 bewijzen ook hun dienst bij de missie BepiColombo naar de planeet Mercurius
De ervaringen met SMART 1 bewijzen ook hun dienst bij de missie BepiColombo naar de planeet Mercurius

Met behulp van een elektrische motor kan de toekomstige sonde BepiColombo Mercurius op zes jaar tijd bereiken, terwijl traditionele raketten daar minstens zeven jaar nodig voor zouden hebben. Bovendien kan BepiColombo meer wetenschappelijke instrumenten naar Mercurius brengen dan een traditionele sonde.

'Met SMART 1 leerden we hoe we een sonde met een elektrische motor moeten besturen', zegt Foing.

'SMART 1 maakte sommige van onze dromen werkelijkheid. Ondanks de lage kostprijs van de missie zorgden de druk op het vlak van financiën en tijd juist voor innovatie', aldus Octavio Camino, SMART 1 Operations Manager bij ESOC, het ESA-vluchtcontrolecentrm in Darmstadt, Duitsland. 'Met SMART 1 konden we nieuwe ideeën testen die belangrijk zijn voor de toekomstige ruimteverkenning van ESA.'

Het uiterste uit de instrumenten

De vluchtcontrole voor SMART 1 in de controlezaal van ESOC in Darmstadt
De vluchtcontrole voor SMART 1 in de controlezaal van ESOC in Darmstadt

Het SMART 1-team ontdekte ook hoe men het uiterste kon halen uit de wetenschappelijke instrumenten.

Zo was het oorspronkelijk bijvoorbeeld de bedoeling geweest met de camera AMIE aan boord van SMART 1 vier foto's van het maanoppervlak te maken tijdens één omloop van 14,5 uur.

Maar naarmate de missie vorderde slaagde men erin de baan van SMART 1 te verlagen, zodat één omloop slechts vijf uur duurde. Daardoor moest men de camera herprogrammeren zodat hij veel sneller zou werken, aangezien het maanoppervlak nu vlugger voor de lens passeerde.

Uiteindelijk leverde AMIE niet minder dan 100 beelden per baan. De voor deze enorme upgrade ontwikkelde software bewijst nu zijn dienst bij de ruimtesondes Venus Express en Rosetta.

Brug naar de toekomst

Integratie van SMART 1 met de lanceerraket
Integratie van SMART 1 met de lanceerraket

Met de ware stortvloed aan opnamen van de maan konden de teams uiterst gedetailleerde kaarten van het maanoppervlak samenstellen.

'We hebben de kaarten al gebruikt om mogelijke landingsplaatsen voor toekomstige maanlanders, maanwagentjes en zelfs bemande maanbases te identificeren', vertelt Foing.

Zelfs de instrumenten aan boord van SMART 1 waren heel bijzonder. Ze werden zo verkleind dat ze tien keer lichter wogen dan hun traditionele tegenhangers. De camera bijvoorbeeld woog slechts twee kilogram. Als gevolg daarvan zullen de twee instrumenten D-CIXS en SIR, die de elementaire samenstelling en de mineralen van de maan in kaart brachten, verbeterd en herbouwd worden en meevliegen aan boord van de Indiase maanmissie Chandrayaan 1 in 2008.

De missie van SMART 1 is nu met succes afgesloten, maar er is geen plaats voor overdreven zelfvoldaanheid. Foing beschrijft het project als een brug naar de toekomst.

'We mogen niet op onze lauweren blijven rusten. Door de gegevens te analyseren en de nodige lessen te trekken moeten we de erfenis van SMART 1 verder kunnen zetten.'

Achtergrond

SMART 1 was in veel opzichten een vernieuwend project
SMART 1 was in veel opzichten een vernieuwend project

SMART 1 was de eerste Europese misse naar de maan. De sonde kwam aan zijn eind op 3 september 2006 met een (bedoelde) inslag op de maan. Het avontuur van SMART 1, bedoeld als een demonstratievlucht van nieuwe technologie maar met een grote wetenschappelijke bonus, was bijna drie jaar eerder begonnen met een lancering met een Ariane 5-raket vanaf ESA's ruimtehaven Kourou in Frans Guyana.

Meer informatie

Een dramatisch beeld van de krater Skackelton op de zuidpool van de maan, gezien door SMART 1
Een dramatisch beeld van de krater Skackelton op de zuidpool van de maan, gezien door SMART 1

Giuseppe Racca
ESA SMART 1 Project Manager
giuseppe.racca@esa.int

Bernard Foing
ESA SMART 1 Project Scientist
bernard.foing@esa.int

Giorgio Saccoccia
ESA Head of Propulsion Division
giorgio.saccoccia@esa.int

Octavio Camino-Ramos
ESA SMART 1 Spacecraft Operations Manager
octavio.camino@esa.int

Related Links

SMART-1 trajectory up to impact
Agency

Maanmissie SMART-1 eindigt met kleine inslag

03/09/2006 430 views 0 likes
Read
SMART-1 trapped by the Moon gravity
Agency

Europa ontdekt de maan opnieuw met SMART-1

18/08/2006 663 views 0 likes
Read
Highlands and 'mare'  seen by SMART-1
Agency

SMART 1 ziet hoge en vlakke gebieden op de maan

29/05/2006 455 views 0 likes
Read
SMART-1 view  of Glushko crater
Agency

SMART 1 ziet Glushko krater op de maan

02/09/2005 323 views 0 likes
Read
SMART-1 entering lunar orbit
Agency

Europa bereikt de Maan

18/11/2004 436 views 1 likes
Read
Ariane 5  V162 on launch pad September 27, 2003
Agency

SMART 1 op weg naar de maan: impressie uit Kourou

30/09/2003 513 views 0 likes
Read
Simulation of SMART-1's impact crater
Science & Exploration

SMART-1 impact simulated in a laboratory sand-box

11/09/2006 1878 views 0 likes
Read
SMART-1 impact sequence by CFHT – the movie
Science & Exploration

SMART-1 impact flash and debris: crash scene investigation

07/09/2006 4628 views 5 likes
Read
Earthrise seen by SMART-1, 29 August 2006
Science & Exploration

SMART-1 swan song: valuable data until final moments

04/09/2006 1937 views 0 likes
Read
Lunar horizon as seen by SMART-1
Science & Exploration

SMART-1 impact update

03/09/2006 2125 views 1 likes
Read
SMART-1 - Last moments before impact - simulation
Science & Exploration

SMART-1 impacts Moon

03/09/2006 0 views 0 likes
Read
SMART-1 trajectory up to impact
Science & Exploration

Impact landing ends Smart-1 Moon mission

03/09/2006 3176 views 8 likes
Read
SMART-1 star tracker animation, 1 September 2006
Science & Exploration

SMART-1 star tracker views the Moon in earthshine (UPDATED)

02/09/2006 2029 views 2 likes
Read
Moon phase as expected at SMART-1 impact
Agency

Amateur observers prepare to watch SMART-1 impact

02/09/2006 3913 views 1 likes
Read
SMART-1 impact site - updated impact time
Science & Exploration

Intense final hours for SMART-1

02/09/2006 2119 views 1 likes
Read
SMART-1 impact area
Science & Exploration

Low altitude flying with coarse maps – determining the time…

25/08/2006 1162 views 0 likes
Read
Lunar view of the SMART-1 impact area
Science & Exploration

Last weekend chance to observe SMART-1 impact site in sunli…

18/08/2006 845 views 1 likes
Read
SMART-1 impact area
Science & Exploration

SMART-1 impact: last call for ground based observations

17/08/2006 2300 views 2 likes
Read
SMART-1 trajectory up to Moon impact
Science & Exploration

SMART-1 towards final impact

04/08/2006 3903 views 4 likes
Read
The Westerbork radio telescope
Science & Exploration

European and worldwide radio telescopes listen to SMART-1

21/07/2006 2011 views 2 likes
Read
SMART-1 trajectory up to impact
Enabling & Support

SMART-1 manoeuvres bring Moon impact to nearside

19/07/2006 1604 views 0 likes
Read
Remote-sensing instruments on SMART-1 scan the Moon's surface
Science & Exploration

The SMART-1 way - giving the Moon some great new looks

12/07/2006 1475 views 1 likes
Read